Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca kullanılan çerezler bakımından daha fazla bilgi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.

Burun Kanaması

Burun Kanaması Hakkında
Burun Kanaması Nedenleri
Burun Kanaması Belirtileri
Burun Kanaması Tanı Ve Teşhis Yöntemleri
Burun Kanaması Risk Faktörleri
Burun Kanaması Komplikasyonları
Burun Kanaması Nasıl Önlenir?
Sık Sorulan Sorular

Tıpta epistaksis olarak tanımlanan burun kanaması toplumda sıkça görülen bir semptomdur. Çeşitli rahatsızlıkların ilk belirtisi olarak ortaya çıkabilen burun kanamasının ortaya çıkış nedeni hastanın nazal muayenesi ve öyküsünün dinlenmesi ile büyük oranda belirlenebilir. Muayenede burun spekulumu yardımıyla genellikle kanama odağı belirlenerek, basit bir tıbbi müdahale ile tedavisi yapılabilir.

Burun kanaması toplumda yaşlılarda ve çocuklarda daha sık olmak görülmekle birlikte pek çok kişinin yaşamında ortaya çıkabilecek bir sorundur. Daha çok burnun anterior yani ön bölgesinden kaynaklanan kanama nadir olarak posterior yani arka bölgesinde oluşabilir. Genellikle kanamanın şiddeti hafif olup, nadiren hayati riske neden olabilecek kanama da oluşabilir. Tanı sırasında en önemli aşama hastanın öyküsüdür. Hastalar genellikle %80 oranında birinci basamak sağlık kuruluşlarında yani ayaktan tedavi yapılan sağlık kurumların da tedavi edilebilir ve kanama kontrol altına alınabilir.

Burun kanaması görülme sıklığı toplumda %60 seviyesindedir. Araştırmalar burun kanamasının 10 yaşın altındaki çocuklarda ve 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülme sıklığının giderek arttığını göstermektedir. İki yaşın altındaki çocuklarda ise nadiren görülebilir. Ayrıca araştırmalar burun kanamasının erkeklerde kadınlara göre daha sık görüldüğünü de göstermiştir.

Burun kanaması çocuklarda ve genç erişkinlerde genellikle ön burun kanaması olarak, yaşlılarda, yüksek tansiyonu ya da damar sertliği sorunu olanlar da daha çok arka burun kanaması olarak görülebilir. Ön burun kanamasının başlıca nedeni burnun orta hattındaki kılcal damar çatlamasından kaynaklanır. Küçük bir travma bile kanamaya neden olabilir. Arka burun kanamasında burnun arka üst bölgesinde kanama olur ve ön burun kanamasına göre daha şiddetli görülebilir.

Burun kanaması nedenleri arasında burunda kaşıntıya neden olabilecek alerjik reaksiyonlar, kuruluk, enfeksiyon gibi hallerde burnun karıştırılması, kuvvetlice burnun sümkürülmesi gösterilebilir. Ayrıca kan pıhtılaşma bozukluğu olanlarda, kan sulandırıcı ilaç kullananlarda, yüksek tansiyonu, karaciğer hastalığı olanlarda da burun kanaması görülebilir. Burun kırılması, burun eğriliği, yüz yaralanması ve nadiren tümör oluşumları da burun kanaması nedeni olabilir.

Ön burun kanaması basit uygulamalar ile durdurulabilir. Öncelikle kanaması olan kişinin sakinleştirilmesi gerekir. Çünkü panik hali kişinin kan basıncını yükseltecektir. Böyle bir durumda panik olmamak gerekir çünkü bunu yaptığınız takdirde kan akışının artmasına neden olur. Daha sonra başın hafifçe öne eğilmesi ve kanın yutulması önlenmelidir. Bu yapılmadığı takdirde kanamanın miktarı belirlenemez ve kanın yutulması mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Burnun ön yumuşak kısmı başparmakla ve işaret parmağı ile sıkıştırılmalı ve beş dakika kadar tutulmalıdır. Bu esnada kişinin dik olarak durması gerekir. Yatması gerektiği takdirde başı mutlaka yüksekte olmalıdır. Hastanın ciddi bir burun kanaması yaşaması durumunda mutlaka bir doktora götürülmesi gerekir. Kanamanın ciddiyetini anlamak için burun dışında idrar, dışkı gibi yerlerden de kanama olup olmadığına bakılmalıdır. Ayrıca sıkça tekrarlayan burun kanaması da ciddiye alınmalıdır. Hastanın vücudunda en küçük darbede morarma eğilimi varsa, kan sulandırıcı ilaç kullanıyor ise pıhtılaşma bozukluğuna neden olabilecek böbrek, hemofili, karaciğer gibi hastalıkların olması durumunda, hastanın yakın zamanda kemoterapi tedavisi görmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

Bunların dışında burnun on dakika kadar sıkıştırılmasına rağmen kanamanın durmaması halinde, kanama dursa bile yeniden tekrarlaması halinde, hastanın kan tükürmesi kanlı kusmanın olması, bayılma, fenalaşma gibi etkilerin olması, hastada döküntü, ateş, kızarıklık gibi başka belirtilerin de olması halinde doktora gitmeyi ihmal etmemesi gerekir.

Ön burun kanamasında kanama durmadığı zaman buruna sınırlı tampon uygulaması yapılabilir. Bazı durumlarda yapılacak küçük müdahale ile kanamayı durduracak damar pıhtılaştırma yöntemi uygulanabilir. Kanamanın durmasından sonra ya da tamponun çıkarılmasından sonra bölgenin iyileşmesi için merhem, krem kullanılabilir. Sıkça burun kanaması ile karşılaşan kişilerin kulak burun boğaz uzmanına muayene olması önerilir. Hastaya yapılacak endoskopik muayene ile burun içindeki sorun tespit edilebilir.

Burun kanamasını önleyebilmek için burnun karıştırılmaması, sümkürülmemesi faydalı olacaktır. Ayrıca burnun tuzlu su spreyi ile temizlenmesi de önerilir. Ortamın nemlendirilmesi, ağır işlerden kaçınılması, sıcak banyo yapılmaması, kan sulandırıcı ilaç kullanılmaması, kuru ve sıcak havadan kaçınılması da ön burun kanamasının önlenmesine etkisi olacaktır.

