Böcek Sokması

Böcek Sokması Hakkında

Yaz ve bahar aylarında tatil dönemi geldiğinde böcek sokmaları da artmaya başlar. Böcek sokması keyif kaçıran, bazı hallerde yaşamı tehdit eden sonuçlara neden olabilir. Toplumda en fazla görülen böcek sokmaları bal arısı, eşek ve yaban arısı sokması, akrep, kene, sivrisinek, pire, tahtakurusu olarak gösterilebilir. Böcek sokması sonrasında bölgesel, sistemik ve toksik reaksiyon gelişebilir. Nadir olarak böcek sokmasından 1-2 hafta sonra anafilaksi gibi ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Böcek sokması sonrasında oluşan semptomlar böcekten böceğe, kişiden kişiye değişebilir. Ayrıca böcek sokması kişide tek olarak ya da gruplar halinde olabilir.

Bebekler böcek sokmasına çoğu zaman reaksiyon vermezler. Küçük çocuklarda genellikle gecikmiş aşırı duyarlılık reaksiyonu görülürken, büyük yaştaki çocuklarda hızlı aşırı duyarlılık reaksiyonu görülebilir. Beklenen reaksiyon bölgede şişme, ağrı ve renk değişimidir. Böcek sokması bölgede kızarıklık, şişlik, kaşıntı, ürtiker, kusma, ishal, kolik tarzı karın ağrısı, nefes almada zorluk, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı solunum, dil şişmesi gibi belirtiler gösterebilir. Belirtiler ciddi alerjik reaksiyon ve anafilaksi göstergesidir. Bunlar böceğin ısırmasından sonra birkaç dakikada etkisini gösterir. Kan basıncının düşmesi, nabzın azalması, kalp durması, bilinç bulanıklığı belirtileri ise yaşamı tehdit eden bulgular arasındadır. Böcek sokmasında anafilaksi gelişiyorsa kişiye acil müdahale edilmelidir.

Her böcek sokması için farklı tedavi türleri, müdahaleler yapılması gerekebilir. Ancak tüm böcek sokmaları için genel kural böceğin ısırdığı bölgeyi kalbe yakın yerde turnike ile bağlamak, onar dakika aralıklarla 2-3 dakika çözerek, ısırılan bölgenin hareketsiz kalmasını sağlamaktır. Böceğin soktuğu bölgenin emilmesi ve zehrin çıkarılmaya çalışılması da çok güvenli değildir. Bu şekilde zehir ağız, yemek borusu, mide gibi alanlarda bulunan yaralardan kan dolaşımına kolay karışabilir.

Böcek sokması ile karşılaşan kişilerin bölgeyi sabunlu suyla yıkaması, ağrı kesici olarak sadece aspirin alınarak bir sağlık kurumuna başvurması gerekir. Böcek sokması nedeniyle vücutta kasılmalar oluyorsa hastalara acil olarak anti serum yapılması gerekecektir.

Böcek sokmasından korunmak için açık havada çıplak ayakla ve açık ayakkabılarla yürünmemelidir. Çocuk bahçesi, piknik gibi yerlere giderken çok renkli giysiler, kolları, bacakları açıkta bırakan giysiler giyilmemelidir. Çevrede arı gibi böceklerin olması halinde böceklerin saldırmaması için panik yaratılmamalıdır. Özellikle arılara saldırılırsa sokmaya çalışacaklardır. Ağzı açıkta kalan tatlı gıdalar yeniden yenmemelidir. Çöplerin ağzı mutlaka kapalı olmalıdır. Dışarıda yenilen yiyecekler açıkta bırakılmamalı, iyice paketlenmelidir. Ayrıca açık havada özellikle piknik gibi yerlere giderken kokulu parfümler kullanılmamalıdır. Evde, arabada camların kapalı tutulması gerekir. Bu önlemler böcek sokmasına karşı korunmanıza yardımcı olacaktır.

Böcek Sokması Nedir?

Yeryüzünde pek çok böcek türü bulunmaktadır. Böcek sokması ne yazık ki bazı durumlarda, yerlerde insanların maruz kaldığı bir sorundur. Böcek sokması böceklerin kendini koruma amacıyla insanları ısırması ya da beslenmeyi sağlamak amacıyla insanları ısırması ile meydana gelir. Her böcek türünün ısırığı kişide farklı etkilere neden olabilir. Ancak yaygın olarak böceğin ısırdığı yerde kaşınma, kızarma, yanma, acı gibi belirtiler ortaya çıkar.

