Raşitizm

Raşitizm Hakkında

Raşitizm hastalığı D vitamin eksikliğinin yanında kalsiyum ve fosfor eksikliğinin sonucunda ortaya çıkar. Genellikle 6-36 aylık çocuklarda ortaya çıkan kemik bozuklukları arasında yer alır. D vitamini yeterli alınmadığında kalsiyum ve fosfor gerektiği gibi emilemez. Bunun sonucunda D vitamini, fosfor ve kalsiyum eksikliği görülür. Kemikler kuvvetsizleşir, yumuşar ve kemiklerin formu bozulur.

Hastalık güneş ışığını az görme, D vitaminini besinler üzerinden az alma, genetik faktörler, başka bir sorundan kaynaklı olarak D vitaminini sindirememe gibi sebeplerle ortaya çıkabilir. Bebekler ve çocuklarda daha sık görülür. Çünkü bu yaşlarda kemiklerin gelişimi devam eder ve bebekler yetişkinlere göre daha savunmasız durumda olur. Özellikle bu yaşlarda hızla gelişen bacak gibi uzun kemiklerde şekil bozukluğu hastalığın en önemli belirtisidir. Hastalık kas gelişimini de kötü etkiler. Tedavi edilirken kasları güçlendirecek egzersizler de önem taşır.

Raşitizm Nedir?

Anne sütünün tüketildiği yaşlardaki çocuklarda daha sık karşılaşılan raşitizm bebekliğin ilk 20 ayında daha sık ortaya çıkar. Bu çağda bebeklerin en hızlı gelişen uzuvları göğüs, kol ve bacaklar olur. Raşitizm de özellikli bu bölümlerde şekil bozukluklarına yol açar. Kas gelişimini de kötü etkiler. Çocuklarda gelişim bozukluklarına yol açar.

D vitamini eksikliğinden dolayı kalsiyum ve fosfor yeterince emilemez. Vücutta bunların gerektiği gibi kullanılamaması en başta iskelet yapısını kötü etkiler. Bebeklerde kemikler daha çok kıkırdağa benzer yapıda olur. Bu yapılarda mineral birikir ve sertleşmeye neden olur. Yatak fonksiyonu gören kıkırdağın orta kısmında apatit maddesi birikir. Gelişimin doğru devam edebilmesi için bu kemikleşme sürecinin sorunsuz atlatılması gerekir. Kemikleşme için gereken kalsiyum ve fosfor çeşitli besinlerle alınır. Bunların bağırsaklarda sindirilebilmesi için D vitamini gerekir. Herhangi bir sebeple bunun eksik kalması kalsiyum ve fosforun da eksikliğine yol açar.

Raşitizmden çocukları korumak için daha hamilelikte bazı hususlara dikkat etmek gerekir. Çünkü anne adayındaki D vitamini eksikliği çocukta raşitizme yol açabilir. Anne adayının kalsiyum yönünden zengin olan süt, peynir, yumurta gibi besinleri düzenli ve yeterli alması önerilir. D vitamini yönünden zengin besinleri almak, günlük yeteri kadar güneş ışığı altında kalmak da önem taşır.

Hipofosfatemik Raşitizm Nedir?

Raşitizm hastalığı aileden geliyorsa hipofosfatemik raşitizm söz konusu olur. Normal raşitizmden farklı olarak hastalar D vitaminine karşı direnç gösterirler. Bu yüzden tedavisi daha farklı seyreder. Hastalığın nedeni daha çok böbreklerden kaynaklanır. Fosfatın çok fazla atılması geri emilmesini zorlaştırır. Bu da kemikleri kötü etkiler ve raşitizm bulgularına yol açar. Genetik aktarılan bu hastalığın ortaya çıktığı gene göre beş çeşidi bulunur. Bunlar X’e bağlı dominant hipofosfatemik raşitizm, otozomal dominant hipofosfatemik raşitizm, X’e bağlı resesif hipofosfatemik raşitizm, otozomal resesif hipofosfatemik raşitizm, hiperkalsiüri ile seyreden kalıtımsal hipofosfatemik raşitizm olarak sıralanabilir.