İnceleyen ve Onaylayan : Op. Dr. Eda Aydın

Burun Kanaması Hakkında

Burun kanaması burun içi mukozasının herhangi bir bölgesinde gelişen kanamalardır. Kanama oluştuğu bölgeye göre burun deliklerinden önden ya da burun arkasından genizden olabilir. Bu yüzden burun kanaması önden ve arkadan burun kanaması şeklinde ayrılır. Kanamanın nedenine bağlı olarak burun kökenli olanlar ve sistematik nedenlerden kaynaklanan burun kanaması ayrımı da yapılabilir. Nedenlerinin farklı olması, tedavinin de nedenlerine göre farklı olması yüzünden burun kanamasını çocukluk ve erişkinlik döneminde oluşan kanamalar olarak sınıflandırmak ta mümkündür.

Toplumda insanların yaklaşık %10 kadarı yaşamlarında bir defa olsun burun kanaması ile karşılaşırlar. Ancak bu kişilerin çoğu kanama nedeniyle doktora gitmez. Hastaların %10-15 kadarının mutlaka kulak burun boğaz uzmanının desteğine ihtiyacı olur. Bu sorundan dolayı hastaneye kulak burun boğaz acillerine giden hasta grubu da ilk sırada yer almaktadır. Burun kanamasının şiddeti de her hastada farklı olabilir.

Burun kanaması olan hastaların özellikle tekrarlayan kanamalarda, kanamanın burnun sıkıştırılmasına rağmen durmaması halinde, kanama kesilse de yeniden tekrarlarsa, hastada bayılma, fenalaşma gibi hislerin olması halinde mutlaka doktora gidilmelidir. Ayrıca nefes alma zorluğu, çarpıntı, ağızdan kan gelmesi, kan tükürme ya da başka alanlarda da kanama olması durumunda burun kanaması ihmal edilmemelidir. Vücudunda çürük ve morarmalar olanlar, kan sulandırıcı kullananlar, kan pıhtılaşması sorunu olanlar, vücudunda döküntü ve ateş olanlar ve kemoterapi görmüş olanlar da gecikmeden doktora gitmelidir.

Burun kanaması çocuklarda ve erişkinlerde genellikle ön burun kanaması şeklinde, yaşlı kişilerde, yüksek tansiyonu, damar sertliği gibi rahatsızlıkları olanlarda ise genellikle arka burun kanaması şeklinde gelişebilir. Kanamaların en fazla rastlanan nedeni ön kısımdaki damarlardaki çatlamadır. Kuru ortamda bulunanlarda, soğuk havalara maruz kalanlarda burun içi dokusunda kurumadan kaynaklı kabuklanma olabilir. Bu bölgedeki kılcal damarlar ise burnun silinmesi gibi en küçük bir dokunuşla bile çatlayabilir. Bu türdeki burun kanamaları tek taraflı ya da çift taraflı etkili olabilir. Kanamaların nedeni bu olursa kontrolü de kolay olur.

Arka burun kanamaları ise orta yaştaki kişileri ve yaşlıları etkileyebilir. Yüz ve baş yaralanmasına maruz kalanlarda, kan basıncı yüksek olan kişilerde de bu tür kanamalar görülebilir. Kanamanın özelliği aynı anda genizden ve burundan kan gelmesidir. Bu tür kanamayı kontrol etmek daha güçtür. Bazı hastaların hastanede yatarak tedavi görmesi gerekebilir. Burundan kaynaklanan kanamanın nedenleri arasında enfeksiyon, alerji, burun içindeki kuruluk durumunda sümkürme, burnu karıştırma gibi etkenler vardır. Sinüzit, üst solunum yolu enfeksiyonları, burunda damar çatlamaları, kokain kullanma, kortizonlu ilaçlar, burun kırıkları, darbeler, kemik ve kıkırdak eğrilikleri, burun boşluğunda, genizde ve burunda gelişen tümörler kanamaya neden olabilir.

Burun dışı sebeplerden kaynaklanan burun kanamaları ise hipertansiyon, K vitamini eksikliği, pıhtılaşma sorunları, kan sulandırıcı kullanma, alkol kullanımı ve karaciğer hastalıkları sayılabilir.

Burun kanamasını burun ucuna baskı uygulayarak ve başı biraz öne eğerek durdurduktan sonra nedenine yönelik tedavi uygulanmalıdır. Ön burun kanamalarında kanama durmadığı takdirde tampon uygulaması ya da koterizasyon ile yani damar pıhtılaştırılması gibi küçük bir müdahale yaparak kanama durdurulabilir. Kanama odağının belirlenmesi için burun içinin endoskopik muayenesi yapılabilir. Eğer polip, kıkırdak, kemik eğriliği gibi nedenler belirlenirse küçük bir cerrahi girişim ile sorun giderilebilir. Burun boşlularında, genizde tümör tespit edilirse biyopsi yapılarak patolojik incelemenin neticesine göre tedavi planlanabilir. Ergenlik çağındaki erkeklerde görülebilen damar tümörü olması halinde biyopsi aşırı kanamaya neden olacağından tercih edilmez. Bu durumda hastaya MR tetkiki yapılmalıdır.

Arka burun kanamalarında yüksek tansiyonu olan ve kan sulandırıcı kullanan hastaların hastaneye yatışı yapılarak tedavi edilmesi gerekir. Bu hastaların gereken testleri yapılarak yakından izlenmesi önemlidir. Arka burun kanamasında burnun arka kısmına bası yapacak tampon yerleştirilebilir. Bu hastanın nefes almasına olumsuz etki yapmasına ve ağrılı olmasına rağmen yapılması gereken bir uygulamadır. Hastaların kanama kontrolü sırasında tansiyon için de ilaç kullanılması gerekecektir. Kan sulandırıcı kullanan hastalarda kan pıhtılaşma testlerinin yapılması, ilaçların doktor tarafından kesilmesi ya da değiştirilmesi uygun olacaktır. Hastaların hala kanaması devam ederse cerrahi olarak kanama yapan damar bağlanır ya da tıkanabilir.

