Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca kullanılan çerezler bakımından daha fazla bilgi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.

Beyin Anevrizması Ameliyatı

Ameliyat Özeti
Anestezi Türü: Genel Anestezi
Ameliyat Süresi: 1 - 3 Saat
Hastanede Kalma Süresi: 5 - 7 Gün
İşe Dönme Süresi: 4 - 6 Hafta

Ameliyat ve tedavi süreçleri, kişiden kişiye farklılık arz edebilir. Ameliyat.com tedavi ve ameliyat özetlerinde, ortalama değer niteliği taşıyabilecek örnek tablolardan yararlanılmıştır.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Hakkında
Beyin Anevrizması Ameliyatı Öncesi
Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası
Sık Sorulan Sorular

Anevrizma, baloncuk adı verilen ve beynin atardamar duvarında oluşan bir yapıdır. Anevrizmanın olduğu beyin duvarı oldukça zayıf bir yapıdadır. Beyin anevrizması, tüm yetişkinlerde görülebilir ve görülme sıklığı %3 oranındadır. Yaşın ilerlemesi, anevrizma gelişmesi ihtimalini artırmaktadır. Beyin anevrizmasının tedavisi ilaçla mümkün olmadığı için ameliyat yapılır. Ameliyatlar açık ve kapalı olarak, iki şekilde gerçekleştirilir.

İnceleyen ve Onaylayan : Doç. Dr. Aşkın Şeker

Beyin Anevrizması Ameliyatı Hakkında

Kapalı olan ameliyat, tamamen anjiyo yöntemine göre yapılmaktadır. Bu yöntemde kasık bölgesinden bir kesi yapılır ve damar bulunur. Bütün ameliyat bu damar yolu üzerinden yapılır. Damarın içine verilen koil adı verilen teller, ameliyat sırasında baloncuğun içine yerleştirilir. Bu teller, özel olarak üretilmiştir ve baloncuğun yapısına göre şekil alarak, içeriye kan dolmasını engeller. Koil adı verilen teller çok küçük bir yapıda olan mikrokatater yardımıyla, 2 mm çapında yapılan bir kesi ile baloncukların içine ulaştırılır. Hastalar, bu işlem sırasında genel anestezi altındadır. Koillerin baloncuklarını içini tamamen doldurması halinde, mikrokatater geri alınır ve ameliyat tamamlanır. Bu ameliyat oldukça basittir ve hastalar normal hayatlarına 2 ya da 3 gün içinde dönebilir. Açık ameliyatta ise hastalar genel anestezi ile bayıltıldıktan sonra kafatasından beyne ulaşılması sağlanır. Bunun için kafatasının bir kısmı ve beyin zarının bir bölüm kesilir. Açık ameliyat sırasında beyin kıvrımlarından ilerlenerek baloncuk bulunan atardamara ulaşılır. Operasyonu gerçekleştiren cerrah tarafından bir mikroskop yardımıyla atardamar ve anevrizmanın bulunduğu bölge tam olarak gözlemlenir ve atardamar ve anevrizma arasına bir klips yerleştirilir. Klips sayesinde baloncuk sıkıştırılır ve içine kan dolması engellenir. Bu işlem yapıldıktan sonra beyin zarı yerleştirilir, kemik parçası tekrar yerine koyulur ve kafatası kapatılır. Bu ameliyattan sonra hastaların birkaç gün hastanede kalması gerekir. İyileşme dönemi uzundur.

Anevrizma Nedir?

Anevrizma, baloncuk anlamına gelir. Beynin atardamarının bulunduğu bölgenin duvarı oldukça zayıf ve ince yapıdadır. Bu yapı zaman içinde daha çok incelerek patlar ve beyin kanamasına neden olabilir. Anevrizma, içine kan dolması ile zamanla patlar ve ameliyat ile bu anevrizmanın içerisine kan dolması engellenir.

Anevrizma Neden Olur?

Anevrizma genellikle 30 yaş üstü kişilerde görülmektedir ve kesin nedeni henüz saptanamamıştır. Ancak genel olarak genetik faktörlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Aile geçmişinde beyin anevrizması olan birinin kendisinde de görülme ihtimali artar. Bununla birlikte sigara kullanımı ve hipertansiyon gibi hastalıklar, beyin anevrizmasının nedenleri arasında yer alır.

Serebral Kaynaklı Nedenler

Beyinden kaynaklı nedenlerden dolayı anevrizma oluşabilir. Beyin duvarlarının yapısal olarak daha zayıf olması, anevrizma oluşma ihtimalini arttırır.

Aort Arterleri, Periferik Arter Kaynaklı Nedenler

Aort arterleri, vücudun ana borusu gibidir ve kanın tüm vücuda pompalandığı bölümdür. Vücuttaki uzunluğu en fazla olan arter aort arteri yani aort damarıdır. Bu damar vücut içinde genişleyerek ilerler ve genişlediği kısımlarda anevrizma oluşma ihtimali artar. Beyinde oluşan anevrizmaların sebebi aort arteri olabilir. Bu arterde aynı zamanda göğüs ve karın boşluğu gibi bölümlerde de anevrizma görülebilir. Periferik arterler ise kalp dışındaki diğer tüm organlara kanın taşınmasını sağlayan arterlerdir. Bu damarlar beyin, kalp, karaciğer, böbrek gibi tüm organları dolaşır. Bu damarların beyin bölgesinde bulunan kısımlarında da anevrizma gelişebilir.

Hipertansif Damar Hastalıkları

Hipertansiyon yüksek kan basıncı anlamına gelir. Kanın sürekli olarak yüksek basınçta damar duvarlarına basınç uygulaması, bu duvarların zaman içinde yıpranması, yırtılması ya da hasar görmesi ile sonuçlanabilir. Hipertansiyona bağlı olarak görülen beyin anevrizmaları da kan basıncının yüksek olması sebebiyle, beyinde bulunan atardamarların bulunduğu duvarın yapısının daha zayıf hale gelmesinden kaynaklanır. Zayıflayan damar duvarında, anevrizma meydana gelmesi ihtimali yüksektir.

