Ben Oluşumu

Ben Oluşumu Hakkında

Benler, yüz bölgesinde de ortaya çıkabildiği için kimileri için karakteristik kimileri için de estetik durmayan bir nokta olarak görülüyor. Vücudun çeşitli yerlerinde ortaya çıkabilen benler veya doğumdan itibaren vücudumuzda olan benlerin herhangi bir hastalık habercisi olup olmadığını, benler hakkında detaylı bilgiyi ve ben türlerini yazımızda inceleyeceğiz.

Ben Nedir?

Ben, vücudumuzun cilt olarak adlandırdığımız en üst katmanında ortaya çıkan küçük renkli lekelerdir. Benler, her insanda görülen ve çoğu zararsız olan cilt sorunlarıdır. Genelde estetik olarak güzel görünmemesi sebebiyle bazı insanlar bu benlerden kurtulmak isteyebilir. Aynı zamanda sıklıkla koyu kahverengi veya siyah olurlar.

Konjenital (Doğumsal) Benler

Bazı benler, doğduğumuz andan itibaren cildimizde yer alır. Bu tür benlere doğumsal ben adı verilir. Doğumsal benler sebebiyle deri kanserine yakalanma riski, sonradan oluşan benlere göre daha fazladır. Çapı 20 cm'den büyük olan doğumsal benlerde, bu risk daha da artar.

Displastik Nevus (Atipik) Benler

Atipik ben olarak adlandırılan benler, basit benlerden daha büyüklerdir. Ortaları daha koyu olan atipik benlerin etrafı açık kahverengi rengini alabilir. İrsi olabilen atipik benler, deri kanseri gelişme riskini kısmen arttırır. Bu sebeple vücutta yer alan atipik benlerin, düzenli aralıklarla dermatolog tarafından muayene edilmesi gerekir.

Vücuttaki Ben Sayısının Artması

Ben dediğimiz siyah ya da kahverengi oluşumların ufak bir kısmı, doğumda mevcuttur. Bunların dışında özellikle ergenlik çağında olanlar veya ergenliğe girecek olan çocuklarda görülmesi normaldir. Genelde 30 yaşına kadar insanlarda ben oluşması normaldir. Yapılan çalışmalara göre her insanda ortalama 40 adet ben olur ve bu gayet normal karşılanmalıdır. Bunların yanında bazı sebeplerden dolayı benler artış gösterebiliyor. Bu sebeplere değinecek olursak örneğin kişide oluşan yanık sonucunda kişinin vücudunda ve su toplaması denilebilir. Bu nedenler genetik deri hastalıkları ile gelişir. Bu olaylar sonrasında deride hasar gören bölümlerde bol sayıda ben oluşabilir.

Benlerin Cilt Kanserine Dönüşme Riski

Vücudumuzdaki benlerin büyük bir çoğunluğu genç yetişkinlik çağına kadar tamamlanır. Benlerin büyük bir kısmı zararsız olsa da bazen ciddi riskler yaratabilir. Çocuklukta su toplayacak derecede güneş ışığına maruz kalma, sıcak su dökülmesine veya başka sebeplere bağlı olarak ısı yanığına maruz kalma, genetik deri hastalıkları ve mikrobik cilt hastalıkları benlerin cilt kanserine dönüşme riskini maksimum seviyede arttırır.

Ben Oluşumu Belirtileri

Ben oluşumu gayet normal karşılansa da aşırı oluşan benler veya hali hazırda vücutta bulunan benlerin şekil değiştirmesi, normal bir olay değildir. Deri kanserine kadar gidebilen ben hastalığının belirtilerinden bazıları; renk ve doku, şekil ve boyuttur.

Renk ve Doku

Normalde zararlı olmayan benlerin renk ve doku değiştirmesi tehlike sinyali olarak kabul edilir. Bazı benler, geçirdikleri deformasyon ile deri kanserine dönüşebilir.

Şekil

Benin konturları düzensiz hale geldiyse ve şekli bozulduysa mutlaka doktora görünülmesi gerekir. Cilt kanserinin en büyük belirtilerinden birisi de vücuttaki herhangi bir benin gözle görülür şekilde şekil değiştirmesidir.

Boyut

Kenarları düzensiz, büyük boyutta olan ve tıpta clark nevüs olarak bilinen sıradışı benler, sıklıkla cilt kanserine işaret ettiğinden böyle bir durumda acilen dermatoloji uzmanına görünülmesi gerekir.

Ben Oluşumu Nedenleri

Ben oluşumu, genetik olabileceği gibi çok fazla güneşlenme ve güneş ışığına maruz kalma sonucunda da görülür.

Genetik

Melanosit olarak bilinen cilt hücreleri, kümeler halinde çoğaldıklarında benler ortaya çıkar. Melanositlerin çoğalma hızı ve çoğalma şekli genetik faktörlere bağlı olduğundan, ben oluşumu ve ben oluşumu sebebiyle oluşan hastalıklar genelde genetik yapı sebebiyle meydana gelir.