Burun kanamasını ya da yeniden kanamasını önleyebilmek için bazı tedbirler alınabilir. Burunun karıştırılmaması, sümkürme gibi sert eylemlerden kaçınılması, burun içini tuzlu su spreyleri ile temizlenmesi, odanın nemlendirilmesi, ağır işlerin yapılmaması, sıcak suyla banyo yapılmaması bu tedbirler arasındadır. Hastaların kan sulandırıcı ilaçları doktor önerisiyle kullanması, kan basıncını kontrol etmek için de ilaçlarını düzenli kullanmaları gerekir.

Burun Kanaması Nedir?

Burun kanaması pıhtılaşma bozuklukları ya da damar patolojilerinden kaynaklanabilen burun boşluğuna olan kanama şeklinde tanımlanabilir. Epistaksis olarak tanımlanan burun kanaması günümüzde kulak burun boğaz kliniklerinde en fazla rastlanan semptomlarından biridir. Bu tek başına bir hastalık değildir. Burun kanaması en sık görülen burun semptomu olarak değerlendirilir. Her yıl toplumda %5-10 oranında aktif burun kanaması görülmektedir. Ancak bu vakaların sadece %6 kadarı doktora gitmektedir. Bu gruptaki hastaların da bir kısmı inatçı ve tekrarlayan burun kanaması ya da kanamaya eşlik eden kalp damar komplikasyonları yüzünden hastanede yatarak tedavi altına alındığı belirtilmektedir.

Burun kanaması bebeklerde nadir görülmektedir. En fazla görüldüğü yaş aralığı 2-10 ile 50-80 yaşlarıdır. Burun kanamasında öncelik kanamanın kontrol altına alınmasıdır. Fakat kanamanın altında yatan nedenin belirlenmesi için hastanın detaylı öyküsü dinlenerek muayeneden geçirilmesi gerekir. Bu sorun her yaştan kişiyi etkileyebilir. Genellikle burun içindeki kılcal damarların çatlaması nedeniyle oluşan kanamaların şiddeti hafiften şiddetliye kadar olabilir. Burun kırılması ya da darbe sonucunda oluşan kanamalarda mutlaka bir doktora gidilmelidir. Ayrıca burun kanaması olan hastaların kalp krizi, solunum sorunu, yüksek tansiyon gibi sağlık sorunları açısından değerlendirilmesi de gerekir.

Burun kanamaları burnun ön kısmından ya da arka kısmından kaynaklanan sorunlardan dolayı gelişebilir. Toplumda görülen burun kanamaların yaklaşık %90-95 oranın ön burun kanaması şeklinde görülür. Kanamanın burun yapısındaki damarsal sorunlardan, iltihabi nedenlerden, burun içi ve sinüs tümörlerinden, alerjik etkenlerden, düşme, herhangi bir yere burnu çarpma gibi sebeplerden olması muhtemeldir.

Kuru ortamda bulunmak burun kanamasını tetikleyebilir. Ayrıca bağırsak parazitleri, yüksek tansiyon, tümörler, hormonal bozukluklar, kan hastalıkları gibi nedenler de kanamaya yol açabilir.

Burun kanamasında burun ucundaki yumuşak dokunun iki parmakla sıkıştırılması, burnun kalp seviyesine gelecek şekilde başın öne doğru eğilmesi kanamayı büyük olasılıkla durduracaktır. Kanama durumunda başın geriye yatırılması son derece hatalı ve tehlikeli bir davranıştır. Burun kanaması olduğunda burnu sıkıştırmak ve buz uygulaması yapmak son derece faydalıdır. Kanamanın kesilmesinden sonra yeniden başlamaması için önlem olarak ağır işler yapmamak, başı yukarıda tutmak, sümkürmek gibi durumlara dikkat edilmelidir. Ayrıca en yakın sağlık kuruluşuna giderek burun kanamasının nedeninin belirlenmesi sağlanmalıdır.

Burun kanaması durdurulamadığı zaman doktorun reçete ettiği ilaçların kullanılması, elektrokoterizasyon, tampon uygulaması, kimyasal koterizasyon gibi uygulamalara gerek duyulacaktır. Çocuklardaki burun kanaması çoğu zaman soğuk ve sıcak havanın etkisiyle gelişse de ailelerin paniklemesi kaçınılmaz olmaktadır. Bu durumda çocukların doktor kontrolünden geçmeli ve olası rahatsızlıklar değerlendirilmelidir. Özellikle kan hastalıkları gibi ciddi sorunlardan kaynaklanan kanamalar ihmal edilmemelidir.

Ön Burun Kanaması

Ön burun kanaması genellikle çocuk ve genç erişkinleri etkilemektedir. Kanama pek çok kişide burnun orta kısmındaki kılcal damar çatlamasından dolayı tek taraflı gelişir. Bölgedeki damarların yüzeysel ve ince olması nedeniyle burun ile oynama, sümkürme, küçük bir temas bile kanamaya neden olabilir. Ön burun kanaması daha çok kuru iklim bölgelerinde ya da kışın kuru hava ve bulunulan ortamın sıcak olması nedeniyle burun içindeki tabakanın kuruması ve kabuklanmasından da oluşabilir. Bu tarz oluşan kanamaların önüne geçmek için burun kanallarına tampon yapmak gerekmektedir. Oluşan baskı ile beraber kanamanın önüne geçmek mümkündür.

Arka Burun Kanaması

Arka burun kanaması genellikle orta ve ileri yaştaki kişileri, yüz ve burun yaralanmasına maruz kalanları, yüksek tansiyon hastalarını etkiler. Kanamanın olduğu bölge burnun arka üst bölgesidir. Kanamanın şiddeti de ön burun kanamasına nazaran daha fazladır. Hastaların çoğunda burundan ve genizden kan gelir. Kan bir yandan burundan gelir, bir yandan da ağızdan boğaza doğru süzülür. Kanamanın burnun arka tarafından olup olmadığının belirlenmesi önemlidir. Bu bölgedeki burun kanamaları daha ciddi sonuçlar doğuracağından hastalar mutlaka kontrol altına alınmalıdır.

Burun Kanaması Sırasında Ne Yapmak Gerekiyor?