Çocuk ve Yetişkinlerde Raşitizm

Raşitizm genellikle bebeklik çağında ortaya çıkar. Bu durum genellikle yetişkinlerde ve yaşı ilerde olan çocuklarda meydana gelebilmektedir. Yetişkinlerde farklı sebeplerle ortaya çıkabilir ve farklı belirtiler gösterebilir. Yetişkinlerde hastalık osteomalazi olarak adlandırılır. Aynı şekilde D vitamini eksikliği veya kalsiyum yetersizliği nedeniyle oluşur. Bunlara sebep olan başka hastalıklar da bulunabilir. Yetişkinlerde belirtiler hastalık geliştikten sonra ortaya çıkar. Bölgesel veya genel ağrılar, halsizlik, güçsüzlük gibi sorunlara neden olur. Tedavisinde kalsiyum ve D vitamini takviyesi kullanılır. İlaç tedavisinin yanı sıra beslenme ve fiziksel aktivite de önem taşır. Günlük yürüyüşler, yüzme ve hareketli yaşam hastalığın belirtilerini azaltır ve önlemeye yardımcı olur.

Bebeklerde Raşitizm

Bebeklerde raşitizm Türkiye’de %5 oranında görülüyor. Her yaşta ortaya çıkma ihtimali olsa da bebeklerde 3 aydan 3 yaşa kadar görülme sıklığı daha fazla. Kemik gelişiminde en önemli unsurlar olan kalsiyum ve fosfor D vitamini eksikliği yaşandığında yeteri kadar sindirilemez. Bebeklerde de d vitamini eksikliği yaşanması bu minerallerin de eksikliğine yol açar. Böylece kemik gelişimi düzgün sağlanamaz. İskelet yapısında bozulmalar görülür. Hastalık tedavi edilmediğinde gelişim bozukluğu, kas zayıflığı gibi ciddi problemler ortaya çıkabilir.

Tedavisi

Raşitizm hastalığının tanısı ne kadar erken konulursa o kadar avantajlı olur. Erken müdahale edildiğinde iskeletteki tüm şekil sorunları giderilebilir. Genellikle D vitamini ve kalsiyum desteği ile tedaviye başlanır. İskelet yapısını düzeltmek için çeşitli uygulamalar önerilebilir. Bunlar bazı materyaller ve korselerin kullanımını kapsar. Bunun dışında spor ve egzersiz de büyük önem taşır. Hastalık çok ilerlediyse kemik deformiteleri fazla olur. Hastalık geçse dahi şekil bozukluğu kalıcı olabilir. Böyle durumlarda cerrahi işlem gerekli görülür.

D Vitamini Desteği

D vitamini takviyesi hastalığın tedavisinde birincil yöntemdir. Eksik olan D vitaminini ilk etapta fazlaca verilir ve depoların doldurulması amaçlanır. Takviye ağız yoluyla veya kasa enjekte edilerek verilebilir. D vitamini doktorun belirlediği aralıklarla ve dozlarda kullanılır. Fazla kullanılması çeşitli problemlere yol açar. Bunların dışında kasların ve kemiklerin desteklenmesi için egzersiz yapmak ve hareketli olmak önem taşır. Beslenme şeklinde ufak değişiklikler yapılabilir. D vitamini oranı yüksek olan gıdaları tüketmekte büyük fayda vardır.

Ağız Yoluyla

Raşitizm hastalığına geç müdahale edildiyse ve hastalık çok ilerlediyse yüksek dozda D vitamini ağız yoluyla alınır. Bu uygulamaya çoğu zaman ihtiyaç duyulmaz. Genellikle dozlar bölünerek periyotlar halinde uygulanır. Başlangıç evresindeki hastalarda 2-3 ay boyunca D vitamini belirtilen dozlarda alınır. Hastanın durumuna göre bu süre ve alınan dozlar değişir.

Kasa Enjekte

Raşitizm tedavisinde D Vitamini kasa enjekte edilerek verilebilir. Bu da çoğu zaman tercih edilmeyen bir uygulamadır. Çünkü hastanın düzenli olarak ampul halindeki takviyeyi kasa uygulaması gerekir. Uygulama deri altına yapıldığında, kasa ulaşılamadığında yeterli takviye alınamaz.