Bazı böceklerin zehirli etkiler yapması ya da kişinin alerjik yapısı nedeniyle böcek ısırığının daha ağır etkilere neden olması söz konusu olabilir. Böyle bir durum yoksa böcek ısırığından birkaç saat sonra belirtiler etkisini kaybeder. Ancak yaşamı tehdit edecek bir durum varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Özellikle hangi böceğin soktuğu biliniyorsa tedavi uygulanıp uygulanmayacağı konusu daha iyi bilinebilir. Örneğin kişinin arı sokmasına alerjisi varsa mutlaka tedavi edilmelidir.

Böcek sokması sonucu iki farklı şekilde alerjik reaksiyon gelişebilir. Bunlar geniş lokal reaksiyonlar ve sistemik reaksiyonlar olarak sınıflandırılır. Geniş lokal reaksiyonlar başlangıçta hafif etkilerle kendini gösterir. Yaklaşık 12-24 saatte büyüklüğü 20 cm ve daha büyük olan ya da bacağı, kolu kaplayan kızarıklık, ödem, yanma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu etkiler 5-10 gün içinde azalmaya başlar. Özellikle arı yetiştiricilerinde bu tür alerjik reaksiyonlara sık rastlanır.

Sistemik ağır alerjik reaksiyonlar yani anafilaksi durumunda vücuttaki pek çok organ olumsuz etkilenir. Ciltte ürtiker, kızarıklık, kaşıntı oluşur. Dilde, yüzde ve boğazda ödem, solunum zorluğu, karında kramp tarzında ağrı, baş ağrısı, ishal, bulantı, kusma gibi belirtiler görülebilir.

Böcek sokması nedeniyle oluşan anafilaksi çocuklardan ziyade erişkinleri daha fazla etkiler. Özellikle arı sokmasından kaynaklanan anafilaksi fazla miktarda arının aynı anda sokması sonucu gelişebilir. Birkaç saat içinde başlayan belirtiler günlerce devam edebilir. Hastalarda böbrek yetmezliği, damar içi pıhtılaşma, hemoliz gibi yaşamı tehdit eden reaksiyonlar görülebilir.

Bunun dışında arı sokması nedeniyle ilerleyen dönemde nadiren serum hastalığına benzer reaksiyonlar, miyokardit gibi rahatsızlıklar oluşabilir. Hastalarda daha önceki böcek sokmasında oluşan reaksiyonlar sonraki böcek sokmasındaki reaksiyonların şiddeti hakkında fikir verebilir. Böcek sokmasına bağlı gelişen reaksiyonlar zamana bağlı olarak sonraki böcek sokmalarında azalabilir, ancak kesinlikle ortadan kalkmaz.

Sivrisinek Sokması

Sivrisinek sokması ciltte tek ize neden olan acılı bir böcek sokması türüdür. Ciddi bir sağlık sorununa neden olmasa da ciltteki kaşıntılı lezyon keyif kaçırıcı bir etkendir. Kaşıntı nedeniyle ısırık yeri giderek büyür. Bazı durumlarda bölgede yara oluşabilir. Sivrisinek sokmasına karşı eczanelerde satılan losyonlar, kremler kullanılabilir.

Yapılan bir araştırmaya göre sivrisinekler bu kişilerdeki antijenleri sevdiğinden daha çok Rh (+) kan grubu olan kişileri sokmaktadır. Sivrisinekler en fazla B Rh (+) kan grubunda olanları, en az O Rh (+) kan grubunda olan kişileri sokarlar. Sivrisinek ısırığından yaklaşık üç dakika sonra kaşıntı hissi başlar. Oluşan bu his ortalama olarak 1 saat süre içerisinde kişide olan kaşıntı etkisini yitirir. Ancak günlerce süren kaşıntı sorunu da yaşanabilir. Kaşıntı semptomu daha çok alerjik etkilidir. Kaşıntının kişiden kişiye, cinsiyete, yaşa, ısırılma sayısına, ısıran sivrisineğin özelliklerine, ısırılma aralığına, sivrisineğin iğnesini ısırdığı yerde ne kadar tuttuğuna kadar değişen kriterleri vardır.

Arı Sokması

Arı sokması daha çok yaz aylarında daha fazla görülmektedir. Bal arıları, yabani arılar, eşek arısı sokmasına çok rastlanır. Büyük arıların sokması küçük bal arılarından daha tehlikelidir. Arı sokması bazı kişilerde alerjik etkiler yapabilir. Arı sokması sonrasında gelişen arı alerjisi belirtileri erken teşhiste önemli rol oynamaktadır. Normalde arı sokmasından sonra kaşıntı, şişlik ve kızarıklık gelişebilir. Bunların kaybolması bir günü bulur. Kabarıklık ve kızarıklık bazen 2-7 gün arası devam edebilir. Ancak arı alerjisi belirtileri gelişirse ürtiker, anjioödem, anafilaksi gibi sorunlar görülebilir. Bu reaksiyonlar kişinin yaşamını tehdit edici düzeyde olabilir. Bu belirtiler hemen arı sokması sonrası ya da birkaç saatte ortaya çıkabilir. Ses kısıklığı, boğazda ödem, şok, nefes darlığı, dolaşım bozukluğu görülebilir. Arı alerjisi nedeniyle ölüm en fazla 50 yaş üzerindeki erkeklerde görülmektedir.