Burun kanaması sırasında hedef kanamanın durdurulması olmalıdır. Bunun için önce kişinin sakinleştirilmesi gerekir. Kişinin panik yapması, heyecanlanması tansiyonunu yükselteceği için kanamanın artmasına neden olacaktır. Bu yüzden sakinleşmeleri önemlidir. Kişinin başını hafifçe öne eğmeli ve kanı yutmasına engel olunmalıdır. Kanın mideye gitmesi durumunda bulantı ve kusma gibi etkiler de oluşabilir. Kişinin başı yüksekte olacak şekilde yatması ya da dik durması uygundur. Burun kanatları iki parmakla beş dakika kadar sıkılmalıdır. Bu esnada büyük olasılıkla kanama duracaktır. Kanamanın devam etmesi halinde soğuk suyla burun içi yıkanmalıdır. Bu şekilde burundaki pıhtılar temizlenmiş olur.

Pıhtılar temizlendikten sonra tekrar burun kanatlarını sıkarak kanama durdurulmaya çalışılmalıdır. Bu baskı birden fazla uygulanabilir. Yapılan uygulamalar burun kanamasını durduramadığı takdirde hastanın gecikmeden bir kulak burun boğaz uzmanına gitmesi gerekir. Bu uygulamalar ön burun kanamasında kanamayı kontrol altına almaya yeterli olabilir. Ancak arka burun kanaması söz konusu olursa hastanın hastanede yatarak tedavi olması gerekmektedir. Bu hastalarda kanamanın durdurulması için burnun gerisine boğaza yakın bölgeye tampon yapılması gerekir. Tamponun bir hafta kadar yerinden kalması kanamayı kontrol altına alabilir.

Burun Kanaması Nedenleri

Burun kanamaları kişide ön veya arka taraftan oluşma ihtimalleri vardır. Kanamanın ortaya çıkış sebepleri farklı olabilir. Hastalarda öncelikle kanama kontrolü yapılmalı ve daha sonra burun kanaması nedenleri için detaylı bir muayeneden geçirilmesi gerekir.

Kemik Eğriliği

Burun kemiği eğriliği tıpta septum deviasyonu olarak tanımlanır. Burun deliklerini ikiye ayıran duvar burnun merkezinde yer alır ve burun boşluğunu eşit olarak ikiye ayırır. Fakat bazı kişilerde boşluğu ayıran bölmede eğrilik olabilir. Bu sorun burun bir boşluğundaki hava akışının azalmasına neden olup, nefes almayı zorlaştırır. Bu durumda kişilerde burun kanaması benzeri bazı semptomlar ortaya çıkabilir. Ayrıca burun orta duvarındaki kuruma burnun kanamaya karşı daha hassas hale gelmesine neden olabilir.

Buruna Alınan Darbeler

Burun kanamalarının en fazla rastlanan nedenleri arasında buruna alınan darbeler bulunmaktadır. Farklı etkenlerle buruna alınan darbeler ya da burunda meydana gelen yaralar kanamaya yol açabilir. Çocuklarda burun içine yabancı cisim sokulması, yetişkinlerin burun içini karıştırması bile bu tür sorunların yaşanmasına neden olabilir. Burun içi dokusunun tahriş edilmesi kanamayı tetiklemektedir. Çocuklarda rastlanan burun kanamalarının en rastlanan nedeni de budur. Kavgada ya da herhangi bir kazada buruna alınan darbeler nedeniyle oluşan kırıklar da kanama nedeni olabilir. Nadiren burun odaklı olmayan ve buruna yakın alanlara alınan darbeler yüzünden de burun kanaması görülebilir. Yüz ameliyatı ya da burun ameliyatı sonrasında da kanama gelişebilir.

Kortizonlu İlaç Kullanımı

Burun içinde kullanılan kortizonlu spreyler de burun kanaması nedeni olabilir. Özellikle uzun süreli ve fazla dozdaki kortizonlu ilaç kullanımı kanamaya yol açabilir.

Enfeksiyonlar

Burun kanaması nedenleri arasında enfeksiyonlar da bulunmaktadır. Grip, soğuk algınlığı gibi solunum enfeksiyonları, sinüzit iltihabı, saman nezlesi gibi rahatsızlıklar kanamaya neden olabilir. Burun içi dokusunun kurumasına ve kabuklanmasına neden olan enfeksiyonlar sümkürme, öksürme, hapşırma gibi baskı yaratacak eylemlerde çatlayacağı için yaraya dönüşür ve kanama yapabilir. Kuru ortamlarda bulunma burun zarlarının kurumasına ve enfeksiyonlara karşı hassaslaşmasına neden olabilir. Soğuk havalarda burun içi mukozasının kuruması ve çatlaması kanamaya yol açabilir.

Pıhtılaşma Sorunu

Kanın pıhtılaşmamasına neden olabilecek hemofili gibi hastalıkları bulunan kişilerde de herhangi bir sebep olmadan burun kanaması görülebilir. Pıhtılaşma sorunu olan hastalarda kanın pıhtılaşmasına neden olan faktörlerde bir eksiklik bulunmaktadır. Aniden ortaya çıkan kanamalarda, uzun süren burun kanamalarında ya da nedeni belli olmayan koyu renkte büyük vücut morluklarında, eklem şişlikleri ve ağrısında hemofili hastalığından şüphe edilmelidir. Ayrıca yaşlı kişilerde de kanın pıhtılaşması gençlere göre daha uzun sürer. Bu nedenle yaşlı kişilerdeki kanamalarda kan kaybına dikkat edilmelidir.

Kan İnceltici İlaçların Kullanımı

Kişilerin reçeteli ya da reçetesiz şekilde kullandığı kan inceltici ilaçlar da burun kanamasına neden olabilir. Aspirin gibi her yerden alınabilecek kan sulandırıcı özelliği bulunan ilaçların bilinçsizce kullanılmaması gerekir. Nedeni belirlenemeyen burun kanaması olan hastaların kullandığı ilaçları da gözden geçirmesi gerekir. Bu durum buruna alınan darbe gibi sebeplerle oluşan burun kanamasının da şiddetini arttırabilir. Kanama normalden fazla olur ve durdurulması güçleşir.

Sert ve Güçlü Burun Silme

Gribal enfeksiyonlarda ve diğer zamanlarda sert ve güçlü bir şekilde burun silme kılcal damarlarda çatlamaya ve kanamaya neden olabilir. Güçlü bir şekilde sümkürme yüzünden damarların çatlamasından kaynaklanan kanama ile karşılaşılabilir. Özellikle burun kanamasına yatkın olan kişilerin burun silerken dikkatli olması gerekir.

