Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca kullanılan çerezler bakımından daha fazla bilgi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.

Palyatif Bakım

Palyatif, kelime anlamı olarak kesin çözümü olmayan ya da geçici olan demektir. Palyatif bakım ise kişinin yaşam koşullarını ağırlaştıran ya da tamamen bitiren hastalıklara yönelik uygulanan bir yaklaşımdır.

Palyatif Bakım Hakkında

Palyatif bakım, hastanın, hasta yakınlarının ya da ailesinin gerek psikolojik gerekse fiziksel olarak hayatlarını tehdit eden ölümcül ya da ağır kalıcı hasarlar bırakan hastalıklara uygulanan ağrıyı azaltmaya, acıyı çekmesini önleme, fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik profesyonel kişiler tarafından uygulanan bir uygulamadır.

Palyatif Bakım Nedir?

Ölümcül olan hastalıklar da ya da hayatı kişi için zorlaştıran hastalıklarda hem hasta için hem de hasta yakınları ve ailesi için uygulanan bir geçici tedavi yöntemi ya da bir yaklaşımdır denilebilir. Kanser, ileri evre kalp yetmezliği, KOAH ve buna benzer ağır ölümcül olabilen hastalıklarda çoğunlukla uygulanır. Hastalığı tedavi etmekten daha ziyade hem hasta için hem de hasta yakınları için daha çok ağrıyı dindirme, günlük ihtiyaçlarını karşılama, acıyı dindirme ve psikolojik tedavi sürecini kapsar. Kesin tedavi için uygulanan yöntemlerin yanında oldukça önemli bir yerde duran bir yaklaşımdır.

Palyatif Bakım Nerelerde Yapılır?

Palyatif bakım daha çok alanında profesyonel doktor ve hemşireler tarafından yapılmakla beraber hasta ve hasta yakınlarına da bazı görevler düşmektedir. Palyatif Bakım çoğunlukla devlet ya da özel hastanelerde yapılmakla beraber tam teçhizatlı olarak evde de yapılabilen özel bir tedavi yaklaşım türüdür. Bunların yanında birinci derece sağlık kuruluşu olan sağlık ocakları ve sosyal hizmetler için açılan bakım evlerinde de yapılabilmektedir. Hastayı ölümcül hastalığın pençesinden kurtarmak yerine onu hayata bağlamaya, fiziksel olarak yaşama bağlayabilme amacı güttüğü için bunu yapabilmenin birçok farklı yöntemi de vardır. Psikolojik olarak yapılan desteklerde doktorun uygun görmesi halinde illa hastanede ya da evde olabilmesi şart değildir, başka yerlerde de yapılabilecek bir uygulamadır.

Palyatif Bakıma Kimler İhtiyaç Duyar?

Hayatı tehdit eden ölümcül hastalıklarla mücadele eden hastaların, hasta yakınlarının ve ailesinin faydalanabileceği bir bakım türüdür. Çoğunlukla ölümcül olan hastalıklarla mücadele eden hastalara uygulanır; KOAH, kanser hastalıkları, ileri düzey kalp yetmezlikleri, Alzheimer ve nörolojik hastalıklar.

Palyatif Bakım İçin Nereye Başvurulur?

Palyatif bakıma ihtiyaç duyan hastaların yardım alabilecekleri yerler devlet hastaneleri ya da özel hastanelerdir. Maliyetinin daha yüksek olmasıyla beraber kişiler dilediklerinde bu hizmeti kendi evlerinde de alabilir. Fakat bunun için hastane koşulların sağladığı imkanların hepsi olması gerekmektedir. Palyatif bakıma ihtiyaç duyulması elzem olan durumlarda bir devlet hastanesine ya da özel hastaneye başvuru yapıldığında gerekli işlemler ve tedavi süreçleri orada alınabilir.

Palyatif Bakım Türleri

Palyatif bakım bir hastalığı kesin iyileştiren ya da ölümü yenmeye yönelik yapılan bir tedavi yaklaşım türü değildir. Palyatif bakıma ihtiyaç duyan bir hastanın ya da hasta yakınlarının mücadele edilen hastalık türüne göre farklı tedavi süreçleri uygulanır. Bütün hastalıklarda aynı tedavi türü uygulanmaz. Bununla birlikte hasta ve hasta yakınlarına da aynı tedavi türleri uygulanmaz. Bu tedavi süreçlerinin hepsi hasta ve hasta yakınlarının ihtiyaçlarına göre alanında uzman doktor, psikolog, psikiyatr ve hemşireler tarafından çoğunlukla hastaya özel belirlenir ve süreç uygulanır.