Güneşin Etkileri

Çok fazla güneşlenme sonucunda vücudun belli bölümlerinde ciddi yanık oluşumu veya su toplama gibi oluşumlar sonrasında zararlı benlerin ortaya çıktığı gözlenmiştir.

Ben Oluşumu Teşhis ve Tanı Yöntemleri

Ben oluşumunun fazlalaşması ve kötüye gitmesi sonrasında hastalığın tanısı konulması amacıyla çalışmalar yapılır.

Doktor Muayenesi

Oluşan sıra dışı benlere, doktor dışında kesinlikle muayene edilmemelidir. Doktor eğer benlerin zararlı olduğunu tespit ederse düşündüğü hastalığa yönelik, hastalığa özgü testler isteyebilir.

Ben Oluşumu Risk Faktörleri

Ben oluşumu, belli faktörler bir araya geldiğinde oluşur. Bu sebeple risk faktörleri, her hastalıkta olduğu gibi ben oluşumunda da vardır.

Çok Sayıda Beni Olanlar

Ben herkeste mutlaka bulunur. Fakat önemli olan bu benlerin sayısını ve niteliğini takip etmektir. Dikkat edilmediği takdirde kişilerde olan benlerin 50’ den çok olması kişide deri kanseri olma ihtimalini fazlasıyla artırır.

Ailesinde Cilt Kanseri Olanlar

Cilt hücrelerinin çoğalma hızı bireye genetiğinden yani birinci derece akrabalarından geçer. Bu sebeple ailesinde cilt kanseri olanların risk basamağının en üst sırasında olduğunu bilmeleri ve dikkatli olmaları gerekir.

Daha Önce Cilt Kanseri Geçirmiş Olanlar

Daha önce cilt kanseri geçirerek bunu anlatan kişilerin de benlerine fazlasıyla dikkat etmeleri gerekir. Özellikle daha önce cilt kanseri geçiren kişilerde tekrarlama riskine karşı düzenli olarak dermatolog kontrolüne gidilmesi önem arz eder.

50 Yaş Üzerindekiler

Ben oluşumu, genelde ergenlik çağında tamamlanır ve vücutta daha fazla ben oluşmaz. 50 yaş ve üzerindeki kişilerde aniden ben oluşumu görülebilir. Birçok hastalığın ve cilt kanserinin habercisi olabilecek olan bu benlerin sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekir.

Ben Oluşumu Komplikasyonları

Ben oluşumu esnasında veya sonrasında çeşitli komplikasyonlar yaşanabilir.

Büyük Boyutlarda Benlere Sahip Olarak Doğmak

Her 100 çocuktan 1'i vücudunda ben ile doğar. Doğuştan olan bu benler zararsızdır yalnız her ihtimale karşı kontrol altına alınmalıdır. Ancak doğuştan ortaya çıkan benlerin çapı 20 mm'den fazlasıyla cilt kanseri riski %10 yükselmektedir. Ben oluşumu esnasında ortaya çıkan bu komplikasyon, zararlı sonuçlar doğurmaması için kontrol altına alınmalıdır.

50’den Fazla Beni Bulunanlar

Normal bir insanda 50’ye kadar olan ben sayısı normal kabul edilir. Ancak ben sayısı 50’yi geçtiğinde çeşitli etkileri beraberinde getirir. Ben oluşumu esnasında yaşanan bu komplikasyon, cilt kanseri gibi ağır sonuçları doğurabileceğinden kontrol altında tutulmalıdır.

Melanom

Melanom, derinin en üst tabakasında yer alan ve melanosit olarak adlandırılan renk hücrelerinin kötü huylu bir şekilde çoğalması sonrasında gelişen deri kanseri olarak bilinir. Deri kanserleri içerisinde en tehlikelisi olan melanom, ülkemizde ve tüm dünyada önemli bir halk sağlığı problemi olarak görülüyor. Deri kanseri türleri açısından en ölümcül tür olan melanom yüzünde her saat başı 1 kişi yaşamını kaybetmektedir. Ben oluşumu sonrasında ortaya çıkabilecek bir komplikasyon olan melanom, diğer komplikasyonların oluşturabileceği sonuçlar arasında en tehlikelisidir.

Ben Oluşumu Nasıl Önlenir

Ben oluşumlarını önlemek, genetik olduğundan tamamen mümkün olmasa da çeşitli önlemler ile kontrol altına alınabilir.

Benlerin Adet ve Değişimleri Gözlemlemek

İnsan vücudunda belli sayıda ben bulunur. Yeni oluşacak benleri fark etmek ve oluşabilecek değişimleri gözlemlemek fazlasıyla önemlidir. Herhangi bir sıra dışı durumda dermatoloji hekimine başvurulmalıdır.