Kan Basıncının Yükselmesi

Burun kanaması nedenleri arasında kan basıncının yükselmesi yani yüksek tansiyon rahatsızlığı da bulunmaktadır. Kan basıncını etkileyebilecek böbrekler, sinir sistemi, vücuttaki su ve tuz miktarları, hormon seviyeleri nedeniyle burun kanaması ile karşılaşanlar olabilir. Stresli bir yaşamı olanlarda, obez derecesinde kilolu olanlarda, diyabet hastalarında, alkol ve sigara kullananlarda, aşırı tuz tüketenlerde kan basıncının yükselmesi nedeniyle burun kanaması görülebilir. Hastalarda burun kanaması eşliğinde bulantı ve kusma, baş ağrısı gibi bulgular varsa yüksek tansiyon sorunundan şüphe edilebilir.

Burun Kanaması Belirtileri

Burun kanaması genellikle burnun ön kısmındaki sorunlardan kaynaklanır. Ön kısımda bulunan damarların çeşitli sebeplerle çatlaması kanamaya yol açabilir. Burun kanaması belirtileri hastanın öyküsünün dinlenmesi ve detaylı bir şekilde muayene edilmesinden sonra değerlendirilebilir. Zira burun kanaması burun semptomu olarak görülür. Altında yatan nedene göre farklı belirtilerle bir arada gelişebilir.

Bazı Hastalıkların Belirtileri

Burun kanaması buruna alınan darbelerden, burnun sertçe silinmesi, burun içi mukozasının tahrişinden kaynaklanabileceği gibi bazı hastalıkların belirtileri olarak ta ortaya çıkabilir. Özellikle yüksek tansiyon hastalarında, kan pıhtılaşma hastalıklarında bu sorun gelişebilir. Burun kanaması eşliğinde hastada görülen baş ağrısı, fenalık geçirme hissi, mide bulantısı ve kusma, kalp atışlarının hızlanması, halsizlik gibi belirtilerin de değerlendirilmesi sayesinde hastalıkların belirlenmesi mümkün olabilir.

Burun Kanaması Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Burun kanaması tanısı için öncelikle kanamanın burnun hangi bölgeden geldiğinin belirlenmesi gerekir. Hastanın kulak burun boğaz uzmanına başvurması halinde yapılacak muayene sonucunda tanı konulabilir ve kanamanın altında yatan neden belirlenebilir. Hastaların burun kanamasını kontrol altına aldıktan sonra ihmal etmemesi, nedeninin belirlenmesi için kulak burun boğaz uzmanına muayene olması gerekir.

Fiziki Muayene

Burun kanaması olan hastanın fiziki muayenesinde değerlendirme yapılırken burundaki kanama odağının belirlenmesine yönelik değerlendirme dışında detaylı sorgulama ve sistematik muayene yapılması gereklidir. Kanamanın yeri, süresi, miktarı ve kanama sıklığı gibi durumların değerlendirmesi gerekir. Alkol ve sigara alışkanlığı, aile öyküsü, kullanılan ilaçlar, medikal tıbbi durumlar ile baş ve boyu travmaların varlığı sorgulanmalıdır. Ayrıca arka burun kanamalarını gösterecek olan kanamanın tükürme ile gelip gelmediği de sorgulanmalıdır.

Kanama Nedenine Bağlı Tedavi Yöntemi Belirlenmesi

Burun kanamasının ön ya da arkadan olmasına göre bir tespit yapıldıktan sonra uygulanacak tedavinin belirlenmesi gerekir. Kanama nedenine bağlı tedavi yönteminin belirlenmesi burun kanamasının kesin çözümü olacaktır. Bunun için burun içi dokusunun endoskopik olarak muayene edilmesi gerekecektir. Nedeni belirlenen kanamada önce kanama kontrolü ardından altta yatan hastalığın tedavisine geçilir.

Burun Kanaması Risk Faktörleri

Burun kanaması yaş gözetmeden hemen herkesin başına gelebilecek bir semptomdur. Ancak bazı sebepler ve durumlar kişilerin burun kanaması geçirmesi açısından risk faktörü olarak kabul edilir. Risk faktörlerini taşıyan hastaların gereken önlemleri alması önemlidir. Bu burun kanaması tanısı sırasında da dikkate alınmaktadır.

Alerjik ve Alerjik Olmayan Rinit

Nadiren de olsa alerjik ve alerjik olmayan rinit burun içi dokusunun tahriş olmasına neden olduğundan burun kanamasına yol açabilir. Bu rahatsızlıkları olan kişiler diğerlerine oranla burun kanaması açısından daha riskli sayılırlar. Bu kişilerin alerjenlerden uzak kalması gerekmektedir.

Hipertansiyon

Hipertansiyon hastaları da burun kanaması geçirmeye daha yatkın olurlar. Artan kan basıncının burun içi dokulara yaptığı bası nedeniyle bu hastalarda burun kanaması görülme riski daha fazladır. Bu hastalarda görülen burun kanaması bir uyarı niteliğinde gelişebilir. Hastaların beyin kanaması gibi ciddi risklerden korunması için mutlaka tedavilerini ihmal etmemesi gerekir.

Kanama Bozuklukları

Kanama bozuklukları da burun kanaması riskini arttıran bir etkendir. Hemofili gibi hastalıklarda kanın pıhtılaşma sorunu olduğundan hastalarda burun kanaması daha fazla görülebilir.

Yüksek İrtifa

Yüksek irtifa burnun basınç altında kalmasına neden olacağından kılcal damarlarda çatlamaya dolayısıyla burun kanamasına yol açabilir.

Burun Kanaması Komplikasyonları

Burun kanaması olan kişilerin öncelikle kanama kontrolü için tıbbi destek alması gerekir. Öncelikle ön burun bölgesinden gelen kanamanın durdurulması için evde basit uygulamalar yapılabilir. Ancak sıkça burun kanaması sorunuyla karşılaşan kişilerde ya da burun kanamasına eşlik eden diğer bulgular nedeniyle hasta risk altında olabilir. Bu nedenle burun kanamasının ihmal edilmemesi gerekir. Burun kanaması komplikasyonları hakkında kişilerin bilinçlenmesi yararlı olacaktır.