Kalsiyum Takviyesi

D vitamini eksikliği sebebiyle vücutta kalsiyum yeteri kadar emilemez. Kalsiyum eksikliği de kemik gelişimini kötü etkiler. Tedavide D vitamini takviyesiyle birlikte kalsiyum da verilebilir. Hastalığın ve hastanın durumuna göre dozuna ve kullanım süresine doktor karar verir.

Cerrahi İşlem

Raşitizm tedavisinde cerrahi işleme nadiren gerek duyulur. Hastalık sonucu kemiklerdeki şekil bozukluğu çok ilerlemişse iskelet yapısını tekrar olması gerektiği haline döndürülebilmesi için ameliyat uygulanır.

Raşitizm Nedenleri

Raşitizmin temel nedeni D vitamini eksikliğidir. Fakat vitaminin eksikliğine neden olan başka hastalıklar veya sorunlar da olabilir. Bu sebepler saptanarak tedavi planlanır. Hastalık genetik aktarıldıysa da tedavisi farklılaşabilir.

D Vitamini Eksikliği

D vitamini eksikliği herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa beslenme yanlışlıkları veya güneş ışığından gerektiği gibi faydalanamama gibi durumlar hastalığa neden olur. Gebe veya emziren kadınlarda D vitamini eksikliği yaşanması da çocukta raşitizme neden olabilir. Erken müdahale edildiğinde D vitamini takviyesi uygulanarak tedavi gerçekleştirilir. Vitaminin eksikliği kemik gelişiminde önemli bir yeri olan kalsiyum ve fosfatın yeteri kadar emilememesine yol açar. Böylece kemiklerde güçsüzlük, gelişim bozuklukları ve iskelet şeklinde bozulmalar ortaya çıkar. D vitamini takviyesiyle sorunlar çözülebilir.

Genetik

Raşitizm genetik olarak aktarılabilir. Böyle durumlarda hastalık D vitaminine dirençli olur. Bu tip raşitizm kaynaklandığı gene göre beş farklı türde görülebilir. Tedavisi daha farklı gerçekleştirilir.

Çölyak

Çölyak ömür boyu devam eden bir rahatsızlıktır. İnce bağırsağın glutene karşı alerjik reaksiyon göstermesi ile ortaya çıkar. Gluten adı verilen protein çeşidi buğday, çavdar, arpa, yulaf gibi temel gıdaların içinde bulunur. Hastalar bunları içeren besinlerden uzak durmaya dikkat eder. Bağırsakta genel bir emilme problemi yaşandığı için zaman içinde D vitamininin de emilememesi durumu ortaya çıkabilir. Böylece raşitizm oluşma riski artar. Raşitizm temelde çölyak hastalığından kaynaklanıyorsa buna yönelik bir tedavi uygulanır.

Böbrek Sorunları

D vitamininin çeşitli sebeplerle böbreklerden fazla atılması eksikliğe yol açabilir. Bunun yanında karaciğer ve böbrekler D vitaminini işleyen ve kullanıma hazır hale getiren organlardır. Bunlardan yaşanan herhangi bir bozukluk eksikliğine yol açar. Eğer sorun böbreklerden kaynaklanıyorsa öncelikle buna yönelik tedavilerin uygulanması söz konusu olur.

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı

D vitamininin emiliminde bağırsakların da rolü büyük olur. Sindirim sisteminde yaşanan bazı sorunlar raşitizme neden olabilir. Bunlar pankreas enzim eksikliği, bağırsak ameliyatları, çeşitli zayıflama ameliyatları, kepekli gıdaların aşırı tüketilmesi gibi durumlardır. Aynı şekilde inflamatuar bağırsak hastalığı da D vitamininin ve kalsiyumun gerektiği gibi emilmemesine neden olabilir. İnflamatuar bağırsak hastalığının iki türü bulunur; ülseratif kolit ve crohn hastalığı. Bunlar kronik hastalıklar olduğu için zaman içinde bağırsak emiliminde sorunlara yol açabilirler. Eğer raşitizm bunlardan kaynaklanıyorsa temel soruna uygun tedaviler uygulanır.

Karaciğer Hastalıkları

Kalsiyumun bağırsaklarda emiliminin gerçekleştirilebilmesi için D vitamini gerekir. D vitamini yağda çözünür. Yağlı ishali ortaya çıkaran çeşitli hastalıklar raşitizme neden olabilir. Aynı şekilde kalsidiol sentezini kötü etkileyen karaciğer hastalıkları da uzun vadede raşitizme neden olabilir. Bazı epilepsi ilaçları da karaciğerde benzer sorunlara yol açarak kalsiyum eksikliğine neden olabilir.

