Göz Eti (Pterjium)

Göz Eti Hastalığını Hakkında

Halk arasında kuş kanadı ismiyle bilinen göz eti hastalığı, başlangıç döneminde zaman zaman kanlanma, yanma veya batma gibi şikayetlere sebebiyet verir. İlerlemesi sonrasında kornea üzerine atlayarak astigmatizmaya neden olarak görmede bulanıklaşmaya sebep olur. Daha ileri seviyelerde göz bebeğine kadar ilerleyen göz eti hastalığı, görme kaybına ve kalıcı görme hasarlarına sebebiyet verir.

Göz Eti Nedir?

Pterjium adı verilen ve ülkemizde oldukça yaygın bir şekilde görülen göz eti hastalığı, kornea adı verdiğimiz ve gözde bulunan en saydam tabaka ile gözün beyazının olduğu bölüme doğru et yürümesine verilen isimdir.

Görülme Sıklığı

Bireyin aile bireyinde göz eti bulunuyorsa, bireyde de görülme olasılığı artar. Genelde güneş ışığının fazla olduğu bölgede yaşayan insanlarda görülür. Gözümüze gelen ışınlar göz kapağı ve kornea yapısı sebebiyle gözümüzün ve burnumuzun yakınlarında toplanır. Bu bölgelere aşırı güneş ışığı gelmesi sonucunda limbal kök hücreleri ölür. Kornea ve konjonktiva denilen göz zarı arasında bulunan limbus bölümünde kök hücreler bozulunca konjonktiva devreye girerek ölü hücrelerin üstünden geçer ve kornea dokusuna yapışır. Aynı zamanda bu süreçte çeşitli alerjiler de rol oynayabilir.

Göz Eti Tedavisi

Göz eti tedavisinde, hastanın durumuna göre ilaçla ya da cerrahi yöntemle tedavi uygulanır.

İlaç Tedavisi

Göz etinin ilaçla tedavi süresi içerisinde ilaç enjeksiyonu ya da damla tedavisi uygulanır.

İlaç Enjeksiyonu

Göz etinde ilaç enjeksiyonları ile kızarıklar yatıştırılabilse de kanat şeklinde olan ve kitleyi belli eden görüntü geçmez. Bu sebeple ilaç enjeksiyonu başlangıç tedavisi olarak uygulanabilir.

Damla Tedavisi

Göz eti için damla tedavi hastaların ve doktorların, hastalığın ilerlemesini durdurmak için kullandığı ve en çok başvurulan yöntemdir. Göz yüzeyinin kurumasını engellemek ve yüzeyde bulunan iltihabı durdurmak amacıyla uygulanan damla tedavisi sonrasında hastalığın seyri yavaşlar. UV blokajına sahip güneş gözlüklerinin kullanılması da damla tedavisinde kullanılır. Göz eti için kullanılan damla tedavisi, tıpkı ilaç enjeksiyonu gibi kızarıklığı yatıştırsa da kesin tedavi sunmaz.

Cerrahi Tedavi

Göz eti tedavisinde kesin olarak görülen çözüm cerrahi tedavisidir.

Pterjium Ameliyatı

Göz eti ameliyatında, yalnızca gözde bulunan ve pterjium adı verilen kitleyi çıkarmak yetmez. Mutlaka göz eti bulunan bölgeye greft kaplaması ve limbal kök hücre nakli yapılması gerekir. Otogreftli pterjium ameliyatında ise üst ya da alt göz kapağının altında yedek olarak bulunan konjonktiva dokusu, göz etinin boyutuna göre alınarak eriyebilen estetik dikişlerle göz etinin bulunduğu alana dikilir.

Göz Eti Hastalığın Nedenleri

Göz eti hastalığının en büyük nedeni konjonktivanın anormal şekilde büyümesidir.

Konjonktivanın Anormal Şekilde Büyümesi

Konjonktiva büyümesi birçok hastada ailevi bir yatkınlık sebebiyle gerçekleşir. Bu sebeple göz eti hastalığının genetik bir rahatsızlık olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Göz Eti Hastalığın Belirtileri

Göz eti hastalığı, kendini farklı yollarla belli edebilir.

Gözün Üzerine Doğru İlerleyen Kırmızı Lezyon

Gözün beyaz bölümünde oluşan kırmızı lezyonun göz bebeğine doğru ilerlemesi, göz eti hastalığının en büyük belirtisidir. Bu kırmızı lezyon, göz eti hastalığının yanı sıra göz tümörlerinin de belirtisi olabilir.

Gözde Kızarıklık ve Yanma

Göz hastalıklarının tümünde ortak belirtiler görülür. Kızarıklık ve ağrı, genelde enfeksiyon veya alerjik sebeplerden kaynaklanır. Göz eti hastalığı da enfeksiyona bağlı bir hastalık olduğundan bu hastalıkta da görülür.