Arı alerjisi tanısında hastanın öyküsü, cilt ve laboratuvar kan tetkikleri yapılması gerekir. Hasta detaylı olarak sorgulanarak daha önceki arı sokmalarının özellikleri ve zamanı, seyri, şikâyetleri belirlenmelidir. Arı alerjisi sonrasında korku, panik, aşırı egzersiz, sıcak gibi etkenler alerjik reaksiyonun artmasına neden olabilir. Arı zehri ile deri testlerinin yapılması ve hastalığın öyküsü ile değerlendirilmesi tanıya yardımcı olur. Arı sokması sonucu gelişen arı alerjisi tedavisinde iğnenin zehir kesesi sıkılmadan çıkarılması gerekmektedir. Bunun bir sağlık kurumunda yapılması önerilir. Hastanede arı testi ve tedavisinin bir uzman tarafından yapılması gerekir.

Arı sokmasından korunmak için açık havada eldiven, çorap, ayakkabı giyilmesi gerekir. Arı kovanlarının çevresinde dolaşılmamalıdır. Açık yiyeceklere ve şekerli besinlere arıların geleceği göz önüne alınmalıdır. Bu nedenle bunlardan uzak durulmalıdır. Özellikle arı alerjisi olanlar arıları çekecek parlak renkli giysiler giymemeli, parfüm kullanmamalıdır. Yanlarında epinefrin enjektörü taşımalı, tehlikeli durumlarda iğne yapılmalıdır.

Tahta Kurusu

Tahtakurusu insan kanıyla beslenen parazittik böcekler arasındadır. Tahtakurusu ısırığında ciltte tahriş ve şiddetli ağrı oluşur. Böcek sokmaları içinde ciddi yaşamsal tehlikeye neden olmayan tahtakurusu yaşam kalitesini azaltan etkilere yol açar. İnsanlara genellikle uyurken yanaşan bu böcekler ısırdıklarında birkaç saat sonra ciltte ağrı ve kaşıntıya neden olur. Cildin açıktan kalan yerlerini ısıran tahtakuruları en fazla kol ve bacakları, elleri, omuz ve yüz cildini ısırırlar. Isırdıkları yerde başlangıçta küçük kırmızı lekeler oluşur. Daha sonra kırmızılık cilde yayılır.

Tahtakurusu ısırığının en belirgin semptomu kaşıntı oluşması, ardından yanma ve ağrı hissidir. Ciltte kabarık kızarıklıklar, su kabarcıkları, kanlanma nadiren şiddetli reaksiyon görülebilir. Bağışıklığı zayıf olanlarda ve alerjik yapısı olanlarda şiddetli reaksiyon görülme sıklığı daha fazladır. Ateş, nefes alma zorluğu, baş dönmesi, mide bulantısı, ciltte döküntü, stres, yorgunluk, uykusuzluk gibi belirtiler şiddetli reaksiyon olduğunu gösterir.

Bağışıklık sistemi tahtakurusu ısırığı nedeniyle olumsuz etkilenmiş kişiler mutlaka doktora gitmelidir. Özellikle tahta kurusu ısırığı kişide alerjiye neden olmaktadır bu nedenle biran önce tedavi edilmelidir. Isırığın cilt yüzeyinde kalması halinde evde uygulanacak bazı tedavi yöntemleri faydalı olabilir. Cilde aloe vera sürmek, cildi sabun ve sıcak su ile yıkamak gerekir. Ayrıca bölgeyi limon suyu ile ovalamak ve rendelenmiş sarımsak koyarak sarmak ısırığın etkisini hafifletecektir.

Kene Sokması

Kene sokması yüzünden Kırım Kongo Kanamalı Ateşi denilen hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu rahatsızlık genellikle insanlara hayvanlardan geçen mikrobik bir hastalıktır. Çoğu zaman keneler tarafından yayılır. Küçükbaş hayvanların kanını emen keneler buradan aldıkları virüsleri insanlara ve büyükbaş hayvanlara bulaştırır. Hayvanlarda fazla etkili olmayan bir enfeksiyona neden olan virüs insanlarda ölüme neden olabilen kanamalarla kendini gösteren Kırım Kongo Kanamalı Ateşi denilen ciddi bir hastalığa yol açar.