 

Raşitizm Belirtileri

Hastalık genellikle çok erken yaşlarda görülür. Yeni doğan çağındaki bebekler en sık görülen grubu oluşturur. Bunun dışında daha az görülmekle birlikte çocuk ve yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde raşitizme osteomalazi denir. Hastalığın belirtileri de bebeklerde ve yetişkinlerde farklılık gösterir.

Bebeklerde Raşitizm Belirtileri

Raşitizm en sık 3 aylık ile 3 yaş arası bebeklerde görülür. Bu yaşlarda ortaya çıkan raşitizm erken tedavi edildiğinde kalıcı sorunlar bırakmaz. Fakat bebekler hızlı geliştiği için tedavide geç kalınması iskelet bozukluklarına yol açar. Bebeklerde raşitizm yetişkinlerdekinden farklı belirtiler gösterir.

Genel Sağlık Durumunun Kötü Olması

Raşitizm hastalığına sahip bebeklerin genel sağlık durumu normalden kötü olabilir. Kemiklerdeki güçsüzlükten dolayı sürekli halsizlik, yattığı pozisyonu değiştirmeme gibi belirtiler verir. Diğer yaşıtlarına göre gelişiminin daha yavaş olduğu gözlenebilir. Raşitik bebekler daha geç diş çıkarır. Baş bölgesinde yoğun terleme görülür. Hastalık ilerlediğinde raşitizm nöbetleri görülür. Bebeğin havale geçirme riski yükselir.

Büyüme Hızında Yavaşlık

Bebeklerde raşitizm belirtilerinden biri de büyüme hızlarındaki yavaşlıktır. Bıngıldak denen bölgenin sertleşmesi geç gerçekleşir. Diş çıkarmaları gecikir. Aynı şekilde kemiklerin güçsüz olmasından dolayı yaşıtlarından daha kısa boylu ve çelimsiz görünebilirler.

Kemik Gelişiminde Gerilik

Raşitizm kemikleri doğrudan etkiler. Bebekler normalde hızlı büyüdükleri için raşitik bebeklerin kemiklerinde zayıflık ve şekil bozuklukları görülür. Kemik gelişimi sağlıklı ilerleyemediği için yürüme ve diş çıkarma gecikir. Duruşlarında bozukluklar gözlenir. Göbek bölgesinde şişlik göze çarpar.

Uyku Problemleri

Hastalıktan dolayı bebeklerde uyku bozukluğu yaşanabilir. Huzursuzluk, hareketsizlik ve uyku sırasında dahi fazlasıyla hareketsiz olma gibi belirtiler bir arada görülebilir.

Saç Dökülmesi

Bebeklerin ilk saçlarını dökmeleri doğal karşılanır. Fakat raşitik çocukların bazılarında anormal saç dökülmeleri gözlenebilir.

Geç Yürüme

Kemiklerin zayıf ve güçsüz olması, şeklen eğriliklerin olması gibi durumlardan dolayı bebeklerde yürüme gecikir. Aynı şekilde oturma, kalkma, ayakta durma gibi hareketlerin yapılması da güç olur ve zaman alır.

Kemiklerde Şekil Bozuklukları

Raşitizm genellikle bebeklik çağında görülür. Bebeklerde kemik gelişimi hızlı olduğu için özellikle kol, bacak, göğüs gibi bölgelerde şekil bozuklukları ortaya çıkar. Bacaklar paranteze benzer hale gelir. İlerleyen durumlarda bebeklerin alın kısımlarında orantısız büyüklük görülür. Zamanında gerçekleştirilen tedavi ile bu şekil bozuklukları büyük oranda giderilebilir.

Kafatasında Yumuşaklık

Bebeklerin kafasında ilk aylarda bıngıldak denen yumuşak bir bölge olur. Raşitik çocuklarda bu bölgenin sertleşmesi gecikir. Kafatasında yumuşaklık sorun haline gelir. Aynı şekilde bebeklerde kafa bölgesinden terleme görülür.