Ateroskleroz

Ateroskleroz hastalığı damar sertliği hastalığıdır. Atardamarlarda en yaygın görülen hastalıklardır. Bu hastalık yağ ve kolesterolün zamanla damarda birikmesi ve damarın yapısını bozarak kalınlaştırması şeklinde oluşur. Damarda biriken bu maddeler tıkanmaya neden olur ve kan akışını engeller. Bu hastalık sebebiyle, beyin bölgesinde bulunan atardamar duvarlarında da tıkanıklık ve anevrizma meydana gelebilir.

Yüksek Tansiyon ve Yüksek Kolesterol

Yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol birbirlerini tamamlayan hastalıklar değildir. İkisi birbirinin oluşmasını sağlamaz ancak ikisinin de hedef aldığı bölge kan damarlarıdır. Yüksek tansiyon kan damarlarının yıpranıp yırtılmasına ya da anevrizma oluşmasına neden olurken yüksek kolesterol de kan damarlarında birikerek tıkanma ve yırtılmalara neden olabilir. Beyin anevrizmasının sebepleri arasında yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolün bir arada bulunmasının büyük bir yeri vardır.

Sigara Kullanımı

Sigaranın beyin anevrizmasına nasıl neden olduğu bilinmese de bu oluşumu etkilediği düşünülmektedir. Yapılan araştırmalara göre beyin anevrizması bulunanların büyük bir kısmı sigara kullanan ya da daha önce kullanmış olan kişilerdir.

Marfan Sendromu

Marfan sendromu vücudumuzdaki bağ dokusunda meydana gelen ve bu dokunun yapısının bozulmasına ve işlevini yitirmesine neden olan bir hastalıktır. Bu hastalığın etkilediği en önemli bölümler kalp ve damarlardır. Marfan hastalığı nedeniyle atardamarın elastik yapılarında bozulma olur ve damarlar gerilmeye başlar. Beyin anevrizmasının gelişmesinin sebeplerinden biri de marfan sendromudur.

Risk Faktörleri

Beyin anevrizması, bazı kişilerde daha fazla görülebilir. Bu kişiler risk grubu altındadır. Ailesinde daha önce beyin anevrizması geçirmiş biri varsa, kendisinin de risk grubunda olduğu ve bu hastalığı yaşama ihtimali bulunduğu söylenebilir.

İlerleyen Yaş

Yaşın ilerlemesi ile birlikte bazı hastalıklar belirebilir ve bu hastalıklar damarların tıkanmasına ya da genişlemesine neden olur. Kan damarlarının duvarları, ilerleyen yaş ile birlikte daha ince yapıya bürünür. Bu da beyin anevrizmasının oluşma ihtimalini arttırmaktadır.

Koroner Arter Duvarlarında Plak Birikimi

Koroner arterler, kan dolaşımının sürekli olarak sağlanmasını gerçekleştiren atardamarlardır. Bu damarların içine kolesterol nedeniyle yağ plakları birikir ve bu da tıkanma ile birlikte kalp ve damar yetmezliklerine neden olur. Bu sebepten kaynaklanan kalp ve damar hastalıklarından birine sahipseniz, yüksek tansiyon ya da yüksek kolesterol hastalıklarınız varsa, beyin anevrizması oluşma ihtimali yüksek olan risk grubundasınız demektir.

Aile Öyküsü

Aile geçmişinizde beyin anevrizması geçiren bir yakınızda varsa, sizin de risk gurubunda olduğunuzu gösterir. Genel olarak tüm hastalıkların sebebi, genetik faktörlere bağlanmaktadır.

Kafkas Irkı

Yapılan araştırmalara göre beyaz ırktan olan Kafkas ırkında beyin anevrizması görülme oranı çok fazladır. Bu ırktan geliyorsanız, atalarınızda görülmesinden dolayı siz de risk grubundasınız.

Erkek Olmak

Beyin anevrizması kadınlarda, erkeklere oranla daha fazla görülmektedir ancak çocuk hastalarda bu durum tam tersidir. Çocuklarda anevrizma, kız çocuklarına oranla erkeklerde görülmesi daha sık gerçekleşir.

Anevrizma Tedavi Yöntemleri

Anevrizmaların genellikle ilaçla tedavileri mümkün değildir ancak bu baloncukların takip edilmesi ve bazı ilaçlar ile patlamasının önüne geçilmesi sağlanabilir.

Kan Basıncının Kontrolünü Amaçlayan Tedavi

Beyinde bulunan baloncukların patlaması ihtimali oldukça azdır ancak bu baloncuklar patladıktan sonra, büyük bir oranda ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle beyin anevrizmalarının sürekli olarak kontrol altında tutulması önemlidir. Beyinde oluşan anevrizmalar tehlikeli bir bölgede değilse ve boyutu küçükse genel olarak, tansiyonu yani kan basıncını düzenleyen ilaçlar verilir. Bu ilaçlar ile damar duvarına yapılan baskı ortadan kalkar ve baloncukların patlaması önlenebilir.

Risk Faktörlerinin Kontrolünü Amaçlayan Tedavi

Beyin anevrizmasının risk faktörleri yüksek tansiyon, genetik faktörler, damar hastalıkları ve yüksek kolesterol şeklinde sayılabilir. Bu faktörleri hepsi, beyin anevrizmasına sebep olabilir. Bu faktörlerin kontrol altına alınması için çeşitli tedaviler uygulanır. Örneğin; yüksek kolesterolün beyin anevrizmasına neden olmasını engellemek amacıyla uygun bir beslenme programı verilir ve hastaların fazla kilolarını atmaları sağlanır.

Anevrizma Cerrahisi

İçine sürekli olarak kan dolan ve büyüyen anevrizmaların tedavisi, cerrahi ile yapılmaktadır. Bu cerrahi açık ya da kapalı şekilde uygulanabilir.

Tedavi Edilmeyen Anevrizmanın Yol Açtığı Durumlar

Tedavi edilmeyen beyin anevrizmaları beyin kanaması, kan pıhtıları, organ yetmezliği gibi durumlara neden olabilir. Bu durumların yaşanması, hastaları ölüm tehlikesi ile baş başa bırakabilir.

Kan Pıhtıları

Beyin anevrizması aort ya da periferik arter nedeniyle meydana gelmişse, kan damarları üzerinde çeşitli pıhtıların oluşmasına neden olabilir. Bu pıhtılar vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Aynı zamanda beyin anevrizmaları bir tane olabileceği gibi genellikle etrafında birkaç tane şeklinde de görülebilir.