Bu hastalık daha çok hayvanlarla daha yakın olanlarda, kırsal kesimde yaşayanlarda, piknik alanlarında zaman geçirenlerde, ava çıkanlarda yani kenelerle karşılaşma ihtimali fazla olan yerlerde bulunanlarda daha fazla görülmektedir. Ayrıca kasap, avcı, çiftçi, veteriner, laborant, hemşire gibi sağlık görevlisi gibi mesleklerde çalışanlarda da görülme olasılığı yüksektir. Virüsü taşıyan hayvan etleri ile yemek hazırlayan hanımlarda risk altındadır.

Kene ısırması nedeniyle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı virüsü bulaşan kişilerin 14 gün süreyle takip altında olması gerekir. Hastalığın belirtileri kuluçka süresi olan 1-3 gün içinde ortaya çıkabilir. Hastalarda bu süreçte kas ağrıları, ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, kusma, mide ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ardından kişilerde kanama bozuklukları görülebilmektedir. Bu kanama bozuklukları; burun, idrari dışkı ve cilt altında görülebilmektedir. Bu hastaların acilen bir doktora gitmesi gerekir.

İleri aşamalarda hastalarda böbrek ve karaciğer yetmezliği, santral sinir sistemi bozuklukları, damar içi pıhtılaşma bozukluğu görülebilir. Hastalığın tedavisinde ilaçlar kullanılmaktadır. Tedavide vücudun bozulan dengesini sağlamak, hastaya destek olmak amaçlanır. Pıhtılaşma bozukluğu gelişen hastalarda pıhtılaşma faktörü ve taze kan verilmesi, sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması, beslenemeyen hastalara destek verilmesi, ateşin düşürülmesi gibi tedaviler uygulanır. Hastalar kontrol altına alındığında dört hafta kadar gözetim altında tutulmalıdır. Kene ısırmasına maruz kalan kişilerin yaşamsal riske girmemeleri için zamana kaybetmeden tedavi uygulayacak bir hastaneye gitmesi son derece önemlidir.

Böcek Sokması Durumunda İlk Müdahale Nasıl Yapılır?

Böcek sokması durumunda ilk olarak ısırılan bölgede ağrı, ısı artışı, şişme, kızarıklık gibi etkiler ortaya çıkar. Bunlar normal reaksiyonlardır. Çoğu zaman birkaç saat içinde etkisini yitirirler. Ancak daha sonra alerjik reaksiyon gelişme riski her zaman vardır. Özellikle böcek sokmasına maruz kalan kişinin alerjik yapısı varsa böceğin ısırdığı alanda kızarıklık daha yaygın olur. Ayrıca başka reaksiyonlarda ortaya çıkabilir. Astımı olan, alerjik yapısı olan ya da ürtikere yatkın kişilerde baş dönmesi, yutkunma zorluğu, kalp ritminin düzensizleşmesi, bulantı ve kusma, ateş, ishal gibi belirtiler görülebilir.

Böcek sokması durumunda ilk müdahale bölgenin sabunlu su ile yıkanmasıdır. Bölge sabunlu suyla yıkanarak antiseptik bir solüsyon sürülmelidir. Böylece olası bir enfeksiyon gelişimi önlenebilir. Ancak yıkama sırasında bölgenin kaşınmaması, çizilmemesi gerekir. Arı sokması söz konusu ise iğnenin çıkarılması da gerekecektir. Bu durumda cildin tahriş edilmemesi önemlidir. Şişlik varsa bölgeye buz sürülmelidir. Böcek sokması kollarda ve ellerde olursa bölgenin kalp seviyesinden üstte tutulması gerekir. Bu şekilde şişmeye engel olunabilir.

Kene sokması durumunda ilk müdahaleyi kendiniz yapmamalısınız. Bu parazit oval ya da yassı, kahverengi renkte olabilir. Genellikle otlaklarda, sulak yerde, hayvanların bulunduğu yerlerde görülen keneler soktukları zaman insanlara virüs bulaştırabilir. Isırma sonrasında bölgede şişme, kızarıklık ve kaşıntı ortaya çıkar. Özellikle kene sokması sonrası şiddetli ağrı, ishal, bulantı, kusma, ateş gibi belirtiler varsa müdahale etmeden bir doktora gidilmelidir.

Böcek sokması durumunda bölgeye kolonya sürülmesi de bölgede tahrişe neden olabileceği için önerilmemektedir. Ayrıca böcek sokması sonrası zehirlenme olmasın diye yoğurt, ayran tüketimi de etkili değildir. Yapılacak ilk müdahale her zaman bölgenin enfeksiyon kapmamasını sağlamak olmalıdır. Böceklerin daha fazla görüldüğü tatil yörelerinde bulunulacağı zaman yanınızda topikal steroid ve antihistaminik kremler de bulundurursanız bunları böceğin ısırdığı bölgeye tatbik edebilirsiniz.