Çocuk ve Yetişkinlerde Raşitizm Belirtileri

Raşitizm her yaştan insanda görülebilir. Yetişkinlerde ortaya çıkan raşitizme osteomalazi denir. Bu çağlarda belirtiler bebeklerinkinden daha farklı olur.

Huzursuzluk

D vitamini eksikliği dolayısıyla oluşan kalsiyum ve fosfat yetersizliği huzursuzluk, sinirlilik gibi duygu değişimlerine neden olabilir.

Kafa Bölgesinden Terlemek

Kafa bölgesinden yoğun olarak terlemek raşitizmin belirgin belirtileri arasında yer alır. Eğer sonradan gelişen böyle bir anormallik varsa doktora başvurmak gerekir. Kafadan terleme başka hastalıkların da habercisi olabilir.

Yorgunluk

Huzursuz ruh halinin yanında genellikle uzun süren yorgunluk hali de görülür. Kemiklerdeki güçsüzlüğe bağlı olarak kaslarda da güçsüzlük görülür. İkisi birleştiğinde kısa sürede yorulmak, sürekli yorgun hissetmek, hareket etmede isteksizlik gibi sorunlar ortaya çıkar.

Şişkin Karın

Daha çok çocuklarda ve bebeklerde görülen bu durum raşitizmin karakteristik görüntüsünü oluşturur. İlerleyen durumlarda vücudun genelinde bir çelimsizlik gözlenirken karın bölgesinde belirgin şişlik oluşur.

Çarpık Bacak

Raşitizm en çok kemikleri kötü etkiler. Güçsüzleştirir ve zayıflatır. İskelet sisteminin kötü etkilenmesi sonucu bacaklarda çarpık görüntü oluşur. İskeletin diğer bölgelerinde de şekil bozuklukları görülebilir.

Diş Problemleri

İskelet yapısındaki güçsüzleşme ve bozukluklara genellikle diş problemleri eşlik eder. Kalsiyum ve fosfattaki yetersizlik dişlerin güçsüzleşmesine de yol açar. Çeşitli dental problemler yaşanır.

Bileklerde Şişme

Kemik ve iskelet yapısının sağlığını kaybetmesi sonucu kemikler zayıflar ve güçsüzleşirken bileklerde anormal şişmeler ortaya çıkar.

Göğüs Kemiğinde Çıkıntı

Vücudu taşıyan iskeletin güçsüzleşmesi formunda da bozulmalara yol açar. Bacak ve kollardaki çaprazlık, parantez görüntüsünün yanında ilerleyen durumlarda göğüs kemiğinde dışa doğru çıkıntı meydana gelir. İskeletin formunu kaybetmesi çeşitli sıkıntılara yol açar. Bu yüzden tedavi bu sorunları kapsayacak şekilde gerçekleştirilir.

Kas Krampları

Kemiklerin güçsüzleşmesine neden olan raşitizm beraberinde kas güçsüzlüklerini getirir. İki sorun birlikte kasılmalara ve kas kramplarına neden olabilir. Bunların şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye değişir.

Kolay Kemik Kırılması

Kemikler için oldukça gerekli olan kalsiyum ve fosfatın eksik olması kemiklerde kuvvet kaybına, zayıflamaya neden olur. Böylece kemikler daha kolay kırılır hale gelir.

Kemik ve Eklemlerde Acı

Kemiklerin kötü etkilenmesiyle hastalık süreci boyunca kemiklerde lokal ya da genel ağrılar hissedilebilir. Eklemlerin kötü etkilenmesiyle bu bölgelerde de acı hissedilebilir. Bu nedenle hastalık yaşamı ciddi anlamda kötü etkiler.

Bodurluk

Kemik gelişiminin olması gerektiği gibi sürdürülememesi, şekil, duruş ve form bozuklukları bodurluk ve cılızlığa yol açabilir.

Teşhis ve Tanı Yöntemleri

Bebeklerde raşitizm tanısı muayene sırasında konulabilir. Fakat hastalığın gelişimini, tedavinin seyrini belirlemek için metabolizma ve kemiklerin yapısının araştırılması gerekir. Bu yüzden muayeneye ek olarak kan testleri, röntgen, kemik biyopsisi, düz radyografi gibi tetkikler uygulanır.