Kanser Hastalarına Palyatif Bakım

Ülkemizde ve dünyada çok sık görülen ölümcül bir hastalık olan kanserin tedavi süreçlerinde çok önemli bir yerde durmaktadır. Kanser hastaları gerek tedavi öncesi gerek tedavide gerekse tedavi sonrası fazla ağrıya maruz kaldıkları için palyatif bakım bu ağrıların dindirilmesi için uygulanır. Bunun yanı sıra kanser tedavisinde hem hasta için hem de hasta yakınları ve ailesi için psikolojik tedavi çok önemli bir yerde durmaktadır. Kanser tedavisinde psikolojik durumun iyileştirici bir etkisinin de olmasının yanı sıra palyatif bakım kanser tedavisinde en çok önem verilen durumlardan birisidir. Kanser tedavisinde ağrı kesici kullanımı sık kullanılan bir durumdur. Bu ağrı kesicilere Analjezikler denilmektedir. Ağrı oluşmasının yanı sıra kanser hastalarında görülen bulantı, kusma, kaşıntı ve öğürme gibi semptomların da giderilmesi için de palyatif bakım uygulanır.

İleri Evre Kalp Yetmezliği Olan Hastalar

Palyatif bakım süreci, ileri düzey kalp yetmezliği olan hastaların durumunu geliştirici bir etkiye sahiptir. Özellikle son dönem teknolojinin ve tıp biliminin gelişmesiyle beraber palyatif bakım yaklaşımında çok ciddi gelişmeler olmuştur. İleri düzey kalp yetmezliği hastalığı birçok kanser türünden ve diğer ölümcül hastalıklardan daha ciddi bir hastalık olduğu için hastanın yaşama süresinin önceden kesin olarak tahmin edilmesi neredeyse olanaksız hale gelmiştir. Ülkemizde ve Avrupa’da ileri düzey kalp yetmezliği yaşayan hastaların palyatif bakıma çoğunlukla sevk edilmez. İleri düzey kalp yetmezliği, yaşam kalitesini çok düşüren bir durum olmasından ötürü diğer tıp disiplinleri ile beraber multidisipliner bir şekilde hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik palyatif bakım süreci uygulanmalıdır. Bu süreç içerisinde hastalıktan dolayı oluşan ağrıların dindirilmesi, semptomların giderilmesi, psikolojik tedavi ve gündelik yaşam gibi durumlar bulunmaktadır.

Alzheimer

Alzheimer hastalığı hasta için yaşam kalitesini çok düşüren ve durumundan ötürü birçok yaşamsal ve önemli görülen gündelik faaliyetlerin aksatılmasına yol açan bir hastalıktır. Alzheimer hastalığında kişi gündelik işlerini kısmen kendi başına karşılayabilse de bunun dışında (örn; ilaçlarını almak, gündelik ihtiyaçlar) yapması gereken şeylerin karşılanması için palyatif bakıma ihtiyaç duyabilmektedir. Bunun dışında tedavisi tamamen mümkün olan bir hastalık olmadığı için bu durumun yarattığı psikolojik tahribatın giderilmesi için hasta yakınları ya da ailesi için psikolojik tedavi alınması da palyatif bakım yaklaşımı şarttır.