Gözün Kaşınması

Göz kaşıntısı, genelde alerjik durumlarda ortaya çıkar. Yılın belli zamanlarında ortaya çıkan mevsimsel alerjiler (genelde ilkbahar) göz kaşıntısına sebep olur. Vücut havadaki polene tepki verdiğinde ortaya çıkan mevsimsel alerji durumu, göz kaşıntısına sebep olabilir. Bunun yanı sıra tüm bir yıl boyunca devam eden sürekli alerjiler de bulunur. Bu tarz alerjilerin de tozdan etkilendiği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra virüsler, bakteriler, mantarlar ve göz eti oluşması da gözde enfeksiyon oluşturarak göz kaşıntısına sebep olur. Bu enfeksiyonların tümü gözün konjonktiva adı verilen beyaz kısmını ya da kornea adı verilen ön kısmını etkileyebilir. Enfeksiyonlar, gözün içini etkilediği gibi göz kapaklarını da etkileyebilir.

Göz Eti Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Göz hastalıklarının tümünde ortak tanı ve teşhis yöntemleri kullanılır. Göz eti hastalığının teşhisi için de kullanılan yöntemler, diğerleri ile aynıdır.

Görme Alanı Testi

Hasta, tam karşısındaki sabit bir objeye veya noktaya bakarken bu noktanın etrafında görebildiği alanın tamamı gözün görme alanıdır. Görme alanına yönelik yapılan testler sonrasında retina, glokom ve kornea hastalıklarına teşhis konulabilir.

Fluorescein Anjio

Göze uygulanan anjiyografi yöntemi ile retina ve koroid doku hastalıkları tespit edilir. Bu yöntem sayesinde gözün içerisindeki damarların ve sistemin, hastalıktan ne kadar etkilendiği de tespit edilebilir.

Argon Lazer

Argon lazer, gözdeki sinir tabakasında oluşan problemlerin tanı ve teşhisinde kullanılan, lazer içeren bir yöntemdir.

YAG Lazer

Glokom ve katarakt sonrasında oluşan hastalıklarda kullanılan YAG tedavisi de lazer içeren bir yöntemdir.

SLT Lazer

Selektif lazer trabeküloplasti yani SLT Lazer, açık açılı glokom hastalığında kullanılan ve lazer içeren bir yöntemdir. SLT Lazer tedavisi ile düşük dozda lazer enerjisi göze gönderilir ve böylelikle melanin yani pigment içeren hücreler yok edilir.

Pakimetri

Pakimetri, gözün ön bölümünde yer alan ve kornea denilen saydam bölümün kalınlığını ölçmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu ölçüm ile tanı konulması mümkün olabilmektedir.

Göz Eti Risk Faktörleri

Göz eti hastalığında, her hastalıkta olduğu gibi çeşitli risk faktörleri bulunur.

Güneşin Zararlı Işınlarına Maruz Kalmak

Göz eti hastalığının genelde güneşli iklimlere sahip bölgelerde daha çok görüldüğünü söylemiştik. Kısa vadede bizi iyi hissettirse de güneş ışınları, insan vücuduna uzun vadede zarar verir. Güneş ışınları zararları denildiğinde ilk akla gelen kırışıklıklar ve cildin yaşlanmasıdır. Kendini güneşten koruyan ciltler, kimi zaman 10 yıl kadar genç görünür. Güneş yanıkları, bronzlaşma gibi basit zararların yanı sıra cildin erken yaşlanması, vücudun bağışıklık sisteminin zayıflaması, çeşitli göz problemleri hatta cilt kanseri de güneş ışınlarının zararları arasında yer alır. UV ışınlarında bulunan UV radyasyonunun neredeyse tamamı gözlerin önü tarafından emilir. Bu sebeple fazla güneş ışığına maruz kalmak, gözlere zarar verir. Gözlerde oluşacak zararlar içerisinde kornea hasarı, katarakt, göz eti gibi hastalıklar yer alırken tedavi edilmezse körlük ile bile karşılaşılabilir.

Açık Tenli Olmak

Göz eti hastalığı, bilimsel olarak kesin bir sebebe bağlı olmasa da genelde açık tenli insanlarda görülür. Bu sebeple açık tenli olmak bile bir risk faktörü olabilir diyebiliriz.

Göz Eti Hastalığında Komplikasyonlar

Göz eti hastalığı sırasında veya sonrasında çeşitli komplikasyonlar ile karşılaşılabilir.

Görme Bozuklukları

Göz eti hastalığı, ilerleyişini sürdürdüğünde göz bebeğini etkisi altına alabilir. Görme alanının daralmasına sebep olan bu ilerleme, tedavi edilmezse körlüğe varan sonuçlar doğurabilir.

Göz Eti Hastalığı Nasıl Önlenir?

Göz eti, genetik yatkınlıklarla anılsa da önlenebilir bir hastalıktır.

Güneş Işınlarından Kaçınmak

Göz eti hastalığının risk faktörleri içerisinde çok fazla güneşe maruz kalmanın bulunduğundan bahsetmiştik. Güneş ışınları, en çok göz bölgesinde toplandığı için fazlasıyla tehlikedir. Bu sebeple özellikle yaz günlerinde güneş ışınlarından kaçınarak göz eti için önlem almış olabilirsiniz.