Böcek Sokması Nedenleri

Böcek sokması nedenleri daha çok böceklerin kendilerini korumak istemesinden kaynaklanır. Bazı böcek türleri de beslenme amacıyla insanları sokabilir ve ısırabilir. Böcekleri rahatsız ettiğinizde, onların yaşam alanlarına girdiğinizde kendilerini tehlikede hissettikleri zaman en etkili silahlarını kullanarak kendilerini korumaya almak isteyebilirler. Bu nedenle böcek sokmasına karşı insanların hazırlıklı olması, gereken önlemleri alması gerekir.

Evde Oluşabilecek Tehlikeler

Böcek sokması açısından evde oluşabilecek tehlikeler alınacak bazı önlemlerle ortadan kaldırılabilir ya da azaltılabilir. Evin böceklere karşı ilaçlatılması, böceklerin girebileceği camların kapalı tutulması ya da sineklik takılması gibi önlemlerin oldukça faydası olacaktır. Evde olabilecek sivrisinek, arı gibi böceklerden bu şekilde korunabilirsiniz. Ayrıca tahtakurusu gibi böcekler de ilaçlama ile etkin şekilde korunabileceğiniz böceklerdir.

Dışarda Oluşabilecek Tehlikeler

Böcek sokması açısından dışarıda oluşabilecek tehlikeler daha fazladır. Özellikle havaların ısınmasıyla birlikte böcekler de açık havaya çıkarlar. Böceklerin bulunduğu alanlarda dolaşan, gezen kişiler böcek sokmasına maruz kalabilir. Bu nedenle kişilerin dışarıda böcekleri çekebilecek parlak renkli, canlı desenli giysiler giymemesi gerekir. Ayrıca böceklerden korunmak için vücutlarının açıktan kalabilecek kol, bacak gibi bölgelerini kapatması önerilir. Bunun dışında böceklerin yoğun olduğu otluk alanlarda dikkatli dolaşılması, böceklerin rahatsız edilmemesi gerekir.

Böcek Sokması Belirtileri

Böcek sokması belirtileri böceklerin türüne göre ve kişinin buna vereceği tepkiye bağlı olarak değişebilir. Zehirli böceklerin sokması halinde belirtiler yaşamsal risk oluşturabilir. Ancak sivrisinek gibi böceklerin sokması halinde ciltte ısırığın olduğu yerde kızarıklık, yanma, kaşıntı gibi birkaç saat içinde etkisini kaybeden belirtiler ortaya çıkabilir.

Bulantı Kusma Ve İshal

Bulantı kusma ve ishal böcek sokması belirtileri arasında olabilir. Böceğin türüne göre bunlara maruz kalabilirsiniz. Ayrıca alerjik yapınız varsa bu belirtiler görülebilir. Bunlar ortaya çıkarsa zaman kaybetmeden bir hastaneye gitmeniz gerekir.

Hızlı Ve Düzensiz Kalp Atışı

Böcek sokması belirtileri arasında en riskli olanları hızlı ve düzensiz kalp atışı sorunudur. Bunlar yaşamsal risk oluşturabilir. Kişinin panik yapmasına neden olabilir. Anafilaksi şok belirtileri de olabilir. Kişinin aynı zamanda nefes alma sorunu yaşamasına yol açabilir.

Baş Dönmesi Ve Yutma Güçlüğü

Baş dönmesi ve yutma güçlüğü bazı böceklerin sokması sonrası gelişebilir. Böceklerin zehirli etki yapması, kişinin alerjik reaksiyon göstermesi nedeniyle bu sorun yaşanabilir. Böcek ısırmasına maruz kalan kişinin acil olarak tedaviye alınması gerekir.

Anksiyete

Anksiyete kişilerdeki panik hali nedeniyle daha kötü bir şeylerin olabileceğini düşünmeleri nedeniyle yaşadıkları bir sorundur. Böcek sokması sonrasında kişilerde anksiyete belirtisi de görülebilir. Bu durumda kişilerin tıbbi yardım almalarında yarar vardır.

Böcek Sokması Tanı Ve Teşhis Yöntemleri

Böcek sokması tanı ve teşhis yöntemleri böceğin türüne ve kişinin verdiği reaksiyona göre kullanılır. Çoğu zaman tedaviye ihtiyaç duyulmayan böcek sokması bazen ciddi semptomlara neden olabilir. Böceğin türüne göre yapılan değerlendirme uygun tedavinin yapılmasını sağlar. Özellikle arı alerjisi olan kişilerin arı sokması, kene ısırmasına maruz kalan kişilerin acilen tedaviye ihtiyacı olacağından bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Fizik Muayene

Böcek sokması sonrası kişilerin fiziki muayenesi sırasında öyküsü dinlenerek sorgulanması gerekir. Hangi böceğin soktuğu belirlenebilirse yapılacak tedavi daha kolay belirlenebilir. Muayene sırasında böceğin ısırdığı bölgede oluşan belirtiler değerlendirilir. Bu belirtilerin derecesi, kişinin yaşam kalitesini nasıl etkilediği, ciddi bir durumun olup olmadığı muayenede belirlenebilir.