Halsizlik, Uyuşukluk

Beyin anevrizmaları hastalarda halsizlik ve uyuşukluk hissedilmesine neden olabilir. Zamanla büyüyen anevrizmalar beyne baskı yapar ve bu baskının sonucunda, bazı organlarda uyuşukluk hissedilebilir.

Hipovolemik Şok

Kan basıncının azalması ile gerçekleşen şok türüdür. Beyin anevrizmasının patlaması sonucunda vücudun bazı bölgelerine ve karın içi boşluğuna kan dolar ve hastalar hipovolemik şok ile karşılaşabilir. Bu durumda hastaları yoğun bakımda tedavi altına alınması gerekir.

Organ Yetmezliği

Beyin anevrizması tedavi edilmediği durumlarda, diğer organları da etkileyebilir. Vücutta bulunan diğer bölgelerdeki damarların tıkanmasına ve buna bağlı olarak kalp, böbrek, karaciğer gibi organların yetmezliğine yol açabilir.

Anevrizma Kopması, Patlaması

Beyinde bulunan anevrizmanın kopması ya da patlaması sonucunda beyin kanaması meydana gelebilir. Bu kanama hastaları %50 hayati risk ile karşı karşıya bırakır.

Şiddetli İç Kanama

Beyinde meydana gelen anevrizmaların yırtılması ya da kopması sonucunda şiddetli iç kanama meydana gelebilir. Bu kanama karın boşluğunu doldurabilir ya da beynin büyük bir kısmını etkileyebilir. Kontrol altına alınması zordur ve ölüm riski yüksektir.

İnme

Yeterli büyüklüğe ulaşmış olan beyin anevrizmaları, sinir sisteminin etkileyebilir ve hastalarda inmeye yani felce neden olabilir.

Anevrizma Ameliyatı Nedir? Nasıl Yapılır?

Anevrizma ameliyatı, beyinde meydana gelen anevrizmaların içinin doldurulması ya da klipslenmesi yoluyla tedavi edilmesidir. Bu ameliyat ile anevrizmaların içine kan dolmasının engellenmesi sağlanır. Bu sayede anevrizmasının büyümesi engellenir ve hayati risk ortadan kalkar. Bu ameliyat kapalı ya da açık cerrahi ile yapılabilir. Her iki ameliyat da genel anestezi altında uygulanır. Açık olarak yapılan ameliyatların uygulama ve iyileşme süresi daha uzundur. Kapalı olan ameliyatlar ise anjiyo yöntemi ile yapılır ve hastalar 2 ya da 3 gün içinde iyileşebilir. Kapalı yöntem daha çok tercih edilir ve uygulaması kolay bir yöntemdir.

Kimler Anevrizma Ameliyatı Olabilir? Ameliyat İçin Uygun muyum?

Bu ameliyat hamileler için uygulamaz. Onun dışındaki tüm risk gruplarında güvenle uygulanabilir. Beyin anevrizmalarının tedavisi ilaçla yapılmaz ve kesinlikle müdahale gerekir. 1 yaşın üzerindeki çocuklardan 65 yaşın üzerindeki hastalara kadar herkes için güvenle uygulanabilir.

Ameliyatın Yapılacağı Hastane Şartları

Kapalı ya da açık olarak uygulanacak ameliyatlar için hastanelerde beyin cerrahlarının ve gerekli ekipmanların bulunması gerekir. Bu nedenle ameliyatın yapılacağı hastane tam teşekküllü olmalıdır.

Yoğun Bakım Gerekliliği

Beyin anevrizması hastalarının ameliyatlarında, genel anestezi kullanılır. Bu nedenle ameliyat yapılacak hastanede yoğun bakım ünitesi bulunmalıdır. Hastalar, ameliyat sonrasında birkaç saat yoğun bakıma alınır.

Anestezi Gerekliliği

Ameliyat sonrasında genel anestezi uygulanacağı için anesteziye ve bunu uygulayacak kişilere ihtiyaç bulunur.

Refakatçi Gerekliliği

Açık ya da kapalı yöntemle yapılan ameliyatlardan sonra hastaların en az 3 gün hastanede kalması gerekir. Bu nedenle refakatçiye gerek vardır ve ameliyatın yapılacağı hastanenin refakatçi için gerekli koşulları bulundurması gerekir.

Ameliyatta Kullanılacak Cihazlar

Açık ameliyatlarda mikro katater ve koil adı verilen teller kullanılır. Kapalı yöntemle yapılan ameliyatlarda ise klipsler kullanılır. Bu nedenle ameliyatın yapılacağı hastanede her iki ameliyat için de uygun olan ekipmanlar bulunmalıdır.

Ameliyatı Yapan Ekip Kimlerden Oluşur?

Ameliyatı yapan ekip beyin cerrahı ya da cerrahlarından, anestezi uzmanlarından, hemşirelerden ve diğer yardımcılardan oluşmaktadır. Bu ameliyatlar için en az 10 kişilik bir ekip kurulur.

Anevrizma Ameliyatı Fiyatları

Anevrizma ameliyatı fiyatları, ameliyatın yapılacağı hastane şartlarına göre değişiklik gösterir. Ameliyat yöntemi, ameliyat sonrasında kullanılan malzemeler, hastanede kalış süresi ve doktorun uzmanlığı gibi faktörler de ameliyat fiyatları üzerinde etkilidir.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Öncesi

Beyin anevrizması ameliyatı öncesinde doktorun tam olarak muayene yapması gerekir. Muayene sırasında geçmişteki hastalıkların hepsi anlatılmalıdır. Doktor tarafından belirli tetkikler yapılarak anevrizmanın varlığı ve sayısı tespit edilir.

Tetkikler

Hastanın geçmiş hastalık öyküsü değerlendirilerek doktorlar tarafından bazı testler uygulanır. Bu testler görüntüleme testleri ve çeşitli tahliller ile yapılır.