Baş Ağrısı ve İştah Kaybı

Burun kanaması eşliğinde baş ağrısı ve iştah kaybı gibi belirtilerin olması ciddi bir soruna işaret edebilir. Bu tür bulgular beyin kanaması, yüksek kan basıncı gibi sorunların uyarıcı işareti olabilir. Bu nedenle burun kanaması için bir kulak burun boğaz uzmanına danışılması yerinde olacaktır.

Burun Kanaması Nasıl Önlenir?

Toplumda görülen burun kanamalarının büyük çoğunluğu ön burun kanaması olarak ortaya çıkmaktadır. Bunların pek çoğu önlenebilir burun kanamasıdır. Bu nedenle alınacak bazı önlemlerle burun kanamasının oluşmasına engel olunabilir.

Çocukların Burun Karıştırmasını Engellemek

Çocuklarda ortaya çıkan ön burun kanamalarının çoğunluğu çocukların yabancı bir cisimle, elle burunlarını karıştırmasından kaynaklanır. Burun içi mukozasının bu şekilde tahriş edilmesi, özellikle soğuk ve kuru havaya maruz kalan burun içinde kılcal damarların çatlamasına neden olabilir. Bu yüzden çocukların burun karıştırmasını engellemek gerekir.

Ağrı Kesici ve Aspirin Tüketmemek

Ağrı kesici ve aspirin tüketmemek burun kanamasını önleyebilir. Bu tür kan sulandırıcı ilaçların kullanımı burun kanaması için uygun zemin hazırlamaktadır. Ortaya çıkan kanamayı durdurmakta zor olmaktadır. Bu nedenle ilaç kullanımını sadece doktor önerisiyle yapmak gerekir.

Ortamın Nemlendirilmesini Sağlamak

Kuru hava burun içi mukozasının da kurumasına neden olur. Burun içinin kuruması en ufak bir tahrişte yaraya ve kabuklanmaya neden olabilir. Bunlara engel olmak için ortamın nemlendirilmesini sağlamak en iyi yaklaşımdır.

Sık Sorulan Sorular

Burun kanaması nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri gibi bilgilere makalemizden ulaşabilirsiniz. Bu bölümde ise burun kanaması hakkında merak edilen sorunların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Burun Kanaması İçin Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekiyor?

Burun kanaması çok rahat bir müdahale ile durdurabildiği için doktor bazen gerekmez. Kişinin dik oturtulması, başın kalp seviyesine inecek şekilde hafifçe eğilmesi, burun ucuna parmaklarla basınç uygulanması gibi tedbirlere rağmen durdurulamayan kanamalarda doktora gidilmelidir. Ayrıca şiddetli burun kanamasında, kanamanın hastanın nefes almasını engellemesi durumunda, kanamanın sıkça tekrarlaması halinde, kanama dursa bile yeniden başlaması halinde, şiddetli bir darbeden sonra gelişen burun kanamasında da doktora gidilmelidir. Ayrıca kan pıhtılaşması hastalığı olanlar, kan sulandırıcı ilaç kullananlar da doktora gitmeyi ihmal etmemelidir. Bunların dışında burun kanaması eşliğinde fenalık hissi, kalp çarpıntısı, vücutta moraran bölgelerin olması gibi belirtiler de varsa zaman kaybetmeden doktora gidilmelidir.

Burun Temizliği Nasıl Yapılmalıdır?

Burun tıkalı olmadığı sürece burun temizliği yapılmasına gerek duyulmaz. Burun temizliği en fazla çocuklarda sorun haline gelebilir. Bunu yapabilmek için burnun temiz su ile yıkanması, burundaki atıkların da temiz yumuşak bir sargı bezi ile temizlenmesi yeterli olacaktır. Tuzlu su da erişkinlerin burunlarını rahatlıkla temizleyebilecekleri bir malzemedir. Burun içi tuzlu ile temizlenerek atıklardan arındırılabilir. Burun içine sert maddeler sokmadan, sertçe sümkürmeden burun temizlemek en sağlıklı yoldur.

Ön Burun Kanamasını Durdurmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Burun kanamalarının pek çoğu ön burun kanaması yani burun septumunun ön tarafında oluştuğu için kanama olan tarafın tazyikle kapatılması kanamayı durdurabilir. Burun damlası ile ıslatılan pamuğun ya da sadece pamuğun kanama yapan burun tarafına yerleştirilmesi kanamayı kesebilir. Bu şekilde buruna on dakika kadar baskı yapılması yeterli olacaktır. Kanın burundan genize doğru akmaması için de kişinin dik durarak başını öne eğmesi gerekir.

Arka Burun Kanamasını Durdurmak İçin Ne Yapmak Gerekir?

Arka burun kanamasının kendiliğinden kontrol altına alınması söz konusu değildir. Kanaması olan kişilere ağızdan burnun arka tarafına tampon yerleştirilmesi gerekir. Bunun yapılabilmesi için de kişinin hastaneye yatırılması gerekir. Bu şekilde yerleştirilen tamponun bir hafta kalması gerekecektir. Tampon yerleştirme oldukça zor ve ağrılı olsa da arka burun kanamasının durdurulması için gereklidir.

Burnun Sık Sık Kanaması Neye İşarettir?

Burnun sık sık kanaması ihmal edilmemesi gereken bir sorundur. Bu bazen basit bir nedenden bazen de ciddi bir sorundan kaynaklanabilir. Ancak burun kanamasının kesin nedeninin belirlenmesi için kulak burun boğaz uzmanına görünmek gerekir. Ön burun kanamasının bu şekilde tekrarlaması burun içinin kuruması gibi bir nedenden kaynaklanıyorsa ortamın nemlendirilmesi gibi bir önlem alınabilir. Ancak kan sulandırıcı ilaç kullanımı gibi bir sorun belirlenirse hastanın ilaçlarının değiştirilmesi ya da kesilmesi gerekebilir.

Ön Ve Arka Burun Kanaması Nasıl Ayırt Edilir?