Tetkikler

Böcek sokması sonrası fiziki muayeneden geçirilen hastalara gerekirse kan ve idrar tahlili gibi tetkikler yapılabilir. Bu şekilde böcek ısırığı sonrasında kişiyi etkileyen bir enfeksiyonun varlığı tespit edilebilir.

Böcek Sokması Risk Faktörleri

Böcek sokması bazı ortamlarda, bazı mevsimlerde ya da yerlerde daha fazla görülmektedir. Böceklerin yaşam alanı olabilecek yerler, böceklerle daha yakın olunan meslekler gibi etkenler böcek sokması risk faktörleri arasında görülmektedir.

Kırsal Kesimde Yaşayanlar

Kırsal kesimde yaşayanlar böcek sokması bakımından daha riskli olurlar. Açık havada, çayırlarda, otlaklarda, hayvanların bulundukları yerlerde daha fazla dolaştıkları için böceklere denk gelme olasılıkları daha fazladır. Bu nedenle kırsal kesimde yaşayanların böcek ısırmasına, sokmasına karşı mutlaka önlem alması gerekir.

Meslek Grupları

Bazı meslek grupları böcek sokmasına karşı riskli kabul edilirler. Veterinerlik gibi sürekli hayvanlarla bir arada olmak zorunda olanlar, kasaplar, sağlık kuruluşlarında çalışanlar, avcılık yapanlar böcek sokması bakımından risk taşırlar.

Böcek Sokması Komplikasyonları

Böcek sokması komplikasyonları bazı durumlarda ölümcül sonuçlara neden olabilir. Bu durum böceğin türüne ve kişinin böcek sokmasına verdiği tepkiye göre değişebilir. Alerjik yapısı olanlarda böcek sokması diğer kişilerden farklı ve daha ağır belirtilere yol açabilir.

Böcek Alerjisi Reaksiyonları

Böcek alerjisi reaksiyonları sadece böceğin soktuğu alanda değil vücut genelinde bazı belirtilere neden olur. Özellikle arı sokmasına karşı bu tür reaksiyonlar gelişebilir. Anafilaksi denilen bu alerjik reaksiyon genellikle bal arısı ve yaban arısı sokmasından dolayı gelişiyor. Her yaştan kişi böcek alerjisi reaksiyonları gösterebilir. Bal arısı soktuktan sonra iğnesi vücutta kalır ve bu nedenle arı ölür. Daha saldırgan olan yaban arıları ise en küçük tahrikle sokabilir. İğnesini soktukları sırada bırakmadıkları için birkaç defa sokabilirler. Yaban arısı sokmasından dolayı daha fazla alerjik reaksiyon ortaya çıkabilir.

Ölüm

Bazı böcek sokmaları kişinin ölümüne neden olabilir. Nefes almada zorluk çekme, kalp atışlarının hızlanması, nabzın azalması gibi anafilaktik şok durumunda hastaya tedavi uygulanmadığı takdirde ölüm gerçekleşebilir. Ayrıca zehirli böcek sokmaları da ölüm riski taşımaktadır.

Böcek Sokması Nasıl Önlenir?

Böcek sokması çoğu zaman önleyemediğimiz ya da dikkat etmediğimiz durumlarda karşımıza çıkabilir. Böcek sokmasını önlemek bazen çok önemli olabilir. Alerjik yapıda olanlar için bu konu çok hassastır. Bu yüzden böceklerin bulunabileceği ortamlarda bazı önlemler almamız gerekecektir. Çünkü böcek sokmasını tedavi etmek yerine önlem alarak böcek sokmasını engellemek daha doğrudur.

Koruyucu Losyon Ve Krem Kullanımı

Koruyucu losyon ve krem kullanımı daha çok sivrisinek gibi böcekler için etkili olabilir. Böcek sokmasını önlemek amacıyla özellikle açık havaya çıktığınızda vücudunuzun açıktan kalan kol, bacak, yüz gibi alanlara bu ürünlerden sürebilirsiniz. İnsan sağlığına sakıncası olmayan böceklerden koruyucu ürünleri eczanelerden alabilirsiniz. Bu ürünler böceklerin yanınıza yaklaşmasına ve sizi sokmasına engel olurlar.