Anestezi Kontrolü

Ameliyat öncesinde hastalara mutlaka anestezi kontrolü yapılması gerekir. Bu kontrol, anestezi uzmanları tarafından yapılır ve anesteziye alerjinizin olup olmadığı değerlendirilir. Ameliyat sırasında ve sonrasında beklenmeyen komplikasyonların gelişmesini önlemek için bu kontrolün yapılması önem taşır.

Kan Tahlili

Kan tahlili hastalarda enfeksiyonlu hastalıkların olup olmadığının tespiti için yapılır. Bu tahliller ile birlikte hastanın kan gurubu da belirlenir ve ameliyat sırasında kanama olması riskine karşı tedbir alınır.

Beyin Tomografisi

Beyin tomografisi beyin damarlarının görüntülenmesi için ilaçlı ya da ilaçsız olarak uygulanabilir. İlaçlı olan tomografide hastalara boyar bir madde verilir ve beynin renkli görüntüsü elde edilir. Bu görüntü bilgisayarlar aracılığı ile alınır ve anevrizmanın tam bölgesi tespit edilir. Büyük görüntü almak için de ilaçsız tomografi kullanılır. Röntgene benzeyen bu yöntemde beynin görüntüsü radyasyon ışınları yardımıyla alınır.

MR

MR cihazı ile hastaların beyninde var olan anevrizmanın görüntülemesi yapılır. Bu yöntemde radyasyon kullanılmaz ve genellikle yumuşak dokuların tespiti için kullanılır. Anevrizmanın boyutları ve yeri, tam olarak MR yöntemi ile tespit edilir.

İdrar Tahlili

İdrar tahlili, ameliyat öncesinde rutin olarak yapılan testlerden biridir. Bu testler ile hastalarda başka bir hastalığın olup olmadığı, belirlenebilir.

Bilgisayarlı Görüntüleme

Bilgisayarlı görüntüleme yöntemi ile hastaların kolundaki toplardamardan boyar madde verilir ve beyindeki anevrizmanın renkli olarak görüntülenmesi sağlanır. Bu görüntüleme tekniği yeni bir teknolojidir ve yaklaşık olarak bir dakika gibi bir sürede görüntü alınmasını sağlar. Bu yöntemin avantajı anjiyoya gerek kalmaması ve ek bir personele ihtiyaç duyulmamasıdır.

Ameliyat Öncesi Sigara ve Alkol Tüketimi

Sigara ve alkol, kan damarlarında birikintiye yol açar ve tıkayabilir. Bu da beyinde anevrizma oluşmasının başlıca sebepleri arasında yer alır. Ayrıca içinde bulunan kimyasallar iyileşme dönemini geciktirici etki yapar. Bu nedenle ameliyattan en az bir hafta önce sigara ve alkolün bırakılması gerekir.

Kullanılan İlaçların Hekim ile Paylaşılması

Beyin anevrizması ile ilgili daha önce kullanılan ilaçlar varsa, bunların hekim ile paylaşılması gerekir. Aynı zamanda şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp hastalığı gibi önemli hastalıklar için düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız, bunları da hekiminiz ile paylaşmanız önemlidir.

Tedavi Geçmişi Kapsamında İnceleme

Hastaya hangi yöntem ile ameliyat yapılacağı, tedavi geçmişine bakılarak belirlenir. Beyin anevrizması ile ilgili hangi tedavilerin alındığı, ameliyat ve sonraki süreç için önem taşımaktadır. Hekiminiz ameliyat öncesinde, daha önce almış olduğunuz tedavileri ve ilaçları detaylı olarak incelemek isteyecektir.

Hastanın Genel Sağlık Durumu Kapsamında İnceleme

Ameliyat yapılmadan önce hastanın genel sağlık durumunun bu ameliyata uygun olup olmadığı da değerlendirilmelidir. Enfeksiyonlu hastalıklar ya da şeker hastalığı ve pıhtılaşma problemi gibi sorunlar varsa, ameliyat durumu bunlara göre değerlendirilecektir.

Operasyon Planının Hazırlanması

Beyin anevrizmasının tespiti ve değerlendirilmesi yapıldıktan sonra hangi ameliyat tekniğinin uygulanacağına karar verilir. Tüm kontroller ve muayenelerden sonra hastaların uygunluğuna göre bir yöntem belirlenir ve ameliyat planı hazırlanır.

Hasta İle Mutabakat

Ameliyat planı yapıldıktan sonra ise hekiminiz tarafından ameliyatla ilgili detaylar paylaşılır. Karşılıklı olarak anlaşıldıktan ve hasta tedavi yöntemini kabul ettikten sonra gerekli hazırlıklara başlanabilir.

Ameliyat Öncesi Beslenme ve Diyet

Ameliyat öncesinde fazla kilosu olan hastalar için özel bir beslenme programı verilebilir. Bu programın uygulanması ve vücuttaki fazla yağın atılması ile birlikte ameliyatın yapılacağı gün belirlenir. Ameliyat günü genel anestezi verileceği için bir gece öncesinden yeme ve içmenin kesilmesi gerekir. Bunun nedeni, dolu olan midedeki yiyeceklerin ameliyat sırasında hastanın yemek borusuna kaçarak oluşacak boğulmayı önlemektir.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası

Beyin anevrizması ameliyatı sonrasında hastalar, açık ameliyat yapıldıysa hastanede 6-7 gün kalabilir. Ameliyat kapalı olarak gerçekleştiyse de hastanede kalış süresi 2 ya da 3 gündür. Hastaların her iki ameliyat türünde de gözetim altında tutulması gerekir. Her ameliyatta olduğu gibi beyin anevrizması ameliyatından sonra da bazı yan etkilerin ve kısa süreli komplikasyonların görülmesi normaldir.

Ameliyat Günü

Ameliyat gününde hastaların birkaç saat öncesinde hastanede hazır bulunması gerekir. Gerekli olan son kontroller yapıldıktan sonra hastalar ameliyata alınır ve ameliyat sonrasında birkaç saat yoğun bakımda kalır. Hastalara ilk gün için sonda takılır. İlk gün ayağa kalkabilen hastalar ikinci ve üçüncü gün tamamen ayağa kalkıp yürüyecek duruma gelebilir. Ameliyat sonrasında kan sulandırıcı ilaçların ve doktorun verdiği diğer ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir.