KOAH Hastaları

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) bütün dünyada başlıca ölüm sebebidir. Fazla sigara ve alkol tüketiminin yol açtığı bu hastalık büyük bir oranda ölümle sonuçlanmaktadır. KOAH teşhisi konulan bir hastanın ömrünün sonuna kadar hayat kalitesinin bir hayli düşmesinden dolayı palyatif bakıma neredeyse muhtaç bir hale gelir. Diğer hastalıklarda olduğu gibi KOAH’ta da palyatif bakımın amacı yine tedavi değil fiziksel hayata ayak uydurma, yaşam kalitesini yükseltme ve aile ve hasta yakınlarının psikolojik ve ruhsal tahribatlarını düzeltmeye, iyileştirmeye yöneliktir. KOAH hastalarının çoğunlukla son tedavi yöntemi hastada oluşan ağrıları dindirmek ve diğer semptomları rahatlatmaktır. Her ne kadar ölümcül hastalıklarda palyatif bakım yaşam kalitesini arttırmak için elzem olsa da bazen yetersiz kalabilmektedir. KOAH’ta da palyatif bakım çoğunlukla yetersiz kalır. KOAH hastalarında özellikle KOAH’ın son evresinde ağır bir solunum yetersizliği olduğu için hastanın dışarıdan bir müdahale ile hayatta tutulması gerekmektedir. Bunun dışında buna bağlı olarak oluşan göğüs ağrılarını da gidermek için yine dışarıdan bir müdahale gerekmektedir. Palyatif bakımda özellikle KOAH’ın son evresinde solunum cihazları, oksijen tüpleriyle hastanın solunumu iyileştirilmeye çalışılır ve yüksek dozda kullanılan bazı ağrı kesicilerle hastalıktan dolayı oluşan ağrıların dindirilmesi söz konusudur. Bunun yanı sıra hastanın beslenmesi, kişisel ihtiyaçları ve bakımı da palyatif bakım kapsamına girer.

Nörolojik Hastalıklar

Diğer hastalıklarda olduğu gibi ölümcül nörolojik hastalıklarda da palyatif bakım kullanılır. Nörolojik hastalıklarda hasta kurtarılamayacak durumdaysa hem psikolojik hem de fiziksel olarak hayata bağlama konusunda palyatif bakım çok önemli bir yerde durmaktadır. Palyatif bakım nörolojik hastalıklarla boğuşan hastalar ve aileler için yaşama adapte olabilmesi için önemli bir yerde durmaktadır. Alzheimer ve ALS gibi hastalıklar kişiyi gündelik yaşamından çok mahrum bırakan ve tek başına ihtiyaçlarını gideremeyecek duruma getirdiği için fiziksel hayatla aralarında bir bağlantı görevi görür palyatif bakım süreci. İleri düzey motor nöron hastalıkları kişinin hareket kabiliyetini sıfırlamaya kadar götürdüğü için dışarıdan destekle yaşama bağlanmasına ihtiyaç duyar. Yine diğer hastalıklarda olduğu gibi nörolojik hastalıklarda da palyatif bakım süreci hastanelerde, sağlık ocaklarında, evde ya da sosyal bakım evlerinde yapılabilir.

Nöromusküler Hastalığı Olan Bakım Hastaları

Nöromuskuler hastalıklar, hastanın günlük faaliyetlerini karşılayabilme imkanlarını yüzde sıfıra kadar indirebilen hastalıklar olduğu için dışarıdan bir bakıma muhtaç olmaktadırlar. Palyatif bakım bu açıdan kas ve sinir dokuları çalışmayan bu tür hastalarda neredeyse zorunlu bir durumdur. Alanında uzman kişiler tarafından kişinin günlük ihtiyaçları ve ağrıların dindirilmesi de yine palyatif bakım süreci ile mümkün olmaktadır.

Basınç Yarası Açılmış Hastalar

Palyatif bakıma ihtiyaç duyan bir diğer hastalık grubu da basınç yarası açılmış hastalardır. Yatak yarası, dekübit ülseri, basınç ülseri, bası yarası ve basınç yarası gibi durumlarda hastalar palyatif bakım sürecine maruz kalmaları gerekmektedir. Bu yaralar çoğunlukla yatağa bağımlı ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı hastalarda oluşan yaralardır. Bu yaralara bağlı olarak başta oluşan ağrıları dindirmek olmak üzere hastanın birçok farklı ihtiyacı giderilmektedir. Basınç yaraları, hastalarda ağrının yanında nefes yetmezliği kas ve sinir hastalıkları gibi birçok farklı semptomları da beraberinde gösterir. Palyatif bakım ile beraber fiziki olan bu semptomların giderilmesi de amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra aile yakınlarına ve ailesine de bu durumlardan kaynaklanan psikolojik ve ruhsal sorunların giderilmesi için de palyatif bakım süreci kapsamında psikolojik tedavi de uygulanabilmektedir.