Alerji Testlerinin Yapılması

Alerji testlerinin yapılması özellikle arı sokmasına karşı alerjisi olan kişilerin belirlenmesine faydalı olur. Cilt üzerinden yapılan bu testlerde arı zehri kullanılarak kişideki alerjik etki ölçülür. Eğer kişinin alerjik yapıda olduğu tespit edilirse böceklere karşı daha kolay önlem alabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Böcek sokmasına karşı dikkat edilmesi gerekenler özellikle yaz aylarında çok faydalı olacaktır. Sıcakların başlamasıyla böcek sokmaları da artar. Bu yüzden açık havaya çıktığınızda, pikniğe, tatile gittiğinizde kendinizi korumalısınız. Vücudunuzda açıktan kalan yerleri kapatarak, böceklerin olabileceği ortamlarda renkli giysiler giymeyerek, cildinize koruyucu kremler sürerek önlemlerinizi almalısınız. Evlerde pençeleri kapatarak, koruma amaçlı sineklik taktırarak böcek sokmasına karşı önlem alabilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

Böcek sokması hakkında makalemizde geniş bilgiler bulabilirsiniz. Böcek sokması belirtileri, nedenleri, tanı ve tedavisi hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu bölümde ise böcek sokması konusunda merak ettiğiniz soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Böcek Sokması Ciddi Rahatsızlıkları Yol Açar Mı?

Böcek sokması herkes için farklı etkilere yol açabilir. Aynı böceğin sokması bile herkeste değişik reaksiyonlara neden olabilir. Böceğin türüne bağlı olarak ciddi sağlık sorunları, bazen de ölüm riski ortaya çıkabilir. Ayrıca bulaşıcı hastalıklar da böcek ısırıklarından dolayı insanlara geçebilir. Sivrisinek ısırığından şark çıbanı ve sıtma, kene sokmasından Kırım Kongo Kanamalı Ateşi gibi ciddi rahatsızlıklar oluşabilir.

Böcek Sokması Nasıl Tedavi Edilir?

Böcek sokması çoğu zaman tedavi gerektirmeyebilir. Tedavi daha çok böceğin türüne ve kişinin gösterdiği reaksiyona göre uygulanır. Bu nedenle kişiyi hangi böceğin soktuğu önemlidir. Kişide reaksiyona neden olmayan böcek sokmalarına karşı bölgeyi sabunlu suyla yıkama ve antiseptik solüsyon kullanımı tedbir amaçlı uygulanabilir. Arı sokmalarında reaksiyon olmadığı takdirde bölgeye soğuk kompres yapılması, ağrı ve şişliğin azaltılması için de analjezikler kullanılabilir.

Geniş bir alanda reaksiyon ortaya çıkarsa soğuk kompres yapılarak yayılım önlenebilir. Topikal steroidler ve antihistaminikler kaşıntının ve ağrının azaltılması için kullanılabilir. Baş ve boyun gölgesindeki geniş reaksiyonlar için tedavide oral kortikosteroidler kullanılabilir. Sistemik reaksiyonlar için acil bir tedavi uygulanması gerekir. Tedavide ilk kullanılacak ilaç ise adrenalindir. Tedavi böcek sokmasına maruz kalan kişinin verdiği yanıta göre 5-15 dakikada bir tekrar edilebilir. Özellikle tansiyon ilacı kullanan kişilerde adrenalin tedavisine karşı direnç görülebilir.

Böcek sokması sonucu anafilaksi gelişen hastalarda sorunu uzun sürebilir ya da belli sürelerde tekrarlayabilir. Bu yüzden hastalarda anafilaksi belirtileri düzeldikten sonra en az bir gün süreyle gözetim altında tutulmaları gerekir. Böcek sokması sonucu sistemik reaksiyon görülen hastaların alerji ve immünoloji uzmanları tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Astım Hastalarında Böcek Sokması Hangi Sonuçları Ortaya Çıkarır?

Astımlı hastalar, böcek sokması durumunda ciddi problemler ile karşılaşabilirler. Bunlardan en önemlileri astım atakları ve nefes alma zorluklarının yaşanmasıdır. Gözlerde sulanma, kaşıntı, ciltte geniş alanda kızarıklık, ateş, bilinç kaybı, kalp atışlarında hızlanma gibi anafilaktik şok belirtileri gösterebilir.

Böcek Sokması Durumunda Acil Uygulanabilecek Yöntemler Nelerdir?

Böcek sokması durumunda acil olarak böcek ısırığının olduğu bölgenin sabunlu su ile yıkanması gerekir. Bu herhangi bir enfeksiyon gelişmesine engel olacaktır. Lokal şişliklere engel olmak için bölgeye buz kompresi yapılabilir. Ayrıca bölgenin antiseptik solüsyon ile silinmesi de tavsiye edilir. Bölgede ağrı oluyorsa analjezik kremler kullanılabilir.