Güneş Gözlüğü Kullanmak

Güneş ışınlarından kaçınmak değil, güneş altında yana yana dans etmek ve eğlenmek istiyorsanız kullanacağınız ve gözü koruduğundan emin olduğunuz bir güneş gözlüğü ile göz etini önlemeniz mümkün olacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Bu bölümde, göz eti hastalığı ile ilgili sık sorulan sorulara yanıt vereceğiz.

Göz eti körlüğe sebep olur mu?

Evet. Göz eti, tedavi edilmezse ilerledikçe önce görme alanının daralmasına daha sonra da körlüğe sebep olabilir.

Göz eti kendiliğinden geçer mi?

Hayır. Gözdeki kanlanma ve kaşıntı kimi zaman kendiliğinden geçse de göz eti hastalığı, hiçbir müdahalede bulunulmazsa ilerlemeye devam eder.

Göz eti günlük hayatı nasıl etkiler?

Göz eti hastalığı, bireyde sürekli olarak rahatsızlık oluşturacağından günlük faaliyetlerin de yapılması fazlasıyla zor bir hal alır.

Hangi yaş aralığında görülebilir?

Göz eti hastalığı, her yaşta görülebilen bir hastalıktır.

Göz eti lazerle tedavi edilebilir mi?

Göz eti tanısı ve teşhisinde lazer kullanılabilir. Ancak tedavi sürecinin başarıyla tamamlanması için cerrahi tedavi önerilir.

Damla tedavisi göz eti problemi için yeterli olabilir mi?

Hayır. Damla tedavisi göz eti hastalığında geçici bir çözüm sağlar. Kalıcı ve kesin çözüm için ise mutlaka cerrahi tedavi gerekir.

Tedaviden sonra göz eti tekrar oluşabilir mi?

Evet. Gözün durumuna göre göz eti hastalığı tekrarlayabilir. Bunu önlemek amacıyla ameliyat sonrasında ilaç kullanılır. Fakat kullanılan bu ilaç, iyileşmeyi belirgin bir şekilde geciktirir.

Tedaviden sonra hastanın yapması gerekenler nelerdir?

Göz eti hastalığının tedavisinden sonra birey, mümkün olduğunca güneş ışınlarından kaçınmalı ve güneş gözlüğü takmalıdır.

Göz eti problemi olanlara gözlük önerilir mi?

Evet. Göz eti tedavisi yapıldıktan sonra tekrarlanmasının önlenmesi amacıyla hastalara özel güneş gözlükleri önerilir.

Göz eti problemi olanlar ehliyet alabilir mi?

Evet. Göz eti problemi geçici bir rahatsızlıktır. Tedavi sonrasında ehliyet alınabilir.

Hastaların araç/makine kullanmalarının sakıncası var mı?

Evet. Göz eti hastalığı tedavi edilmediğinde görme alanını kısıtladığı ve kişide çeşitli sorunlar meydana getirdiğinden hastalık süresince kesinlikle araç ve makine kullanmamaları gerekir.

Sigara ve alkol kullanımının göz eti oluşumuna bir etkisi var mı?

Hayır. Sigara ve alkol kullanımının göz eti oluşumuna bir etkisi yoktur.

Göz eti problemi artar mı?

Evet. Göz eti hastalığı tedavi edilmezse sürekli olarak ilerler.

Göz eti ameliyatı ne kadar sürer?

Göz eti ameliyatı yalnızca 20 dakika süren kısa bir operasyon ile gerçekleştirilir.

Ameliyattan sonra nasıl yıkanmalı?

Ameliyat sonrasında banyo yapılması hakkında direktifleri uzman doktor tarafından aldıktan sonra verilen bu direktiflere tamamen uyulması gerekir.

Göz eti tedavi masrafları SGK tarafından karşılanıyor mu?

Devlet hastanesinde gerçekleştirilen tedaviler SGK tarafından karşılansa da göz eti ameliyatı çok nadir olarak devlet hastanelerinde yapılır. Göz eti ameliyatında SGK’nın karşıladığı ücret ise ameliyat ücretinin hemen hemen yarısıdır.

Güneş gözlüğü kullanmak göz eti oluşumunu önlemek için yeterli bir çözüm müdür?

Hayır. Sıradan bir güneş gözlüğü zararlı ışınları önlemeyerek göz eti oluşmaması için herhangi bir kalkan oluşturmaz. Güneş gözlüğü kullanarak göz eti oluşmasını önlemek için UV ışınlarına karşı etkili olan güneş gözlükleri tercih edilmelidir.

Göz eti (pterjium) ne kadar sürede iyileşir?

Göz etinin cerrahi olmayan bir tedavisi söz konusu değildir. Ortaya çıkmasından sonra kendi kendine de iyileşmez. Cerrahi müdahale yaklaşık olarak on dakika sürer. Sonrasında dört – altı gün kadar gözde batma hissi oluşur ancak bu günlük yaşamı etkileyecek boyutta değildir. Altı günlük süreden sonra da bir hafta boyunca hafif bir hassasiyet hissedilebilir. Kısacası göz eti ameliyatından sonra tam iyileşme süresinin bir ay olduğunu söylemek mümkündür.