Ön ve arka burun kanamasını ayırt etmenin yolu kanama esnasında basınç ile kanamanın kontrol altına alınıp alınmamasına bakılabilir. Çünkü arka burun kanaması burun kanatlarının sıkıştırılması ile durdurulamaz. Bu tür kanamalar için burnun arka tarafına boğaza yakın tampon yapılması gerekir. Bu tamponlama işlemi hastaya hastaneden yapılır. Ayrıca arka burun kanamasında hem burundan hem de genize doğru bir kanama söz konusu olur. Ön burun kanamasında kan burundan akar.

Burun Kanaması Tedavisi Nasıl Yapılır?

Burun kanaması tedavisi altta yatan nedene göre yapılır. Bu nedeni bulmadan önce hastada varsa kan akıntısı ilk başta akıntı durdurulmalıdır. Hastaya önce pozisyon verilerek başı dik olacak konumda burun kanatları parmakla beş dakika kadar sıkılır. Bu aşamada bölgedeki uyarımı sağlamak amacıyla yüze ya da enseye buz uygulaması da yapılabilir. Burnun ılık suyla yıkanması hem pıhtıları uzaklaştırmada hem de solunumu rahatlatmakta etkili olabilir. Daha sonra parmakla birkaç defa daha buruna baskı yapılabilir. Kanamanın hala devam etmesi durumunda tamponlama ya da koterizasyon uygulanabilir.

Bu tedaviler kanamanın %80-90 durmasına yardımcı olacaktır. Tampon uygulanan hastalarda toksik şok sendromunun oluşmaması için antibiyoterapi altında olmaları sağlanmalıdır. İleri yaşlardaki hastalarda tampon nedeniyle kalp krizi, hipoksi, apne gibi sorunlar gelişebilir. Buna dikkat edilmelidir. Tedavilerin uygulanmasına rağmen 72 saat içinde kanamanın durmaması halinde cerrahi tedavi uygulanabilir. Cerrahi tedavi hastanın durumuna göre farklı cerrahi teknikler kullanılarak yapılabilir.

Tek Taraflı Burun Kanaması Nedir?

Tek taraflı burun kanaması burnun ön kısmından kaynaklanan ön burun kanamasında olabilir. Burnun tek tarafındaki kılcal damarın çatlaması nedeniyle sadece bir taraftan kanama olabilir. Tek tarafa uygulanan parmak basıncı kanamayı kontrol altına alabilir.

Hamilelik Döneminde Burun Kanaması Görülmesinin Nedeni Nedir?

Hamilelikte burun kanaması anne adayları için endişe verici bir sorundur. Ancak gebeliğin ilerleyen aylarında anne rahminde büyüyen bebeğin yapacağı basınç ile kan basıncında artma mutlaka olacaktır. Bu nedenle hamilelik döneminde varis, burun kanaması gibi sorunlar yaşanabilir. Burnun baş hafifçe öne eğilerek parmakla sıkıştırılması kanamayı kesecektir. Ayrıca ortamın kuru kalmaması için nemlendirilmesi de faydalı olacaktır.

Uykuda Burun Kanamasının Nedeni Nedir?

Uykuda burun kanaması hemen herkesi endişelendirebilir. Fakat bu tür burun kanaması da bilinen sebeplerden oluşabilir. Odanın sıcak ya da soğuk olması, kişinin kan sulandırıcı ilaç kullanması, kan pıhtılaşma sorununun olması gibi nedenlerden uykuda burun kanaması olabilir. Kanama alınan önlemlerle kontrol altına alınırsa sorun yaşanmaz. Ancak durmayan ya da genize doğru olan kanamalarda mutlaka bir doktora gidilmelidir.

Burun Kanaması İçin Bitkisel Tedavi Yöntemleri Var Mı?

Burun kanaması için acilen müdahale edilmesi gerektiğinde uygulanabilecek bazı bitkisel tedavi yöntemleri vardır. Kanaması olan kişinin burnunun altına kesilmiş kuru soğan koymak suretiyle kanamanın durması sağlanabilir. Ayrıca pamuğun üzerine limon suyu, sirke ve tuz koyarak buruna tutmak, civanperçemi koklatmak ta kanamanın durmasına yardımcı olacaktır. Özellikle elma sirkesi burun kanamasını kesmede etkili bir doğal yöntemdir.

Bunun dışında bir yemek kaşığı ısırgan otu tohumunu suyun içinde kaynatarak buharını solumak ta kanamayı kesebilir. Bu şekilde hazırlanan sudan 1-2 damla buruna damlatmak ta kanamayı kesmek için faydalı bir bitkisel çözümdür. Burun deliklerine az miktarda vazelin sürülmesi de burun içinin nemlenmesini sağlayacaktır. Ancak burun kanaması dursa bile kişinin doktor kontrolünden geçirilmesi ihmal edilmemelidir.

Burun Kanaması İle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?

Burun kanaması ile ilgili halk arasında bazı doğru bilinen yanlışlar bulunmaktadır. Bunlardan ilki burun kanamasında kanın beyinden geldiğidir. Doğrusu burun kanamasının kökeni sadece burundur. Eğer kafa içinde beyin ve burun arasındaki bölgede bir travma oluşmamış ise herhangi bir bağlantı söz konusu değildir. Hastalar bu nedenle burun kanaması için gereksiz yere nöroloji bölümüne gitmektedir. Özellikle çocuklarda olan burun kanamasında buna hiç gerek yoktur.

Burun kanaması ile ilgili doğru bilinen yanlışlar arasında yüksek tansiyonu olana hastalardaki burun kanamasının iyi olduğu inancı bulunmaktadır. Bu şekilde hastanın beyin kanamasından korunduğuna inanılır. Ancak yüksek tansiyon hastasında burun kanaması olması damar çeperinin basınca dayanamadığını, gereken yapılmadığı takdirde hastada beyin kanaması riski gelişebileceğini göstermektedir. Bu hastalarda burun kanaması bir uyarı olarak kabul edilmelidir.

Burun kanaması olan hastalarda başın geriye atılması, burnun pamuk gibi malzemelerle tıkanması halinde kanamanın durdurulacağı inancı da doğru bilinen yanlışlar arasındadır. Bu durumda kanama genize doğru akacaktır ve kanamanın durmasına etkisi olmayacaktır. Ayrıca başın ıslatılması, boyuna buz konulması gibi uygulamalar da tek başına kanamayı durdurmaz.