Palyatif Bakım Öncesi

Palyatif bakım birçok farklı hastalıkta birçok farklı şekilde uygulanan bir süreçtir. Alanında uzman doktor, psikolog, psikiyatr ve hemşire tarafından hastanın ve hastanın yakınlarına özel ihtiyacı olan bir bakım süreci planı yapılır. Bakım öncesi hastanın hastalığına bağlı olarak oluşabilecek ağrı ve diğer semptomlar ön görülerek bunların önüne geçilmeye ya da görülmesi halinde anında müdahale edilmesi amaçlanır.

Muayene

Palyatif bakım öncesi hasta daha sağlıklı bir bakım sürecinden geçmesi için alanında uzman doktorlar tarafından muayene edilmeli ve hastanın ihtiyacı olan ya da ihtiyacı olabilecek şeyler tespit edilip duruma göre bir plan yapılmaktadır.

Hastaya Uygulanacak Tedavi Planı

Doktor muayenesinden sonra hastada oluşabilecek ağrılar ve diğer semptomlar ön görülerek bu durumların önceden iyileştirilmesi ya da bu durumlarla karşı karşıya kalması halinde en doğru ve ani tedavinin yapılması için muayeneden sonra hasta için hastaya uygulanabilecek bir tedavi planı çıkartılır.

Palyatif Bakım Merkezinde Verilen Hizmetler

Devlet hastanelerinde, birinci derece sağlık kuruluşlarında, evlerde ve sosyal bakım evlerinde palyatif bakım hizmet merkezleri bulunmaktadır. Bu merkezlerde hastaya uygulanacak tedavi planına göre hizmet verir. Bu hizmetler ölümcül hastalıklara yakalanmış hastalar için özel olarak plana uygun verilmektedir. Her hastaya her hizmet verilmez. Başta hastalıklardan doğan ağrıları dindirmek olmak üzere psikolojik tedavi (hem hasta hem de hasta yakınları için), solunum desteği, beslenme desteği ve kişisel bakım desteği gibi hizmetler verilmektedir.

Palyatif Bakım Sonrası

Palyatif bakım süreci hastaya özel bir süreç olduğu için bakım sonrası da yine hastaya ve özellikle ailesine özel olmalıdır. Hasta kaybedildikten sonra ailesinin ya da yakınlarının psikolojik ya da durumdan kaynaklanan fiziksel sorunlarının da giderilmesi için yine aynı ekip tarafından bir tedavi süreci uygulanmalıdır. Palyatif bakım sadece hastanın ağrılarını dindirmek ya da hastaya özel olarak uygulanan bir bakım süreci olmadığı için palyatif bakım sonu için de bir plan çıkartılmalıdır. Palyatif bakım sonrası süreçte sorumluluk daha çok ölümle sonuçlanan durumlarda psikologlara ve psikiyatrlara düşmektedir. Bu süreçte oluşabilecek diğer hastalıklar ya da semptomlar için yine aynı şekilde alanında uzman diğer doktorlar da bu tedavi sürecine dahil olurlar.

Palyatif Bakım Süresi

Palyatif bakım hastanın merkeze girmesinden ölümle sonuçlanana kadar değil ailesinin ve yakınlarının psikolojik ve ruhsal sağlığına kavuşana kadardır. Muayene sonrası hastaya ve ailesine ya da yakınlarına özel olarak oluşturulan tedavi planının süresi yine alanında uzman doktorlar, psikologlar, psikiyatrlar ve hemşireler tarafından belirlenir. Çoğunlukla bu bakım sürecinin süresi hasta yakınlarını ölüm sonrası normal psikolojik ve ruhsal sağlığına kavuşana kadardır. Bunun süresi kişiden kişiye ve hastalıktan hastalığa değişiklik göstermektedir.

Refakatçi Bulundurma

Palyatif bakım merkezlerinde her ne kadar alanında uzman kişiler olsa da hastayı hem daha yakından tanıması için hem de uzmanlara yardımcı olması için hastanın ailesinden ya da hasta yakınlarından birisinin bu bakım sürecine katkı sunması için refakatçi olarak bulundurulmasına izin verilir. Refakatçi hastanın bakım sürecine olumsuz etki etmemesi ve kesinlikle doktorların talimatları dışında kendi bildiği şekliyle bir şey yapmaması gerekir. Hastanın yanında bulunan refakatçiye de bu bakım sürecinin zorlu geçebilme ihtimaline karşı hastayla beraber psikolojik bir destek sunulması gerekmektedir.