Böcek Sokması Durumunda Uygulanabilecek İlaç Ve Kremler

Böcek sokması durumunda uygulanabilecek ilaç ve kremler kaşıntıyı ve yangıyı azaltacak ilaç grubu olabilir. Lokal olarak sürülebilecek topikal steroidler, antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca doktorun önerdiği oral kortikosteroidler de kullanılabilir. Hafif belirtiler de kaşıntıyı azaltan kremler dışında fazla ilaç kullanılmasına gerek kalmaz. Bölgenin enfeksiyondan korunması için temizlenmesi yeterli olacaktır. Birkaç saat içinde belirtiler azalarak kaybolur.

Kene Isırması Durumunda Ne Yapmak Gerekiyor?

Kene ısırması durumunda herhangi bir müdahalenin yapılmaması gerekir. Kene ısırmasına maruz kalanlar mutlaka bir sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir. Kenenin bir doktor tarafından çıkarılması ve gereken tedavinin uygulanması gerekir.

Sivrisinek Isırıkları Nasıl Önlenir?

Sivrisinek ısırıklarını önlemek için bazı koruyucu önlemler alınabilir. Evde olunduğu zaman kapıların, pencerelerin açık bırakılmaması, pençelere sineklik taktırılması oldukça etkili olacaktır. Yoğun sivrisinek bulunan bölgelerde yatağa cibinlik takılması da yararlıdır. Dışarı sivrisinek ısırıklarını önlemek için vücutta açıkta kalan yerlerin giysilerle kapatılması, bu alanlara koruyucu losyon ve kremler sürülmesi önerilir.

Böcek Isırığı Kaç Günde Geçer?

Böcek ısırığı herkeste farklı etkilere neden olabilir. Normalde reaksiyona neden olmadığında birkaç gün içinde böcek ısırığının etkileri geçmeye başlar. Isırığın tam olarak geçmesi kişinin cildinin verdiği tepkiye göre değişir. Ortalama 7-10 gün içinde böcek ısırıklarının iyileşeceği söylenebilir.

Böcek Isırığı İz Yapar Mı?

Böcek ısırığı normalde iz yapmadan iyileşebilir. Ancak kaşıntılı böcek ısırığını kaşımak ve cildi tahriş etmek böcek ısırığının iyileşirken iz bırakmasına neden olabilir. Bölgede leke kalması, ben gibi lezyonların oluşması cildin tahriş edilmesinden kaynaklanabilir. Ayrıca böcek ısırığı sonrasında bölgeye kolonya gibi tahriş edici ürünler sürülmesi de iz kalmasında etken olabilir.

Hamile Bayanlarda Böcek Isırması Tehlike Oluşturur Mu?

Hamile bayanlar böcek ısırmasından kendilerini mutlaka korumalıdır. Isıran böceğin türüne göre hamile bayanlarda böcek ısırması tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Hormonal dengenin değiştiği bu süreçte böcek ısırmasına maruz kalmak daha şiddetli reaksiyonlara neden olabilir. Ayrıca gebe kadının alerjik yapısı varsa anne ve bebek açısından ciddi sorunlar yaşanabilir.

Böcek Sokması İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Her böcek birbirinden farklı etkilere sahiptir. Genelde ilk başvuru doğrudan acile yapılmalı, eğer ilerleyici ve anlık tedavi ile önlenemeyen bir durum söz konusu ise ilgili bölümlere sevk alınmalıdır. Genelde aşı işleminden sonra böcek sokmasının sonuçları ortadan kaldırılmaktadır. Deri üzerindeki izler, alerjik reaksiyonlar ve benzeri etkiler için ise dermatoloğa başvurulmalıdır. Eğer kene sokmasına bağlı ciddi bir hastalık süreci söz konusu ise enfeksiyon hastalıkları ve mikrobiyoloji tarafından tedavi süreci takip edilir.

Böcek Sokması Tehlikeli Mi?

Böceklerin birçoğu ufak alerjik reaksiyonlar dışında herhangi bir soruna sebep olmazken bazı böcekler ciddi ve ölümcül hastalıkları ortaya çıkarabilmektedir. Basit bir eşek arısının sokması bile alerji var ise odlukça tehlikeli olabilmektedir. Kene sokması, akrep sokması da oldukça tehlikeli böcek sokmalarındandır. Yani tehlikeyi belirleyen temel unsur alerjinin varlığı ve böceğin türüdür.

Böcek Sokması Yayılır Mı?

Böcekler insanı soktuklarında derinin altına kendi enzimlerini ve bazen de zehirlerini bırakırlar. Bu zehir esasen böceğin kendini koruma aracıdır. Kan damarları yoluyla yakın ve uzak bölgelere taşınmaları; ciddi sorunlar ortaya çıkarmaları mümkündür. Birçok böcek sokmasında giriş noktasından itibaren beş – altı santimetre çaplı alan yayılma alanı olarak kabul edilir. Geriye kalan kısma yayılması ise olağandışıdır ve direkt olarak doktora başvurulmalıdır.