Ağrı

Ameliyat gününde hastaların ağrı hissetmesi normaldir. İlk gün çok fazla ağrı hissedilmez çünkü damardan verilen ağrı kesici ilaçlarla hastaların ağrısı azaltılır. İyileşme dönemi içinde de ağrılar yavaş yavaş azalacaktır.

Hareket Kabiliyeti

İlk 24 saat hastaların dinlenmesi sağlanır. Ertesi gün hastadan serum çıkartılır ve hastanın yürümesi sağlanır. Ameliyattan sonraki iki gün içerisinde ise hasta tamamen hareket kabiliyetini kazanmış olur. Beyin kanaması geçirmiş olan hastaların hareket kabiliyetleri daha kısıtlıdır. Beyin anevrizması nedeniyle felç geçirmiş hastaların tekrar hareket etmesi daha uzun sürebilir ve rehabilitasyon dönemi gerektirebilir.

Ayağa Kalkma

Ameliyat sonrasında hastalar ertesi gün ayağa kaldırılır ve kısa süre içinde, tek başına yürüyebilir.

Dren- Stapler

Ameliyat sırasında kanamayı önlemek ve kanın organlara akmasını engellemek amacıyla dren ya da stapler yani zımba kullanılır. Bunlar, ameliyattan sonraki birinci ya da ikinci gün çıkartılır.

Kaçak Testi

Dren ya da stapler çıkarılana kadar sızdırma yapmadığın anlaşılması ve sızdırma durumunda kontrol altına alınması için kaçak testi yapılır.

İlaç Kullanımı

Ameliyat sonrasında kolesterolün kontrol altında tutulması ve yüksek tansiyonun önlenmesi için doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekir. Ameliyat sonrasında ağrı kesici ilaçlar, antibiyotik ve kan sulandırıcı ilaçlar da kullanılmalıdır. Bu ilaçların düzenli olarak ve doktorunuz tarafından reçete edildiği gibi kullanmasına önem vermelisiniz.

Pansuman ve Doktor Kontrolü

Ameliyat sonrasında dikişler, 7 ile 10 gün arasında alınmaktadır. Bu süre içinde belirli dönemlerde pansuman ve kontroller yapılır. Hastaneden çıkana kadar doktorunuz düzenli olarak kontrol yapacaktır. Ameliyat sonrasındaki ilk kontrolünüz ise ilk bir ay içinde yapılır.

Gözetim Süresi

Kapalı olan beyin anevrizması ameliyatlarında hastaların gözetim süresi 2 ya da 3 gündür. Açık olarak yapılan ameliyatlardan sonraki gözetim süresi ise 6 ile 7 gün arasında sürmektedir.

Psikoloji

Ameliyat sonrasında hastaların psikolojisi bozulabilir. Bu durumda psikolojik yardım alınması gerekir.

Beslenme ve Diyet

Ameliyat sonrasındaki ilk bir ay boyunca hastaların beslenme düzenlerine dikkat etmeleri gerekir. Aşırı yağlı ve kolesterolü tetikleyen gıdalardan uzak durulmalıdır. Bol bol sıvı tüketilmeli ve C vitamini alımına ağırlık verilmelidir.

Riskler, Yan Etkiler, Komplikasyonlar

Beyin anevrizması sonrasında bazı yan etkiler ya da komplikasyonlar görülebilir. Bu komplikasyonlar hemen kontrol altına alınır ve hastalar sürekli olarak gözetim altındadır. Hastalara bu komplikasyonlar ve yan etkiler hakkında detaylı bilgi verilir. Beklenmeyen bir yan etki görüldüğünde, vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Felç

Ameliyattan sonra hastaların felç olma olasılığı %20’dir. Ameliyat sonrasında beyindeki anevrizma patlayabilir ve yapmış olduğu basınç ile vücudun bazı bölgelerinde felç durumu yaratabilir. Bu durum, rehabilitasyon tedavisi ile zaman içinde düzeltilebilir.

Ölüm

Beyin anevrizması ameliyatlarından sonra ölüm oranı oldukça düşüktür. Genellikle patlayan anevrizma nedeniyle beyin kanaması olan durumlarda ölüm oranı yüksektir ve %40 ile %50 arasındadır. Ameliyat sırasında patlayan anevrizmaların sonucunda kanama olması da ölüm riskinin artmasına sebep olabilir.

Enfeksiyon

Kapalı olarak yapılan ameliyatlardan sonra dikiş atılmaktadır. Bu dikişlerin pansumanlarının yapılmaması ya da temizliklerine önem verilmemesi, enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Enfeksiyon olması durumunda hastalarda yüksek ateş, bulantı, kusma gibi durumlar görülebilir. Enfeksiyon hemen tedavi edilebilir.

Alerjik Reaksiyonlar

Ameliyat sonrasında hastaların bazı alerjik reaksiyonlar gösterdiği bilinmektedir ancak bu durum çok nadir görülür. Drenlere, anesteziye ya da kullanılan bazı ilaçlara karşı alerji oluşabilir ve hemen kontrol altına alınır.

Anestezi Komplikasyonları

Anesteziden sonra kısa süreli komplikasyonlar görülebilir. Bunlar baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma şeklinde görülür. Kısa süreli olan bu komplikasyonlar müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden geçebilir. Bu komplikasyonların azalması için ameliyat sonrasında bol bol sıvı tüketilmelidir.

Kan Birikimi

Ameliyat sonrasında kanın birikmesi görülebilir. Hastalar sık sık kontrol edileceği için yapılan kontrollerde böyle bir durum hemen tespit edilir ve müdahalesi hemen yapılır.

Kanama

Ameliyat sonrasında kanama görülmesi ihtimali oldukça azdır. Bu riski ortadan kaldırmak amacıyla kullanılan dren ya da staplerin sızdırma yapması sonucunda kanama meydana gelebilir. Bu durumda hemen gerekli olan testler yapılır ve kanamanın durdurulması sağlanır.

Kan Pıhtılaşması

Çok nadir de olsa bazı hastalarda kan pıhtılaşması oluşabilir. Bu durumda ameliyat olan bölgede şişlik meydana gelir. Hemen müdahale edilerek, bu durum giderilir.