Palyatif Bakım Sonrası

Palyatif bakım süreci hastaya özel bir süreç olduğu için bakım sonrası da yine hastaya ve özellikle ailesine özel olmalıdır. Hasta kaybedildikten sonra ailesinin ya da yakınlarının psikolojik ya da durumdan kaynaklanan fiziksel sorunlarının da giderilmesi için yine aynı ekip tarafından bir tedavi süreci uygulanmalıdır. Palyatif bakım sadece hastanın ağrılarını dindirmek ya da hastaya özel olarak uygulanan bir bakım süreci olmadığı için palyatif bakım sonu için de bir plan çıkartılmalıdır. Palyatif bakım sonrası süreçte sorumluluk daha çok ölümle sonuçlanan durumlarda psikologlara ve psikiyatrlara düşmektedir. Bu süreçte oluşabilecek diğer hastalıklar ya da semptomlar için yine aynı şekilde alanında uzman diğer doktorlar da bu tedavi sürecine dahil olurlar.

Palyatif Bakım Süresi

Palyatif bakım hastanın merkeze girmesinden ölümle sonuçlanana kadar değil ailesinin ve yakınlarının psikolojik ve ruhsal sağlığına kavuşana kadardır. Muayene sonrası hastaya ve ailesine ya da yakınlarına özel olarak oluşturulan tedavi planının süresi yine alanında uzman doktorlar, psikologlar, psikiyatrlar ve hemşireler tarafından belirlenir. Çoğunlukla bu bakım sürecinin süresi hasta yakınlarını ölüm sonrası normal psikolojik ve ruhsal sağlığına kavuşana kadardır. Bunun süresi kişiden kişiye ve hastalıktan hastalığa değişiklik göstermektedir.

Refakatçi Bulundurma

Palyatif bakım merkezlerinde her ne kadar alanında uzman kişiler olsa da hastayı hem daha yakından tanıması için hem de uzmanlara yardımcı olması için hastanın ailesinden ya da hasta yakınlarından birisinin bu bakım sürecine katkı sunması için refakatçi olarak bulundurulmasına izin verilir. Refakatçi hastanın bakım sürecine olumsuz etki etmemesi ve kesinlikle doktorların talimatları dışında kendi bildiği şekliyle bir şey yapmaması gerekir. Hastanın yanında bulunan refakatçiye de bu bakım sürecinin zorlu geçebilme ihtimaline karşı hastayla beraber psikolojik bir destek sunulması gerekmektedir.

Sık Sorulan Sorular

Palyatif bakım süreci ülkemizde çok bilinmeyen bir durum değildir. Bu durumdan dolayı bu bakıma ihtiyaç duyan birisi ya da bir yakının bu bakım sürecine ihtiyaç duyması durumunda yapabilecekleri ve yapamayacakları konusunda yanlış ve eksik bilgilendirmeler bulunabilir.

Palyatif bakımın avantajları nelerdir?

Palyatif bakım ülkemizde çok üzün sürelerden beri uygulanan bir uygulama değildir. Günümüzde gelişen teknoloji ve tıp bilimiyle beraber ülkemizde de ölümcül hastalıklara yakalanan ve palyatif bakıma ihtiyaç duyan hastalar modern ve sağlıklı bir şekilde bu uygulamadan yararlanabilmektedir. Hem hasta için hem de hastanın yakınları için bu tedavi süreci hem hayatı kolaylaştırıyor hem de yanlış uygulamaları engelliyor. Ülkemizde yüksek olan KOAH, kanser ve buna benzer ölümcül hastalık oranlarından dolayı palyatif bakım sürecine alınan hastalar düşük bir yüzdeyle de olsa iyileşebilmektedirler. Bu olmasa dahi hastalık ölümle sonuçlanana kadar hem hasta yoğun acıların pençesinde kıvranmaz hem de aile uygulama sürecinde ve sonrasında psikolojik destek ile daha rahat hayata bağlanabilmektedir.

Palyatif bakımda bir yaş sınırı var mı?