Arteriyel Kan Gazları

Arteriyel kan gazı değerlendirmesi metabolizmanın durumu ve solunum hakkında bilgi veren önemli bir testtir. Uygulanan hastanın genel sağlık durumu ile ilgili geniş bir bilgilendirme sunar. Hastalıkların ciddiyeti ve nedenleri hakkında da bilgi verir, bu yüzden titizlikle uygulanması gerekir. Arteriyel kan gazı değerlendirmesiyle kandaki oksijen değerleri, solunum düzeyi araştırılır. Asit-baz dengesi, kandaki hemoglobin, elektrolitler, bilirubin, glukoz değerleri incelenir. PH kontrolleri yapılır, karbondioksit parsiyel basınç kontrol edilir. Böbrek fonksiyonları araştırılır. Bikarbonat kontrolleri gerçekleştirilir ve metabolizma sorunları kontrol edilir.

Röntgen

Röntgen vücut içerisinde çıplak gözle görülemeyen organ ve kemik yapısının X ışınları yardımı ile görülmesini sağlar. Özellikle kemiklerin görüntüsünü elde etmede yararı olur. İşlem oldukça hızlı gerçekleştirilir. Acı veya ağrıya sebep olmaz. Fakat hasta az da olsa radyasyona maruz kalmış olur. Bu yüzden gerekmedikçe tercih edilmez.

Kemik Biyopsisi

Kemik ile ilgili hastalıkların teşhisinde kemik biyopsisi sıkça tercih edilir. Diğer biyopsilerde olduğu gibi kemikten bir parça alınıp incelenmesi temeline dayanır. Her sağlık kuruluşunda gerçekleştirilemez çünkü gerekli uzman ekip ve teknolojik donanım bulunmayabilir. Kemik diğer dokulara göre daha sert yapıda olduğu için bu alanlara uygulanan biyopsi de farklılık gösterir. İşlem gerçekleştirilirken öncelikle iğneyle girilecek bölge uyuşturulur. Örnek parça tomografi ile görüntülenerek alınır. Ardından hasta kaldırılır. Bir süre gözlem altında tutulur. Genellikle kanama yaşanmaz. On dakika kadar süren işlemden bir saat sonra hasta evine dönebilir.

Fiziki Muayene

Fiziki muayene, sorunlu alanın hekim tarafından incelenmesi esasına dayanmaktadır. Hekimin incelemeleri ile değelendirmeler yapılabilmektedir. PRP tedavisinden önce de, uygulamanın yapılacağı alan fiziki muayeneden geçirilir. Hangi alanlara, ne kadar süreyle uygulanacağına karar verilir.

Raşitizm Risk Faktörleri

Raşitizm hastalığına yakalanma riskinin daha fazla olduğu bazı gruplar bulunur. Bunlar coğrafi konum dezavantajlı veya prematüre doğmuş olan kişiler olarak örneklendirilebilir.

Hamilelikte D Vitamini Eksikliği

Anne adayının hamilelik süresince D vitamini eksikliği yaşaması bebekte de eksik olmasına yol açabilir. Aynı şekilde emziren kadınların da D vitamini eksikliği yaşaması bebekte raşitizm riskini arttırır. Böyle durumlarda anne adayının vitamin değerlerine dikkat etmesi önem taşır.

Coğrafi Konum

Coğrafi konumun getirdiği güneş ışığına maruz kalma veya kalamama durumu raşitizme etki eder. D vitamini güneş ışığı ile aktive olabildiği için yeterli güneş almayan, kapalı havaya sahip bölgelerde raşitizm daha sık görülür. Çeşitli ülkelerde hastalığı önlemek amacıyla çalışmalar da yapılmaktadır.

Prematüre Doğmak

Erken doğan bebeklerde raşitizmin ortaya çıkma sıklığının daha fazla olduğu gözlenir. Bebek gelişimini tamamlayamadan doğduğu için böyle bir risk oluşur.

Koyu Renkli Tene Sahip Olmak

Ten renginin koyu olması güneş ışığından etkilenme oranını düşürür. Bu yüzden açık tenli insanlar güneşten daha fazla etkilenir, hatta zarar görür. Fakat koyu tenli kişiler de güneş ışığından daha az faydalanır.