Uzun Dönemli Problemler

Beyin anevrizması ameliyatından sonra görülen uzun dönemli problemler genellikle beyin kanaması ile gelişir. Beyin kanaması nedeniyle yapılan ameliyat sonrasında hastaların iyileşme dönemi daha uzundur ve bazı komplikasyonların giderilmesi uzun sürebilir. Felç, hareket kabiliyetini kazanma gibi durumlar uzun sürse bile tedavi edilebilir ve hastalar büyük ölçüde normal hayatlarına geri dönebilir.

Halsizlik

Ameliyat sonrasında hastalarda halsizlik görülmesi normal bir durumdur. İkinci günden sonra iyileşmeye başlayan hastalar, halsizliklerini bir hafta sonra tamamen atacaktır.

Ateşlenme ve Üşüme

Ameliyat sonrasında hastada kan kaybı meydana gelmesi ile birlikte ateşlenme ve üşüme gibi durumlar görülebilir. Aynı zamanda enfeksiyon alınması durumunda da bu komplikasyonlar gelişebilir. Hastalara anında müdahale edilir ve vücut ısının normal seviyesine dönmesi sağlanır.

Öksürük

Beyin anevrizması ameliyatından sonra hastaların öksürme, ıkınma gibi zorlayıcı gibi davranışlar yapması istenmez. Bu nedenle gerekli ilaçlar ile tedbirler alınmaktadır. Öksürük olması durumunda da hastaya hemen müdahale edilir ve öksürüğün giderilmesi sağlanır.

İshal

Bu ameliyatlardan sonra ishal durumu görülebilir ve oldukça normaldir. Hastaların ilk birkaç gün sıvı gıdalar ile beslenmesi sonucunda ishal oluşabilir ve kısa süreli olarak görülür.

Uyku Sorunu

Ameliyat sonrasında hastalar, ilk gece sık sık kontrol edileceği için uykusuzluk çekebilirler. Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün içinde de uyku problemi yaşanabilir. Bu sorun doktorun tavsiye edeceği bitki çayları ya da ilaçlar ile giderilebilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Beyin anevrizması ameliyatı sonrası hastaların uyması gereken belli başlı kurallar bulunur. Bunlara hastalar ne kadar dikkat eder ise o kadar erken sürede iyileşir.

Duş Alma

Ameliyat yarası ile suyun temas etmesini ve enfeksiyon oluşumunu önlemek amacıyla hastaların ameliyattan 3 gün sonra banyo yapması tavsiye edilmektedir.

Uçakla Seyahat

Ameliyattan sonra kafa içi basıncın artmasını önlemek amacıyla hastaların ilk bir ay içinde uçakla seyahat etmesi tavsiye edilmez.

Otomobil Kullanımı

Hastaların ameliyattan sonraki 3 ay içinde araç kullanmaması gerekir.

Cinsel İlişki

Ameliyat sonrasında beyni zorlayıcı bir aktivite olan cinsel ilişkiye, 1 ay süre ile girilmemesi gerekir.

Dikişler

Dikişler 7 ile 10 gün arasında alınacaktır. Dikişler alınana kadar pansuman sürelerine dikkat edilmeli ve pansumanlar aksatılmadan yaptırılmalıdır. Dikişlerin etrafının temiz tutulmasına önem verilmelidir.

İlaç Kullanımı

Ameliyat sonrasında hastaların, doktorun vermiş olduğu antibiyotik, ağrı kesici, kan sulandırıcı gibi ilaçları bir hafta süre ile kullanmaları gerekir. Doktorunuz bu ilaçların kullanım sürelerini ve miktarlarını reçete edecektir. Bazı hastalar için daha uzun süreli kullanım gerekebilir. Bu nedenle doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde ilaçları kullanmaya özen göstermelisiniz.

Solaryum

Solaryum terleme ile birlikte ameliyat bölgesinin enfeksiyon almasına neden olabilir ve yaranın iyileşmesini geciktirir. Beyin anevrizması ameliyatı olan hastaların 6 ay süre ile solaryuma girmemesi tavsiye edilmektedir.

Buhar Banyosu

Buhar banyosu, iyileşme sürecini olumsuz etkileyebileceği gibi damarların gevşeyip kasılmasına da neden olabilir. Bu durumlar hastada beklenmeyen komplikasyonların gelişmesine neden olabilir. Bu nedenle hastaların 6 ay süre ile buhar banyosu yapmamaları ve yapmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekir.

Uyku Pozisyonu

Ameliyat sonrasında hastalar sırt üstü yatmalıdır ve baş kısımları biraz yukarda olmalıdır. Hastalar yumuşak hareketler ile yan yatabilir ve pozisyon değiştirebilir ancak kesinlikle yüz üst yatmamalıdır.

Spor ve Egzersiz

Beyin anevrizması ameliyatından sonra hafif egzersizler yapılabilir. Günde yarım saat yürüyüş yapılabilir ancak ağır sporlardan uzak durulmalıdır. Bazı hastalar için rehabilitasyon tedavileri uygulanabilir.

Fitness

Fitness, yorucu ve enerji gerektiren bir spordur. Bu nedenle ameliyattan sonraki ilk bir ay fitness yapılmaması gerekir.

Yüzme

Ameliyat sonrasında hastaların yüzme sporunu yapabilmesi için bir ay gibi bir süre gerekir. Ancak iyileşme döneminin kısalığına ya da uzunluğuna göre bu süre değişebilir. Doktorunuz tarafından kendinizi çok yormadan yüzmeniz tavsiye edilebilir.

Ağır Sporlar

Beyin anevrizması ameliyatından sonra hastaların ömür boyu ağır sporlar yapmaması gerekir. Hastalar kendilerini çok yoracak olan aktivitelerden ve ağırlık kaldırmaktan uzun süre uzak durmalıdır.

Hafif Sporlar

Ameliyattan sonra hastaların daha kısa sürede iyileşebilmesi ve normal hayatına daha kısa sürede dönebilmesi için hafif sporların ve egzersizlerin yapılması gerekir. Doktorunuz tarafından yarım saat ile bir saat aralığında yürümeniz tavsiye edilebilir. Bununla birlikte yine doktorunuz tarafından verilen egzersizleri düzenli olarak yapmanız gerekir.