Palyatif bakım tedavisi mümkün olmayan ya da iyileşebilme ihtimali çok az olan hastalara uygulanır. Eğer hasta palyatif bakıma ihtiyaç duyarsa yani dışarıdan bir etkiyle hayatını daha rahat idame edebilecek; hem aile hem de hasta için fiziksel ağrılar dindirilebilme ihtiyacı varsa ve ruhsal sağlığı yerine getirilebilecekse yaş, din, ırk, cinsiyet, etnik köken vb. fark etmeksizin bu hizmet sağlanır. Palyatif bakım planı çıkartılırken muayeneden sonra dikkate alınan şeylerden bir tanesi de yaş kriteridir. Aynı hastalıktan muzdarip yaşları farklı iki hastaya aynı tedavi planı yapılamaz.

Türkiye’de palyatif bakım merkezi nerelerde var?

Palyatif bakım gelişen tıp bilimi ve teknolojiyle beraber bütün dünyada imkanların el verebildiği en iyi ölçüde kullanılmaya çalışıyor. Bu örneklerden bir tanesi de Türkiye’dir. Palyatif bakım daha çok sonu ölümle sonuçlanma ihtimali çok yüksek olan hastalıklarda uygulandığı için aile ve hasta yakınları için bir bakıma hayati bir önemi sahiptir. Türkiye’de palyatif bakım büyükşehirlerin devlet hastanelerinde ve özel hastanelerde, bunun yanı sıra birçok farklı şehirdeki devlet hastanelerinde de mevcuttur. Bunun yanı sıra birinci derece sağlık kuruluşlarında ve belediye ve devletin ilgili kurumlarına ait sosyal bakım evlerinde de mevcuttur. Palyatif bakıma ihtiyaç duyan bir hasta bu merkezlerden herhangi birisine başvurup bu hizmetten ücretsiz yararlanabilir. Bunun dışında devletin sağladığı palyatif bakım hizmetinden kişiler istedikleri halde evde de faydalanabilirler. Özel olarak hizmet veren doktorlar ve hemşireler yardımıyla hastanelerdeki uygulamaların aynısı ev ortamında yaratılır ve bu hizmet steril bir ev ortamında hastaya verilir.

Yas dönemi danışmanı nedir?

Palyatif bakım ileri düzey, tedavi edilemeyecek ve yüksek ihtimalle ölümle sonuçlanacak hastalara daha çok uygulandığı için bu hizmet kapsamına ölüm sonrası da alınmıştır. Palyatif bakım hem hastanın özel fiziki ve ruhsal sağlığı ile ilgilenirken, onu fiziki hayata bağlarken hem de ailesinin ve yakın akrabalarının psikolojik ve fiziki sorunlarıyla da ilgilenen bir süreçtir. Bu duruma hastanın kaybedilmesinden sonrası da dahildir. Ölümle sonuçlanan bir palyatif bakım sürecinde hastanın ailesinin ve yakınlarının psikolojik, ruhsal ve fiziki durumlarıyla birebir ilgilenen bir yas dönemi danışmanı bulunur. yas dönemi danışmanı hasta öldükten sonra hasta yakınlarını tekrardan gündelik yaşama olabildiğince adapte edebilmek için çalışan bir danışmandır. Bu süreçte yine ailede oluşabilecek ve danışmanın yetersiz kaldığı yerlerde doktorlar ve psikologlarla beraber çalışma da söz konusudur.

Palyatif bakımda yaşam kalitesini artırmak için neler yapılır?

Hasta hayatının son evrelerinde ilerlemiş olan hastalıktan ötürü dayanılmaz ağrılar çekebilir ve bu durum hastayı günlük ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak duruma getirebilir. Bu durumda palyatif bakım öncelikle hastanın, eğer mümkünse gündelik yaşamını devam ettirebilecek bir duruma getirmeye çalışır ve oluşabilecek ağrıları önceden tespit etmeye çalışır ya da anında müdahale eder. Bunun dışında yaşam kalitesini düşüren en önemli etkenlerden bir tanesi de hastanın ve ailesinin psikolojik durumu. Hastaya tanı konulduktan sonra dahi eğer günlük yaşamına devam edebilecek durumda ise ya da sosyal ilişkiler kurabilecek bir durumda ise bile hastalığın getirmiş olduğu psikolojik tahribatla bu durumlardan vazgeçebilir ve ağır psikolojik rahatsızlıklar geçirebilir. Bu gibi durumların önüne geçebilmek için hem hastanın hem de ailesinin psikolojik ve ruhsal sağlığının olabildiğince normal seviyede tutulmaya çalışılır. Bu durum da hastanın yaşam kalitesini arttırır. Böylelikle hem bakım sürecinde hem de ölüm sonrasında çok daha kolay atlatılabilecek bir süreç yaşanabilir.