Raşitizm Komplikasyonları

Raşitizm tedavi edilmediğinde ve ilerlediğinde bazı ciddi problemlere yol açabilir. Tedavisi her ne kadar kolay gibi görünse de uzmanlık ister. Raşitizm belirtilerinden herhangi birini ya da birkaçını yaşayanların doktora görünmesi faydalı olur.

Büyüme Sorunu

Özellikle büyüme hızının fazla olduğu bebeklik ve çocukluk dönemlerinde raşitizm hastalığı büyüme hızını yavaşlatır. Gelişimin seyrini bozar. Bebeklerde iskelet formunda bozulmalar, diş çıkarmada gecikme, yürümede gecikme gibi sorunlar yaşanır. Vücudun genelinde karakteristik şekil bozuklukları ve cılızlık meydana gelir.

Omurga Eğrilmesi

İskeletin tamamı gibi omurga da raşitizmden kötü etkilenir. Normal formda değil eğri halde durur duruma gelebilir. Bu gibi durumlarda omurga ve iskelet şeklini düzenleyen korseler doktor tarafından önerilebilir.

İskelet Deformiteleri

Raşitizm kemik sağlığını kötü etkilediği için genel olarak iskeletin formunu da bozar. Yük taşıma kapasitesi düştüğü için çeşitli eğrilikler ortaya çıkar. Bacaklar ve kollar gibi uzun kemiklerde eğrilik, göğüs kafesinde çıkıntı, kafa bölgesinde anormallikler görülebilir.

Dental Sorunlar

Raşitizm bebekte görülüyorsa diş çıkmasında gecikme yaşanabilir. Çocuk ve yetişkinlerde yaşanıyorsa daha çeşitli diş problemleri görülebilir. Hastalığın dişlerde soruna yol açması temelde yeterli kalsiyumun bulunmayışından kaynaklanır.

Kasılma Nöbetleri

Özellikle bebeklerde görülen raşitizmde kasılma problemi yaşanabilir. Rahatsız edici olan bu nöbetlerin sıklığı ve şiddeti hastaya ve hastalığın ilerleme durumuna göre değişir.

Raşitizm Nasıl Önlenir?

Raşitizm genetik olarak ortaya çıktıysa önlemek pek mümkün olmaz. Fakat diğer türlerde önlemek için adımlar atılabilir. Özellikle hamile olan anne adaylarının ve emziren annelerin D vitamini değerlerine dikkat etmeleri, eksiklik varsa takviye almaları gerekir. Beslenme ve güneş ışığı gibi konulara dikkat edildiğinde sorunun ortaya çıkma ihtimali düşer. Diğer yandan raşitizme yol açabilecek diğer hastalıklara karşı da dikkatli olmak gerekir.

Zenginleştirilmiş Bebek Mamaları

Bebekler mama tüketmeye başladıklarında bunların içeriklerine dikkat etmek önem taşır. Hem zararlı içerik bulunmaması hem de vitamin değerleri bakımından mamaların özenle seçilmesi gerekir.

Günlük D Vitamini Alımı

D vitamini ihtiyacını karşılamak için somon, peynir, mantar gibi besinleri düzenli tüketmek gerekir.

Güneş Işığı

Güneş ışığı derideki D vitaminini aktive eder. Fakat güneş altında uzun süre korunmadan durmanın da pek çok zararı bulunur. Bu noktada sabah veya akşam saatlerinde yarım saat kadar güneş ışığından faydalanmak önerilir.

Sık Sorulan Sorular

Raşitizm Hangi Sıklıkta Görülür?

Raşitizm Türkiye’de %5 oranında görülür. Alınan önlemler hastalığı görülme sıklığını azaltır. Güneş ışığını yeteri kadar alamayan coğrafyalarda bu oran daha yüksek olabilir.

Raşitizm Zekayı Etkiler mi?

Genellikle bebeklerde görülen raşitizm zeka gelişimini kötü etkilemez. Fakat D vitamini eksikliği duygu durumlarında değişikliğe yol açabilir.

Tedavi Ne Kadar Sürer?

Raşitizmin türüne, nedenine ve ilerleme durumuna göre tedavi süresi değişebilir. Genellikle altta başka bir problem yatmıyorsa iki aylık bir D vitamini takviyesine başlanır. Gerekli dozu ve süreyi doktor belirler. Ardından hastanın durumuna göre dozlar yeniden belirlenir.