Doktor Kontrolleri

Kapalı yöntemle yapılan ameliyat sonrasında 6 ay ile 1 yıl arasında kontrol için anjiyografi yapılır. İkinci kontrol ise tedaviden 2 yıl sonra uygulanır. Açık olarak yapılan ameliyatlardan bir hafta sonra ilk kontrol yapılır. İkinci kontrol ise 1 ile 2 yıl içinde yapılır. Doktor kontrolleri iyileşmenin takip edilmesi ve tekrar anevrizma oluşumunun önlenmesi için büyük önem taşır. Bu kontrolleri aksatmamanız gerekir.

Beslenme ve Diyet

Ameliyat sonrasındaki ilk gün hastalar sıvı gıdalar ile beslenir. İkinci günden itibaren hastalar katı gıdalar almaya başlayabilir. Buradan önemli olan nokta hastanın kolesterol üreten ve yağlı olan yiyeceklerden uzak durmasıdır. Bu nedenle ameliyat sonrasında verilen sağlıklı beslenme programına uymak gerekir. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeye önem verilmeli, kırmızı et sadece belirtildiği kadar tüketilmeli ve yağlı gıdalardan ve fast food tüketiminden uzak durulmalıdır.

İyileşme Süreci

Kapalı olarak yapılan beyin anevrizması ameliyatından sonra 2 ya da 3 gün içinde hastalar taburcu edilir ve tam olarak iyileşme bir hafta sonra gerçekleşir. Açık olarak yapılan ameliyatlarda hastaların iyileşme süresi daha uzundur. Hastalar ameliyat sonrasında 7 ile 8 gün hastanede kalabilir. Tam olarak iyileşme ise 4 ile 6 hafta arasında gerçekleşir.

Sık Sorulan Sorular

Beyin anevrizması ameliyatı olmadan önce doktorunuz tarafından ameliyat öncesi ve sonrası yapmanız gerekenler ile ilgili detaylı bilgi verecektir. Ancak ameliyatın rahat geçmesi ve kendinizi psikolojik olarak ameliyata ve sonrası döneme hazırlayabilmeniz için aklınıza takılan tüm sorular hakkında doktorunuzdan bilgi almanız tavsiye edilir.

Ameliyatsız Anevrizma Tedavisi Mümkün mü?

Anevrizma tedavisi ameliyatsız mümkün değildir. Mevcut anevrizmanın büyümesini ya da patlamasını engellemek amacıyla tedavi uygulanabilir ancak anevrizmanın tek tedavisi ameliyattır.

Anevrizma Ameliyatı Zor mudur?

Anevrizma ameliyatı uzman kişilerin ellerinde oldukça basit olarak yapılabilir. Kapalı olan ameliyat çok kolay bir şekilde yapılırken açık ameliyat biraz daha zorlayıcıdır. Ancak her ikisinde de başarı oranı yüksektir.

Ağrılı Bir Ameliyat mı? Ağrılar Ne Zaman Geçer?

Kapalı olarak yapılan ameliyatlarda ağrı bir hafta sonra geçerken açık ameliyatlarda ağrılar 4 hafta kadar sürebilir. Ağrıların azaltılması için ameliyattan sonra damar yoluyla ve taburcu olduktan sonra ilaçlar ile tedavi yapılır.

Ameliyat Kaç Saat Sürer?

Anevrizma ameliyatları 1 ile 3 saat arasında değişen sürelerde yapılır. Ancak ameliyat sırasında kanama olması ya da başka komplikasyonların görülmesi durumunda bu süre uzayabilir. Ameliyatın zor olması, ameliyat süresinin de uzamasına neden olur.

Ne Zaman İşe Dönebilirim?

Kapalı olarak yapılan ameliyatlarda hastalar bir hafta sonra işe dönebilir ancak açık ameliyat sonrasında hastaların işe dönebilmesi için 4 ile 6 hafta kadar beklemesi gerekir.

İstirahat Raporu Verilir mi?

Beyin anevrizması ameliyatından sonra hastaların iyileşme dönemleri göz önüne alınarak istirahat raporu verilir.

Doktor Kontrolleri Ne Zaman Yapılır?

Açık ameliyatlarda doktor kontrolleri ilk bir hafta içinde yapılır. İkinci kontrol ise ameliyattan sonraki 1-2 yıl arasında yapılır. Kapalı ameliyatlarda ilk kontrol 6 ay ile 1 yıl arasında yapılacaktır. İkinci kontrol için 2 yıl beklenir.

Ameliyat Sonucu Kişiden Kişiye Göre Değişir mi?

Ameliyat sonucu kişiden kişiye göre değişir. Kolesterolü ya da yüksek tansiyonu olan hastaların ameliyat sonrasında beslenme düzenine dikkat etmesi gerekir. İyileşme döneminde dikkat edilmesi gereken kurallara uyulması, ameliyatın başarı oranını etkileyecektir.

Anevrizmanın Tekrarlama İhtimali Var mı?

Ameliyatın başarılı sonuçlanmasının ardından bu hastalarda tekrar anevrizma oluşma olasılığı çok düşüktür. Ancak alkol ve sigara kullanmaya devam eden, yüksek tansiyonu kontrol altına alınmayan ve yüksek kolesterolü olup da beslenmesine dikkat etmeyen hastalarda tekrar anevrizma oluşma ihtimali yükselir. Ayrıca polikistik böbrek hastalığı olan 35 yaş altında anevrizma görülen hastalarda, farklı bölgelerde anevrizma oluşabilir. Bu hastaların belirli aralıklar ile anjiyografi yaptırması tavsiye edilmektedir.

Bilinç Kaybı, Hafıza Kaybı Gibi Riskler Var mı?

Beyin anevrizması ameliyatı sonrasında kısa süreli bilinç kaybı yaşanabilir. Ancak hafıza kaybı gibi durumlar ameliyat sırasında baloncukların patlaması ile ya da beyin kanaması olması durumunda görülebilir. Bunların dışında hafıza kaybı ya da bilinç kaybı gibi durumların görülme ihtimali oldukça düşüktür.

En İyi Doktor Diye Bir Şey Var mı?