Burun kanamasında fazla miktarda kan kaybının olduğu inancı da doğru bilinen yanlışlar arasındadır. Hastalardaki kanama miktarı en fazla olduğu zaman bile bir su bardağından azdır. Vücudumuzdaki toplam kan miktarının beş litre civarında olması gözetilirse bu miktarın fazla olmadığı görülebilir. Ayrıca burun kanamaları her zaman önemsenmelidir. Zira bazı kanamalar hastaların yaşamlarını tehdit edecek türden olabilir.

Burun Kanaması Olan Hangi Pozisyonda Olmalıdır?

Burun kanaması başladıktan sonra yapılan başın geriye atılması hareketi, kanamanın durması açısından oldukça anlamsızdır. Bu pozisyon kanın durmasından ziyade geniz bölgesine kaçmasına sebep olmaktadır. Kanama başladıktan sonra yapılması gereken ilk şey oturur pozisyona geçmektir. Sonrasında ise burnun içerisinde biriken kan hafif sümkürülerek boşaltılmalıdır. Kanın bir miktar boşalmasından sonra ise tamamen kapatmayacak şekilde burnun uç kısmı kapatılmalıdır. Dakikada bir kez açılarak biriken kan boşaltılmalıdır. Tüm bu süreç boyunca baş normal pozisyonunda ya da biraz daha öne eğik olmalıdır.

Burun Kanaması Orucu Bozar Mı?

Oruç boyunca mideye bir şeyin girmesi orucu bozmaktadır. İdeal oturuş pozisyonu dışında oturulur ve kanın geniz bölgesine kaçmasına izin verilirse; geniz bölgesine kaçan kanın bir miktarının mideye doğru gitmesi mümkündür. Yani ideal pozisyonda burun kanaması durdurulursa oruç bozulmaz. Bu konuda dini otorite olarak kabul edilen bir devlet kurumuna danışmak çok daha doğru bilgileri ortaya çıkaracaktır.

Burun Kanaması Abdesti Bozar Mı?

Burundan gelen kan abdesti bozmaktadır. Bu konuda mukus miktarı da oldukça önemlidir ancak garanti olması açısından burun kanamasından sonra abdestin tazelenmesi faydalı olacaktır. Aynı şekilde kulaktan, ağızdan ya da vücudun başka bir bölgesinden gelen kan da abdesti bozmaktadır. Girenler orucu, çıkanlar da abdesti bozar kuralını burada uygulamak mümkündür.

Burun Kanamasından Sonra Uyanık Mı Kalınmalı?

Burun kanamasını ortaya çıkaran faktörlerin birçoğu oldukça basittir. Kanam durduktan sonra yıllarca tekrarlamazlar. Ancak bazı sebepler de tam tersine oldukça önemlidir. Eğer burun kanaması ciddi bir kafa travmasından sonra gerçekleşiyor ise mutlaka doktora başvurulmalı ve uyunmamalıdır. Beyin kanamasının başlıca belirtilerinden birisi ani gelişen, sıcağa bağlı olmayan burun kanamalarıdır. Birçok burun kanaması da burun üzerindeki poliplerden kaynaklanabilmektedir. Yani uyuma ya da uyumama kararı verilirken kanamayı ortaya çıkaran faktör değerlendirilmelidir.

Burun Kanamasından Sonra Baş Ağrısı Neden Olur?

Basit sebeplerden dolayı, doku hasarına bağlı olarak ortaya çıkan burun kanamalarından sonra baş ağrısının ortaya çıkması beklenmez. Eğer baş ağrısı ortaya çıkıyorsa ya altında ciddi bir sebep yatmaktadır ya da psikolojik bir durum söz konusudur. Eğer psikolojik bir bunalım hali yok ise burun kanamasından sonra ortaya çıkan ağrı ya tümör kaynaklıdır ya da yüksek tansiyon kaynaklı. Her iki durumda da mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Burun Kanamasından Sonra Nasıl Beslenilir?

Burun kanamasından sonra beslenme düzeninde ekstrem bir değişiklik yapılması gerekmez. Sıcak besinlerin ve baharatlı gıdaların tüketimine birkaç saat kadar ara verilmesi yeterlidir. Birkaç gün boyunca da E vitamini açısından fakir olan gıdalar tüketilmelidir. Böylece kanamanın tekrar ortaya çıkma ihtimali azaltılabilir.

Burun Kanamasından Sonra Ağızdan Kan Gelir Mi?

Burun kanaması sırasında bir miktar kan geniz bölgesine doğru hareketlenebilir. Yanlış pozisyondan kaynaklanan bu hareketlilik genelde kanın mideye ulaşmasıyla son bulur. Bazı durumlarda ise genizden ağıza doğru akıntı gelmesi normaldir. Böyle bir durumda ağızdan da kan gelmesi oldukça normal olarak kabul edilir.

Burun Kanaması Tehlikeli Midir?

Burun kanaması ile insanların neredeyse tamamı hayatlarının bir döneminde karşılaşılır. Tehlikeli olup olmadığını belirleyen temel unsur burun kanamasının sebebidir. Kanamaların yüzde seksen – doksan kadarı oldukça önemsiz ve akut sebeplerden dolayı ortaya çıkar. Geriye kalan yüzde on ise beyin kanamasına veya tümörlere bağlı olarak gelişir. Eğer böyle bir durum söz konusu ise burun kanaması oldukça tehlikelidir. Ayrıca pıhtılaşma sorunu yaşayanlarda da burun kanaması durdurulamadığı için çeşitli tehlikelerin ortaya çıkması mümkündür.

Burun Kanaması İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Burun kanamasının on dakikadan daha fazla sürmesi ve şiddetini artırması durumunda ya da birden fazla kez, önlenemez biçimde tekrarlaması durumunda doktora başvurulmalıdır. Genelde acil polikliniği ilk başvuru alanıdır. Duruma göre de aile hekimlerine başvuru yapılabilir. Ancak kesin teşhis ve tedavi KBB bölümünde, bu konuda uzman olan doktorlarca gerçekleştirilmektedir.

İlgili Bölümler
İlgili Tedaviler