Tedavisi İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Raşitizm sorunu ile ortopedi alanı ilgilenir. Bebeğinizin rutin kontrollerinde sorunu pediatri uzmanları da teşhis edebilir.

Hangi Durumlarda Doktora Gitmek Gerekir?

Raşitizm belirtilerinden herhangi biri veya birkaçı gözleniyorsa vakit kaybetmeden doktora gitmek gerekir. Özellikle bebeklerde bacaklar ve kollardaki eğrilikler fark ediliyorsa büyük olasılıkla raşitizm sorunu var demektir.

Alternatif Tedaviler İyileştirir mi?

Raşitizm temelde D vitamini eksikliğinden kaynaklanır. Fakat D vitamini eksikliğine neden olan başka hastalıklar bulunabilir. Aynı şekilde raşitizm D vitaminine dirençli de olabilir. Bu nedenle Raşitizm olmasından şüphelenilen çocukları öncelikle doktora götürmek gerekir. Alternatif yöntemler genellikle beslenme değişiklikleri, bazı diyet programları şeklinde olur. Fakat hastalığın altında farklı nedenler varsa bunlar iyileşme sağlamaz. Diğer yandan bacak eğriliklerinde alternatif yöntem olarak kimi zaman tercih edilen kundaklama yöntemi zaten zayıf olan kemiklere daha da zarar verebilir. Sonuç olarak raşitizm öncelikle doktor tarafından teşhis edilmeli ve tedavisi doktor tarafından planlanmalıdır. Diğer diyet, egzersiz gibi uygulamalar da doktora danışarak gerçekleştirilmelidir.

Raşitizm hangi sistemin hastalığıdır?

Çeşitli vitamin ve minerallerin eksik olmasından dolayı kemiklerde ve kaslarda büyüme sorunlarının ortaya çıkması raşitizm hastalığı olarak bilinmektedir. Hastalığın belirtileri kas ve iskelet sistemi üzerinde ortaya çıktığından dolayı raşitizm hastalığının kas ve iskelet sistemi hastalığı olarak değerlendirilmesi mümkündür. Yine de emilim sorunlarını da düşünerek daha geniş bir perspektiften bakılırsa hastalığın aynı zamanda sindirim sistemi hastalığı olduğunu söylemek de mümkündür.

Raşitizm hangi mineral eksikliğinden olur?

Çocukluk döneminden yirmili yaşların ortasına kadar kemikler gelişir. Gelişen, büyüyen ve kalınlaşan kemikler sürekli olarak kalsiyuma ve fosfora ihtiyaç duyar. Kalsiyum ve fosforun efektif şekilde kullanılabilmesi de ancak D vitamini ile mümkündür. Vücuda D vitaminin az alınması aynı zamanda kalsiyum ve fosforun da doğru şekilde kullanılamamasına sebep olur. Kısacası raşitizm hastalığı D vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen kalsiyum ve fosfor eksikliğinden dolayı ortaya çıkar.

Raşitizm nasıl oluşur?

Çocukluk çağında kemik yapıcı faktörler sürekli olarak kalsiyum ve fosfor ihtiyacı oluşmasına sebep olurlar. Özellikle altıncı ay ile otuz altıncı ay arasında kalsiyum ve fosfor ihtiyacı oldukça fazladır. Günlük tüketim bu ihtiyaçları kolayca karşılasa da iki mineralin efektif şekilde kullanılabilmesi ancak D vitamininin yeteri kadar alınıp alınmadığına bağlıdır. Raşitizm hastalığı da bu iki mineralin eksikliğinden dolayı kemik yapıcı faktörlerin yeteri kadar çalışamaması sonucunda ortaya çıkar.

Raşitizm kemik hastalığı mıdır?

Raşitizm kemik uzamasını ve gelişimini bozan, kas ve iskelet sistemi üzerinde ciddi belirtiler ortaya çıkarabilen bir kemik hastalığıdır. Kemikler hassaslaşır, eklem noktalarında ciddi ağrılar başlar, kemiklerin kırılması kolaylaşır, kırılan kemiklerini iyileşme süresi dört – beş kat uzar ve diş sağlığı da ciddi manada bozulur. Yani tüm sert ve yarı yumuşak kemik – kıkırdak dokuları raşitizm hastalığından etkilenir.