Beyin ameliyatları zor ve uzmanlık gerektiren ameliyatlardır. Bu ameliyatları alanında uzman olan beyin ve sinir cerrahları gerçekleştirir. Bu nedenle en iyi doktorların değil, uzman doktorların varlığından söz edilebilir.

SSK Anevrizma Ameliyatını Karşılar mı?

Devlet hastanelerinde yapılan beyin anevrizması ameliyatları SGK tarafından karşılanır. Özel hastanelerde ise karşılayıp karşılamadığı hakkında hastane yönetiminden bilgi almanız gerekir.

Özel Hastanede mi Devlet Hastanesinde mi Ameliyat Olmalıyım?

Beyin anevrizması ameliyatını olmadan önce hastaneyi çok iyi araştırmanız gerekir. Bazı devlet hastanelerinde bu ameliyat için tüm şartlar sağlanırken bazı özel hastaneler, kapasite olarak bu ameliyatı yapmaya yetersiz olabilir. Bu nedenle ameliyat olacağınız hastaneye karar vermeden önce çok iyi araştırma yapmanız gerekir.

Ameliyat Olanların Yorumları Önemli midir?

Bu ameliyatın başarı oranı kişiden kişiye göre değişecektir. Bu nedenle ameliyatı yaptıran kişilerin yorumları, kişiye özeldir. Ancak ameliyat hakkında az çok bilgi sahibi olabilmek için bu yorumları okuyabilirsiniz.

Ameliyat Sonrası İz Kalır mı?

Kapalı ameliyatlarda 2 mm’lik kesiler yapıldığı için iz kalmaz ancak açık ameliyatlarda kesi daha büyüktür ve kafatasından yapılır. Bu nedenle açık ameliyat sonrasında iz kalacaktır.

Ameliyat Ertelenebilir ya da İptal Edilebilir mi?

Beyin anevrizması ameliyatı acil ve gerekli olduğu durumlarda yapılır. Anevrizmanın patlama ihtimali bulunduğu ve bu patlama hayati risk taşıdığı için ameliyatın ertelenmesi ya da iptal edilmesi tavsiye edilmez.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası İyileşme?

Beyne yapılan her müdahale gibi anevrizma maksadıyla yapılan operasyon da oldukça ciddidir. Çeşitli riskleri ve komplikasyonları da beraberinde getirir. Her ne olursa olsun, anevrizma ameliyatının başarılı geçmesinden sonra iyileşme dönemine girilir. Tam iyileşme yaklaşık üç – dört ayı bulabilir. Hasta operasyondan sonraki gün ayağa kalkabilir. Bilinç sorunu yoksa hafif yürüyüşler yapabilir. Anevrizmanın ortadan kalkmasıyla zihni bir rahatlama da görüleceği için iyileşme sürecinin görece konforlu olduğunu söylemek mümkündür.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası Felç Oluşur Mu?

Anevrizma ameliyatları ile patlama riski bulunan ancak patlayıp patlamayacağı kesin olmayan baloncuklara müdahale gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında ekstrem bir durum ortaya çıkmadığı müddetçe felç gelişme ihtimali düşüktür. Ancak ekstrem bir durum gelişme ihtimali de azımsanamayacak derecede fazladır. Yani evet, anevrizma ameliyatı sırasında ya da sonrasında az da olsa felç riski bulunur. Ancak ameliyat ile yapılan müdahale başarılı geçerse bu ihtimal neredeyse sıfıra iner.

Beyin Anevrizması Ameliyatında Ölüm Riski Var Mı?

Anevrizma ameliyatı beyin bölgesinde icra edilir. Beyin bölgesinde icra edilen her ciddi operasyon kadar ölüm riski taşımaktadır. Ancak, müdahale edilen alanda kontrolsüz bir patlama olmadığı müddetçe ölüm riski düşmektedir. Yine de birçok faktörün birleşmesinden doğan sonuçlar beraberinde ölümü de getirebilir. Operasyondan önceki tetkikler ve hazırlık ölüm riskini azaltmak amacıyla yapılmaktadır.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası Yoğun Bakım Gerekir Mi?

Beyin anevrizması ameliyatından sonra hasta, vücut değerlerinin sürekli gözlemlenmesi ve operasyondan hemen sonra gerçekleşebilecek komplikasyonlara karşı hazır bulunulması amacıyla yoğun bakım ünitesine alınır. Burada yapılan ilk kontrollerde sorun olmadığı tespit edilirse altı – yirmi dört saat içerisinde normal odaya alınarak istirahate geçirilir.

Beyin Anevrizması Sonrası Baş Ağrısı Nedir?

Beyin anevrizması ameliyatıyla ortadan kaldırılan baloncuk, kan akışını bozan ciddi bir yapıdır. Bu yapının ortadan kalkması beynin bazı bölgelerine normalden çok daha fazla kan akışı olmasına sebep olur. Beyin bu duruma alışık olmadığı için ağrı gibi basit bir tepki verir. Beyin anevrizması ameliyatından sonra gelişen ağrı hissinin yaklaşık bir – iki hafta içinde tamamen yok olması beklenir. Eğer daha uzun süreli, şiddeti sürekli artan bir ağrı var ise doktora başvurulmalıdır.

Beyin Anevrizması Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Operasyondan sonra beynin yeni kan akışına ve duruma alışması sürecinde olabildiğince dikkatli olunmalıdır. Beyni aşırı yoracak her türlü faaliyetten kaçınmak faydalı olacaktır. Bir noktaya uzun süre dikkatli bakmak, dikkat gerektiren işleri uzun süre icra etmek bir süreliğine ertelenmelidir. Bunun dışında:

  • Kesi bölgesi iyileşene kadar sadece boynun altı yıkanmalıdır. Umumi ortamlardan da olabildiğince uzak durulmalı, enfeksiyon riski göz ardı edilmemelidir.
  • Kafa içi basıncın değişmemesi ve stabil kalması önemlidir. Uçak ve araç seyahatlerinden bir süre uzak durulmalıdır.
  • Doktor tarafından verilen ilaçlar aksatılmadan, doğru zamanda ve doğru dozda kullanılmalıdır.
  • Kanın beyne olan hücumunu engellemek için baş her zaman için kalpten yüksek seviyede tutulmalıdır.
İlgili Bölümler
İlgili Tedaviler
İlgili Hastalıklar