Cildi Güneş Işığından Korunmak

Güneş ışınları da ciddi yanıklar oluşturabilen etkiye sahiptir. Güneş ışınlarının etkisiyle vücutta su toplayabilir ve su toplanan yerde sıradışı benler ortaya çıkabilir. Bu sebeple cildi aşırı güneş ışığından da korumak gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Bu bölümde; ben oluşumu ile alakalı sıkça sorulan sorulara yanıt vereceğiz.

Kozmetik ürünler ben oluşumunu arttırır mı?

Hayır. Aksine güneş ışınından koruyan kozmetik ürünler, ben oluşumuna engel olur.

Doğuştan olan benler doktor yardımıyla alınabilir mi?

Evet. Yüzünüzde veya vücudunuzun herhangi bir yerinde sizi rahatsız eden beni aldırabilirsiniz. Benler, tipine bağlı olarak cerrahi yöntem ile ya da radyofrekans ablasyon yöntemi ile alınabilir. Bazı benler ise lazerle çıkarılabilir fakat birden bu işlem birden fazla seansta gerçekleşir.

Sonradan oluşan benlere evde müdahale etmek tehlikeli mi?

Evet. Herhangi bir cımbız ya da kesici aletle beni almaya çalışmak, kesip çıkarmaya çalışmak fazlasıyla tehlikedir. Bu sebeple mutlaka uzman hekim muayenesi gerekir.

Benlerin kendiliğinden düşmesi riskli mi?

Hayır. Benler kimi zaman kendiliğinden kaybolabilir. Bu doğal bir süreç içerisinde gerçekleşir.

Kızıl saçlı kişilerde benlerin kansere dönüşme riski yüksek mi?

Kötü huylu ben oluşumuna doğuştan kızıl saçlı ve beyaz tenli kişilerde daha sık rastlanmaktadır.

Bronzlaşmak ben açısından olumlu mu?

Güneş ışığı ile gerçekleşen bronzlaşma benlere yararlı değil zararlıdır. Güneş ışınları, yeni benlerin oluşmasına sebebiyet verir.

Ben oluşumu riskli mi?

Evet. İnsanda belli sayıda ben bulunur. Bunun dışında oluşan ekstra benler, kötü huylu olabileceği gibi çeşitli şekilleri ile estetik bakımından da hoş durmaz.

Oluşan benleri aldırmak gerekir mi?

Eğer sıra dışı bir durum söz konusuysa ve ben kötü huylu olarak tespit edildiyse benleri aldırmak gerekir. Fakat bu yalnızca uzmanlar tarafından yapılması gereken bir işlemdir.

Alınmayan benlerin zararı ne olur?

Eğer ben kötü huyluysa ve alınmadıysa hasta, cilt kanserine kadar giden riskler ile karşı karşıya kalabilir.

Ben en çok vücudun hangi bölgesinde oluşur?

Benlerin oluştuğu nokta; insandan insana değişir. Bu sebeple kesin bir nokta söylemek mümkün değildir.

Saç derisinde ben oluşur mu?

Evet. Benler vücudun her noktasında oluşabildiği gibi saç derisinde de oluşabilir.

Vücutta sonradan oluşan benler ağrı ya da acı yapar mı?

Evet. Vücutta ergenlik çağından sonra oluşan benler, kötü huylu oldukları kadar şekilsiz ve acı verici olabilir. Bu benler, kolda ortaya çıktığında kıyafet giyip-çıkarırken ağrıya da sebep olabilir.

Ben oluşumu bitkisel önlemler ile engellenebilir mi?

Evet. Elma sirkesi kullanılarak gayet hesaplı şekilde benler önlenebilir. Bu yöntemi kullanmadan önce cildin tamamen temizlenmesi ve zarar vermeyecek şekilde kurulanması gerekir. Cildin tahriş olmaması için de benin üzerine elma sirkesi sürmelisiniz. Bunu yalnızca birkaç damla elma sirkesi ve pamuk yardımıyla yapabilirsiniz. Gece yatmadan önce bu uygulamayı yapabilirsiniz. Öte yandan benlerin yayılmasının engellemek için başka bir bitkisel tedavi yöntemi de iyottur. İyotu ben üzerine dökerek kurumayı beklemelisiniz. Bir başka yöntem de neredeyse her türlü hastalığın çözümü olan sarımsaktır. Bir diş sarımsağı ezerek hamur haline getirmeli ve pamuğun üzerine bu sarımsağı koymalısınız. Bu pamuğu bir yapıştırıcı yardımı gece boyunca ben üzerinde bekletmeniz faydalı olacaktır.

Benleri aldırmak sağlıklı mı?

Evet. Benlerin alınması zararlı bir etki ya da kanser riski oluşturmaz. Aksine ben aldırarak ileride yaşanacak kötü sonuçların önüne geçilmesi mümkündür.

Kremler benleri yok etmede faydalı mı?

Evet. Bazı kremler ile benler yok edilebilir. Ancak hekimler tarafından doğal yollarla yani bitkisel yöntemlerle benlerin yok edilmesi tavsiye edilmektedir.