Hastanın beslenmesi ve hijyeni nasıl sağlanır?

Hasta, palyatif bakım sürecinde multidisipliner bir süreçten geçer. Sadece kendi hastalığıyla ilgili değil birçok alanda uzman bu süreçte görev alır. Bu uzmanlar sürekli diyalog halinde ve gerektiğinde birbirlerine aktarım da yapabilmektedirler. Bu durumda hastanın beslenme süreci de doktorlar arası diyalogla uzman diyetisyenler tarafından planlanır. Bu planlama yapılırken de dikkatli ve bilgi alışverişi halinde sürdürülür. Hastanın hem kişisel bakımı hem de bu bakımı aldığı ortamın hijyeni yine profesyonel kişiler tarafından yapılır. Hastanın açık bir yara alması ya da mikrop kapabilecek bir durumda olması durumunda eğer çok dikkatli bir hijyen yapılmazsa çok büyük sorunlar doğabilir. Hijyen konusunda profesyonel kişilerin yanında ihtiyaç duyulması halinde aile bireylerinden ve hasta yakınlarından da yardım alınabilir.

Palyatif bakım ücretli midir?

Palyatif bakım çoğunlukla devlet tarafından devlet hastanelerinde, birinci derece sağlık kuruluşlarında ve sosyal bakım tesislerinde verilir. Bunun yanı sıra özel hastanelerde ve evde bakım hizmeti de bulunmaktadır. Devlete bağlı sağlık kurumlarında bakım süreci boyunca oluşan masrafların neredeyse tamamı devlet tarafından sağlanmaktadır. İlaçlar ve bakım ücretleri için aile ya da hasta herhangi bir ücret ödenmez. Özel hastanelerde ve evlerde alınan hizmetin türüne ve ilaçlara bağlı olarak giderler hasta ya da hasta yakınları tarafından karşılanır.

Palyatif bakım merkezlerinde kadro hangi unvanlardan oluşur?

Palyatif bakım öncesi hasta muayene edilir ve bir durum planı çıkartılır. Bu durum planı çıkartılırken herhangi bir doktor tek başına bu planı çıkarmaz. Hastanın hastalığına göre ya da hem hastanın hem de hasta yakınlarının ihtiyaçlarına göre farklı disiplinlerden doktorlar beraber çalışılır. Bu multidisipliner çalışma sürecinde hangi doktorların, hangi unvanların görev alacağı bu plana göre belirlenir. Palyatif bakım merkezlerinde anestezi uzmanı, onkoloji uzmanı, psikolog, psikiyatr, yas danışmanı, kulak burun boğaz uzmanı, cildiye uzmanı, kardiyoloji uzmanı, nöroloji uzmanı, göğüs hastalıkları uzmanı, hemşireler, hasta bakıcıları, diyetisyen ve hijyenden sorumlu görevliler bulunur. Bu ünvanlardan hangisinin palyatif bakım sürecinde görev alacağı hastanın durumuna göre değişebildiği gibi hastaneden hastaneye de değişebilir.

Palyatif bakım gereken hastalara devlet destek sağlıyor mu?

Palyatif bakım kişisel olarak özel ortamda alındığında çok fazla maliyetli bir duruma gelebilir. Hem multidisipliner bir durum olmasından dolayı hem de çok farklı ilaçlar ve tedavi yöntemleri kullanıldığı için Türkiye’de ki her hasta ya da hasta yakını bu maliyetin altından kalkamaz. Bundan dolayı eğer palyatif bakım süreci devlete ait sağlık kuruluşlarından bir tanesinde olursa devlet neredeyse bütün masrafları karşılar. Fakat özel hastanelerde ve evde özel olarak alınan palyatif bakım hizmetlerinde giderlerin neredeyse tamamı hasta ya da hasta yakını tarafından sağlanır. Bu durumda sadece belki ağrı kesici olarak kullanılan ilaçların temininde devlet destek sağlayabilir.